NEVZAT KAVCAR, KÜRŞAT KOYUNCU, ZEHRA SELİN USTA, TUĞBA YALÇIN

İSE FİZİK DERS KİTAPLARINDAKİ MADDE VE ÖZELLİKLERİ İLE KUVVET VE HAREKET ÜNİTELERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME*

Araştırmada, lise fizik ders kitaplarındaki madde ve özellikleri ile kuvvet hareket ünitelerine yönelik incelemeler yapılarak öneriler geliştirilmiştir. Araştırma, 2012-2013 güz döneminde yürütülen bir yüksek lisans dersi kapsamında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın yöntemi nitel araştırma tekniğine dayalı tarama modelidir. Araştırma problemlerine yönelik olarak katılımcıların ders kitaplarını inceleyerek oluşturdukları raporlar, öğretmen adayları tarafından hazırlanan kitap inceleme raporları, öğretmen ve öğretmen adayları görüşlerini yansıtan bildiriler veri toplama araçlarını oluşturmaktadır. Bu veri toplama araçları üzerinde doküman analizi gerçekleştirilmiştir. Lise fizik ders kitaplarında yer alan ilgili ünitelerin, fizik öğretim programına uygun hazırlandığı, etkinlik- kazanım uyumu ve bağlam temellilik ilkesi açısından ilgili üniteler incelendiğinde önemli bir eksikliğin olmadığı sonucuna varılmıştır. Ölçme ve değerlendirme uygulamalarında ise bazı eksikliklerin bulunduğu göze çarpmıştır. Araştırma verilerinden yararlanarak kitabın iyileştirilmesine yönelik çeşitli görüş ve öneriler ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Ders kitabı, Ortaöğretim Fizik Programı, madde ve özellikleri, kuvvet ve hareket, kitap inceleme

AN INVESTIGATION ON THE UNITS OF MATERIAL AND ITS PROPERTIES WITH FORCE AND MOTION IN THE SECONDARY SCHOOL PHYSICS TEXTBOOKS

In the present study, the "mass and its properties" and "force and motion" units in secondary school physics textbooks were analyzed and some recommendations were made. The study carried out in the Fall semester of education year 2012-2013, within the scope of a master's course. Method of the study is the descriptive model based on qualitative research technics. The data collection instruments were textbook evaluation reports prepared by the participants, textbook evaluation reports prepared by pre-service teachers, and presentations reflecting teachers' and pre-service teachers' ideas on the textbooks. A document analysis was conducted by means of these data collection tools. It has been concluded that the related units in secondary school textbooks are prepared in line with the physics curriculum, and a significant shortcoming is not found regarding activity-gain concord and contextualization principle. However, some shortcomings were found in measurement and evaluation applications. On the basis of the collected data, some recommendations for improving the textbooks have been presented.

Keywords:

Textbook, Secondary School Physics Curriculum, material and its properties, force and motion, book assessment,

PDF

___

Arıkan, G., Karataş, T., Kaya Şengören, S. ve Kavcar, N. (2013). Fizik öğretmenlerinin 12. Sınıf Fizik kitabına ilişkin görüşleri: İzmir ili örneği. Türk Fizik Derneği 30. Uluslararası Fizik Kongresi (TFD-30) sözlü bildirisi, Özet Kitabı, s. 260, 2-5 Eylül 2013, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi, İstanbul.
Aydın, U., Bayraktar, G., Değirmenci, A., Kalyoncu, C., Kurnaz, M.A., Moradoğlu, Y. ve Pektaş, E. (2012). Ortaöğretim Fizik 11 Ders Kitabı (3. Baskı). Ankara: Özkan Matbaacılık.
Bektaşlı, B., Erbatur, G. ve Kıray, A. S. (2012). Ortaöğretim 9. Sınıf Ders Kitabı. Ankara: Ekoyay Eğitim Yayıncılık.
Demir, C., Maskan, A.K., Çevik, Ş. ve Baran, M. (2009). Ortaöğretim 9. Sınıf Fizik ders kitabının ders kitabı inceleme ölçeğine göre incelenmesi. D. Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 125-140.
Ellis, R. (1997). The empirical evaluation of language teaching materials. ELT Journal 51, 36-42.
Güzel, H., Oral, İ. ve Yıldırım, A. (2009). Lise II Fizik ders kitabının fizik öğretmenleri tarafından değerlendirilmesi. S. Ü. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 133- 142.
Issitt, J. (2004). Reflections on the study of textbooks, History of Education, 33 (6), 683-697.
Kalyoncu, C., Tütüncü, A., Değermenci, A., Çakmak, Y. ve Bektaş, E. (2009). Ortaöğretim Fizik 9 Ders Kitabı, Devlet Kitapları (2. Baskı). İstanbul: Kelebek Matbaacılık.
Kalyoncu, C., Pektaş, E., Değermenci, A., Kurnaz, M.A., Tütüncü, A., Çakmak, Y. ve Bayraktar, G. (2010). Ortaöğretim Fizik 10 Ders Kitabı, Devlet Kitapları (2. Baskı). İstanbul: Kelebek Matbaacılık.
Karasar, N.; (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kavcar, N., Şengören, S.K. ve Tanel, R. (2010). Ortaöğretim Fizik 9 Ders Kitabı Değerlendirme Raporu. Yayımlanmamış kitap inceleme raporu.
Kavcar, N. ve Şengören, S.K. (2011). Ortaöğretim Fizik 10 Ders Kitabı Değerlendirme Raporu. Yayımlanmamış kitap inceleme raporu.
Kavcar, N., Özkan, G., Arıkan, G. ve Şengören, S. K. (2011). Fizik öğretmen adaylarının 10. Sınıf Fizik kitabına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Türk Fizik Derneği 28.
Kavcar, N., Çınar, G., Dönmez, İ. ve Kaya Şengören, S. (2012). Fizik öğretmen adaylarının Ortaöğretim 11. Sınıf Fizik ders kitabına ilişkin görüşleri. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (UFBMEK) sözlü bildirisi, Özet Kitabı, s. 653-654, 27-30 Haziran 2012, Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Niğde.
Kavcar, N. ve Kaya Şengören, S. (2012). Ortaöğretim Fizik 11 Ders Kitabı Değerlendirme Raporu. Yayımlanmamış kitap inceleme raporu.
Kavcar, N. ve Kaya Şengören, S. (2013). Ortaöğretim Fizik 12 Ders Kitabı Değerlendirme Raporu. Yayımlanmamış kitap inceleme raporu.
Kavcar, N., Kırık, N. S., Kaplan, T. ve Kaya Şengören, S. (2013). Fizik öğretmen adaylarının 12. Sınıf Fizik kitabına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Türk Fizik Derneği 30. Uluslararası Fizik Kongresi (TFD-30) sözlü bildirisi, Özet Kitabı, s. 262, 2-5 Eylül 2013, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi, İstanbul.
Kaya Şengören, S., Dönmez, İ, Çınar, G. ve Kavcar, N. (2012). Fizik öğretmenlerinin 11. Sınıf Fizik kitabına ilişkin görüşleri: İzmir ili örneği. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (UFBMEK) sözlü bildirisi, Özet Kitabı, s. 655-656, 27-30 Haziran 2012, Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Niğde.
Kılıç, A. ve Seven, S. (2003). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi (3. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Komisyon (2012). Ortaöğretim Fizik 12 Ders Kitabı, Devlet Kitapları (2. Baskı). Ankara: Korza Yayıncılık.
Kurnaz, M.A., Değermenci, A., Kalyoncu, C., Pektaş, E., Bayraktar, G., Aydın, U. ve Moradaoğlu, Y. (2010). Ortaöğretim Fizik 11 Ders Kitabı, Devlet Kitapları (1. Baskı). Özkan Matbaacılık Şti., Ankara.
MEB (2007). 9., 10., 11. ve 12. Sınıf Fizik Öğretim Programı,
http://www.fizikprogrami.info
adreslerinden 24 Haziran 2013 tarihinde indirilmiştir.
Ogan-Bekiroğlu, F. (2007). To what degree do the currently used physics textbooks meet the expectations? Journal of Science Teacher Education,18, 599 – 628.
Oğuzkan, F. (1993). Eğitim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Emel Matbaacılık.
Swanepoel, S. (2010). The Assessment of the Quality of Science Education Textbooks: Conceptual Framework and Instruments for Analysis, Doctoral Thesis, University of South Africa.
http://uir.unisa.ac.za/handle/10500/4041
adresinden 20 Nisan 2013 tarihinde indirilmiştir.
Şengören, S. K., Tanel, R., Yıldırım Benli, A. ve Kavcar, N. (2010). Fizik öğretmenlerinin 9. Sınıf Fizik kitabına ilişkin görüşleri: İzmir ili örneği. 9. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (UFBMEK-9) sözlü bildirisi, Özet Kitabı, s.82, 23-25 Eylül 2010, Buca Eğitim Fakültesi, İzmir.
Şengören, S. K., Uyumaz, G., Kaplan, T. ve Kavcar, N. (2011). Fizik öğretmenlerinin 10. Sınıf Fizik kitabına ilişkin görüşleri: İzmir ili örneği. Türk Fizik Derneği 28.
Tanel, R., Şengören, S. K., Yıldırım Benli, A. ve Kavcar, N. (2010). Fizik öğretmen adaylarının 9. Sınıf Fizik kitabına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi ve öğretmen görüşleriyle karşılaştırılması. 9. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (UFBMEK-9) sözlü bildirisi, Özet Kitabı, s.83, 23-25 Eylül 2010, Buca Eğitim Fakültesi, İzmir.
Trowbridege, L. W. and Bybee, R. W. (1996). Teaching Secondary School Science: Strategies for Developing Scientific Literacy. New Jersey, NY: Prentice Hall, Inc.
Ünsal, Y. ve Güneş, B. (2004). Bir Kitap İnceleme Çalışması Örneği Olarak MEB Lise 1. Sınıf Fizik Ders Kitabının Eleştirel Olarak İncelenmesi.
http://www.tebd.gazi.edu.tr/arsiv/2004_cilt2/sayi_3/305-321.pdf
adresinden 23 Nisan 2013 tarihinde indirilmiştir.
Zhang, Z. & Burry-Stock, J. A. ( 2003). Classroom assessment practices and teachers’ self
perceived assessment skills. Applied Measurement in Education, 16 (4), 323-342.