KADRO HAREKETİ VE KADROCULARIN SANAT ANLAYIŞI (1932-1935)

Kadro hareketi, 1929 yılında tüm dünyayı sarsan Büyük Buhran sonrası tek parti rejimlerinin ve devletçiliğin uygulandığı dönemde ortaya çıkmıştır. Bu hareketin yayın organı olan Kadro Dergisi ise aylık fikir ve düşünce dergisi olarak 1932 yılının ocak ayında yayın hayatına başlamış, Ocak 1935’e kadar toplam 36 sayı çıkmıştır. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Şevket Süreyya Aydemir, Vedat Nedim Tör, Burhan Asaf Belge, Mehmet Şevki Yazman ve İsmail Hüsrev Tökin gibi entelektüellerin yazar kadrosunu oluşturdukları Kadro dergisi, Türkiye’deki yeni rejime özgü bir ideoloji arayışının sonucu olarak şekillenmiştir. Özellikle devletçilik ile ilgili görüşleriyle ön plana çıkan Kadro dergisinde ağırlıklı olarak ekonomi ile ilgili konulara yer verilirken bunun dışında iç ve dış politika, edebiyat, kültür, sanat, müzik, medeniyet ve eğitim konuları da işlenmiştir. Özellikle sanat ve müzik konularının ele alındığı yazılar Burhan Asaf Belge, Yakup Kadri Karaosmanoğlu ve Mehmet Şevki Yazman tarafından kaleme alınmıştır. Toplam 36 sayı çıkan Kadro dergisinde sanat özelinde 6 farklı sayıda 7 makale yazılmıştır. Bu çalışmada dönemin resmî ideolojisini oluşturma adına çalışmalar yapan Kadro dergisinin sanata dair bakış açısı değerlendirilecektir. Değerlendirme yapılırken özellikle birinci el kaynaklardan, süreli yayınlardan ve arşiv belgelerinden de yararlanılacaktır. Bu çalışmada Kadro dergisinin sanata dair bakış açısı değerlendirilecektir. Değerlendirme yapılırken özellikle birinci el kaynaklardan, süreli yayınlardan ve arşiv belgelerinden de yararlanılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Kadro Hareketi, Kadro Dergisi, Burhan Asaf Belge, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Kültür, Müzik, Sanat

KADRO MOVEMENTS AND ART ACCORDING TO JOURNALISTS OF THE KADRO JOURNAL

came to the fore after the Great Depression that shook the whole world in 1929. Kadro, the publication organ of this movement, started its publication life in January 1932 as a monthly journal of ideas and thought, and a total of 36 issues were published until January 1935. Kadro journal whose writers were intellectuals such as Yakup Kadri Karaosmanoglu, SHevket Sureyya Aydemir, Vedat Nedim Tor, Burhan Asaf Belge, Mehmet Sevki Yazman and Ismail Husrev Tokin, was shaped as a result of the search for an ideology specific to the new regime in Turkey. Kadro journal which stands out with its views on statism, mainly deals with economic issues, while also dealing with domestic and foreign policy, literature, culture, art, music, civilization and education. Especially the articles on art and music were written by Burhan Asaf Belge, Yakup Kadri Karaosmanoglu and Mehmet Sevki Yazman. In Kadro journal which has a total of 36 issues, 7 articles were written in 6 different issues specific to music and art. In this study, the perspective of Kadro journal on art will be evaluated. While making the evaluation, especially first-hand sources, periodicals and archival documents will also be used.

Keywords:

Kadro movement, Kadro journal, Burhan Asaf Belge, Yakup Kadri Karaosmanoglu, culture, music, art,

PDF

___

Aydemir, Ş. S. (1932). İnkılap ve Kadro (İnkılabın İdeolojisi). İstanbul Milliyet Matbaası.
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, 30.18.1.2.49.72.10.
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, 30.18.1.2.61.3.13.
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, 30.18.1.2.88.86.2.
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, 30.18.1.2.99.83.4.
Belge, B. A. (1933). “Niçin Sanatsızız?”, Kadro. 13.
Belge, B. A. (1934). “İnkılap Sanatına Varmak Yolları”. Kadro, 29.
Belge, B. A. (1933). “Sanat Salamurası Karşısında”. Kadro, 17.
Belge, B. A. (1933). “Sanat ve Teknik”, Kadro. 15.
Berkes, N. (2017). Türkiye’de Çağdaşlaşma. Yapı Kredi.
“Bir Kıymet Kendini Vadediyor” (1934). Kadro. 32.
Bostancı, N. (1990). Kadrocular ve Sosyo-Ekonomik Görüşleri. Kültür Bakanlığı.
Demirel, A. (2018). Tek Partinin İktidarı Türkiye’de Seçimler ve Siyaset (1923-1946). İletişim.
Ertan, T. F. (1994). Kadrocular ve Kadro Hareketi. Kültür Bakanlığı.
Kadro, 1932-1935
Karaosmanoğlu, Y. K. (1933). “Samimiyete Davet”, Kadro. 16.
Karaosmanoğlu, Y. K. (1934). “Sanat Ölçüleri”, Kadro. 29.
Karaosmanoğlu, Y. K. (2018). Politikada 45 Yıl. İletişim.
Kocatürk, U. (2000). Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi 1918-1938. Türk Tarih Kurumu.
Milliyet, 19 Şubat 1933.
Milliyet, 26 Şubat 1933.
Tekeli, İ. & İlkin, S. (2003). Bir Cumhuriyet Öyküsü Kadrocuları ve Kadro’yu Anlamak. Tarih Vakfı Yurt.
Toprak, Z. (2016). “Aydınlık Dergisi (1921-1925) Marksizm ve Feminizm”, Müteferrika. 50(2).
Tökin, İ. H. (1931). İktisat Nasıl Okutulmalı? T.O Matbaası.
Tunaya, T. Z. (2016). Türkiye’nin Siyasi Hayatında Batılılaşma Hareketleri. İstanbul Bilgi Üniversitesi.
Türkeş, M. (1999). Ulusçu Sol Bir Akım: Kadro Hareketi (1932-1934). İmge.
Vakit, 11 Ağustos 1934.
Yanardağ, M. (2008). Türk Siyasal Yaşamında Kadro Hareketi. Siyah Beyaz.
Zürcher, E. J. (2016). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi. İletişim. https://islamansiklopedisi.org.tr/karaosmanoglu-yakup-kadri (Erişim Tarihi: 22.01.2023)
https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/sevket-sureyya-aydemir-1897-1976/?pdf=3353 (Erişim Tarihi: 22.01.2023)
https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/vedat-nedim-tor-1897-1985/?pdf=3277 (Erişim Tarihi: 22.01.2023)
https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/ismail-husrev-tokin-1902-1993/?pdf=3576 (Erişim Tarihi:23.01.2023) https://islamansiklopedisi.org.tr/atac-nurullah (Erişim Tarihi: 26.01.2023)
https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/necil-kazim-akses-1908-1999 (Erişim Tarihi:26.01.2023)