Salman Rushdie Anlatısında Ses Kavramı: Sessizlik Seslenebilir mi?
Bu makale Salman Rushdie’nin anlatılarında ve özellikle tarihi üstkurmurca olan
Midnight’s Children romanında ses kavramını irdelemiş, bir ulusun tarihi alanda
kimliklenme sürecini, ses ve alanda incelenmemiş olan sessizlik kavramları
üzerinden tahlil etmiştir. Hint tarihindeki kopma noktaları, olağanüstü yetileri olan
roman kahramanı Saleem gözünden değerlendirilmiştir. Rushdie’ye göre tek bir
tarih yoktur; alternatif bakışlar ve çok çeşitli tarihi anlatılar vardır. Bu sebeple
(polifonik) çok sesli anlatılarda ‘sesi duyulmayan’ kişiler, gruplar ve sınıflar temsil
edilebilirler. Sesin yapısını irdelemek aynı zamanda yazınsal katmanların açığa
çıkmasını sağlamaktadır. Rushdie anlatısında, ses kavramı üç temel alanı merkeze
almaktadır: Milli hafıza, çoğulculuk ve dönüşen kimlik. Alt metinlerde ise bu
kavramlar göçmenlerin kimlik sorunlarını görünür kılmaktadır. Sessizlik kavramı
her ne kadar fail olma noktasında sorunlar barındırsa da, madun seslerini, daha da
duyulur kılmaktadır. Makalede, ses ve sessizliğin ilişkisini birbirini olumlar nitelikte
yeniden yapılandırılmaktadır. Böylece Rushdie, okuyucuyu kültürel etkileşim
sınırlarını aşmaya cesaretlendirmektedir. Görülmüştür ki romanın ‘ötekileri’
seslendirme potansiyeli yüksektir. Bu aşamada ses, gerek hikâye anlatıcısı
aracılığıyla, gerekse de öteki kahramanların bilinçleriyle iyileştirici bir unsur olarak
ortaya çıkmaktadır.
___
- Clarke, J.J (2002) Oriental Enlightenment: The Encounter Between
Asian and Western Thought, Taylor & Francis Yay, 217
European Association for Commonwealth Literature and Language
Studies Conference (2008) Bodies and Voices: The Force-field of
Representation and Discourse in Colonial and Postcolonial Studies, Rodopi
Yay, giriş bölümü
The Guardian (15 Ocak 2015) Charlie Hebdo saldırısı üzerine
Salman Rushdie, Associated Press, Burlington, alıntılama
Kumar Dey, P. (2008) Salman Rushdie’s Midnight’s Children,
Atlantic Publishers & Dist Yay, 134
Mdlen Dolar, M. (2006) A voice and Nothing More, ed. Slajoj
Zizek, Mit Press Yay, 80
Nidagano, B. (2010) Penser le carnaval: variations, discours et
représentations, Karthala Editions, 10
Noakes, J. ve Reynolds, M. (2012) Salman Rushdie: The Essential
Guide, Random House, 22
Polansky, R. (2010) Aristotle's De Anima A Critical Commentary,
Cambridge University Press
Reder, M. (2000) Conversations with Salman Rushdie, Univ. Press
of Mississippi, kapak
Rushdie, S. (1991) Imaginary Homelands: Essays and Criticism
1981-1991, Granta Books Yay, 15
Rushdie, S. (2008) Midnight's Children, Random House, Londra:
Vintage Yayıncılık
Schurer, N. (2004) Salman Rushdie's Midnight's Children: A
Reader's Guide, A&C Black Yay, 79
Spivak, G. C. (1988) Marxism and the Interpretation of Culture
içerisinde Can the Subaltern Speak?, Ed. C. Nelson and L. Grossberg.
Basingstronke: MacMillan Education Yay
Stewart, G. (1990) Reading Voices: Literature and the Phonotext,
University of California Press, 128
Wisvanathan, U. (2007) Poliphony in Midnight’s Children, Doktora
tezi, Université de Federal de Santa Catarina, 164.