BELİRLİ ÖRNEKLER ÇERÇEVESİNDE FIKIHBAĞLAM İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Kısaca kutsalın ifadesi olan “din” bu yönüyle sabitliğin ve değişmezliğin de ifadesi kabul edilir. Kur’an’da tevhidin ve kulluğun ifadesi olarak din kavramı peygamberlerin ortak tebliğ amacıdır. Dinin evrensel ve değişmez kabul edilen bu boyutunun yanında, insan ilişkilerini düzenlemeye yönelik değişken, dinamik ve yerel bir yapısının olduğunu da belirtmek gerekir. Daha çok düzenlemelerin bağlamına işaret eden bu yön aslında onun evrenselliğinin de garantörü gibidir. Aksi takdirde ilk düzenlemeleri yapan ayetler; zamana, yeni algı ve örflere yenik düşerek kendilerinden sonrası için uygulanma imkânı ve zemini bulamazlar. Bu makalede toplumsal ve beşeri düzenlemeleri sağlayan ahkâma dair ayet ve hadislerin bazılarının bağlamının ele alınması amaçlanmıştır. Dilsel ve dil dışı olarak adlandırılan bu bağlamların tespiti son derece önemlidir. Çünkü bağlam değiştiğinde hüküm de değişir.

THE FIQH RELATIONSHIP WITH CONTEXT

In short, what sacred manifestation of "religion" in this aspect of the stability and unchanging expression is accepted. The Quran of monotheism and the righteous prophets of religion as an expression of the purpose of public notification concept. Religion is universal and does not change with this size is accepted, human relationships, editing is a local variable, dynamic and structure should be noted. More regulations in this direction that points to the context of the fact that he is also universally as a guarantor. Otherwise the first edit; until then, new perception and succumbed to their own post to customs to be applied for the opportunity and they're not going to find the floor. In this article, it is aimed to deal with the context of some of the verses and hadiths about the provisions that provide social and human arrangements. These contexts, which are called linguistic and non-linguistic, are extremely important. Because when the context changes the judgment also changes.

PDF

___

Agitoğlu, Nurullah. “Hadîste Bağlam İnşâsı”, The Journal of Academic Social Science Studies, 6/5, (Mayıs 2013).

Apak, Adem. Kur’an’ın Geliş Ortamında Arap Toplumu (Sosyal, Kültürel ve İktisadi Hayat), İstanbul: Kuramer, 2017.

Aybakan, Bilal. “İslam'da Dini Bilginin Doğası ve Usul-i Fıkhın Geliştirdiği Yorum Tarzına Genel Bir Yaklaşım”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18, (2000).

Bakar, Mohd Daud. “Bağlam Teorisi (İhtilafu'l-Haleyn) ve İslam Hukuk Teorisinde İhtilaf Problemi”, trc. Yavuz Köktaş, İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi, 3, (2004).

el-Basri, Ebu'l-Hüseyn. el-Mu'temed fi usuli'l-fıkh, Beyrut, 1983.

el-Cevziyye, İbn Kayyum. Zâdü’l-meâd, fi hayri'l-ibad es-Sünnetü’lMuhammediyye.

Cündioğlu, Dücane. Kur‘an Çevirilerinin Dünyası, İstanbul: Kitabevi, 1999.

Çağıl, Orhan Münir. Hukuk Başlangıcı Dersleri, İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1966.

Dârekutnî, es-Sünen, nşr. Abdullah Hâşim Yemânî el-Medenî, Kahire: Dârü’l-mehâsin.

Dihlevî, Şah Veliyyullah. Huccetu'llahi’l-baliğa, trc. Mehmet Erdoğan, İstanbul: İz Yayıncılık, 1994.

Dindi, Emrah. Kur’an’da İslam Öncesi Kültür Nassın Olguyla Diyalektik İlişkisi, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2017.

Ebu Zeyd, Nasr Hâmid. Mefhûmu’n-nass dirâse fi ulûmi’l-Kur’an, trc. Mehmet Emin Maşalı, İlahi Hitabın Tabiatı -Metin Anlayışımız ve Kur’an ve İlimleri Üzerine-, Ankara: Kitabiyat Yayınları, 2001.

Erdoğan, Mehmet. Akıl Vahiy Dengesi Açısından Sünnet, İstanbul: İFAV Yayınları, 2005.

Erdoğan, Mehmet. İslam Hukukunda Ahkâmın Değişmesi, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2011.

Erdoğan, Mehmet. Bağlama Bir Örnek Daha: Zıhardan Taşıyıcı Anneliğe, Erişim tarihi: 02.02.2019. http://garibce.blogspot.com/2018/06/baglama-bir-ornek-daha-zhardan tasyc.hotml

Evkuran, Mehmet. “Metni Doğru Anladığımızdan Nasıl Emin Olabiliriz? -İslam Düşüncesinde Yorumun Meşruiyeti Üzerine-”, İslam ve Yorum, yay. haz. Fikret Karaman, Malatya: Malatya İlahiyat Yayınları, 2017.

el-Hâkim, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed. elMüstedrek ale’l sahîhayn, Haydarâbâd: 1334-1342.

İbn Âşur, Tahir. Makâsıdü’ş-şeriati’l-İslamiyye, trc. Mehmet Erdoğan, İstanbul: Rağbet Yayınları, 1999.

İbn Hazm, Ebû Muhammed Alî b. Ahmed b. Saîd. el-Muhallâ bi’l-âsâr fî şerhi’l-Mücellâ bi’l-ihtisâr, Kahire: 1349.

İbn Teymiyye, Takıyyüddin. el-Fetâva’l kübrâ, Beyrut: Dârü’l-ma‘rife.

Karadâvî, Yusuf. İslam Hukuku Evrensellik Süreklilik, İstanbul: Marifet Yayınları, 1999.

Kılıç, Sadık. “Nesnellikle Öznellik Arasında Yorum”, İslâmî Araştırmalar Dergisi, 9/2, (1996).

el-Kurtubî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed el Ensârî. el-Cami‘ li Ahkami‘l-Kur‘an, trc. Beşir Eryarsoy, İstanbul: Buruc Yayınları.

Mahmesani, Subhi. Felsefetü’t-teşriil’-İslam, Beyrut 1980.

Özcan, Kemal. “Hadislerin Anlaşılmasında Bağlamın Önemi”, Çukurova Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 14/2, (Temmuz-Aralık 2014).

Öztürk, Mustafa. İslam Kaynaklarında, Geleneğinde ve Günümüzde Cihad, İstanbul: Kuramer,, 2016.

Serahsî, Şerhu Siyer'il-Kebir, nşr. Abdullah Muhammed Hasan, Beyrut, 1997.

Sa’dî, M. Sabrî. Tefsîru’n-Nusûs fi’l-Kanun ve’ş-Şerîati’l-İslâmiyye, Kahire, 1979.

Sâlih, Muhammed Edîb. Tefsîru’n-Nusûs fi’l-Fıkhi’l-İslâmî, Beyrût, 1984.

Şafiî, Muhammed b. İdris. er-Risale, trc. Abdülkadir Şener, İbrahim Çalışkan, Ankara: Diyanet Vakfı Yayınları, 2017.

Şafiî, el- Ümm, nşr. Rıfat Fevzi Abdülmüttalib, Mansûrâ, 2001.

Şâtıbî, el-Muvafakat, trc. Mehmet Erdoğan, İstanbul: İz Yayıncılık, 2010.

Şener, Abdulkadir Sofuoğlu, Cemal, Yıldırım, Mustafa. Yüce Kur'an ve Açıklamalı-Yorumlu Meâli, İzmir: Tibyan Yayıncılık, 2011.

Şevkânî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Alî b. Muhammed. İrşâdü’l-fuhûl, nşr. Ebû Mus‘ab M. Saîd el-Bedrî, Beyrut:1992.

Şevkânî, Neylü’l-evtâr şerhu Münteka’l-ahbâr min ehâdîs̱i seyyidi’l ahyâr, Kahire:1971.

Taberânî, Ebü’l-Kāsım Müsnidü’d-dünyâ Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb. el-Mu’cemü’l-kebîr, Beyrut: 1967.

Tiyek, Fatih. Kur’an’ı Anlamada Bağlamın Rolü Ve Meallerdeki Bağlamsal Sorunlar, Doktora tezi, Erciyes Üniversitesi, 2014.

Uzun, Nihat. “Bağlam”ı Göz Ardı Etmek: Siyâsî Mücadelelerde Âyetlerin Kullanımı”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 37, (2012).

Yaman, Ahmet. İslâm Hukukunda Uluslararası İlişkiler, Ankara, 1998.

Yaman, Ahmet. “Savaş”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara: TDV Yayınları, 1989.

Yaman, Ahmet. “Sulh”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara: TDV Yayınları, 1989.

Yıldırım, Mustafa. Dünyalı Peygamber, Erişim tarihi: 02.02.2019. http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:6cRR4ejJ1Rw J:ilsam.org.tr/dunyali-peygamber-prof-dr-mustafayildirim/+&cd=17&hl=tr&ct=clnk&gl=tr

Yıldız, Mustafa. Kur'ân’ı Anlamada Bağlamın Rolü, Erişim tarihi: 02.02.2019. http://www.kuranimiz.net/detay.asp?haberID=211.

Zebîdî, Zeynu'd-din Ahmed b. Ahmed b. Abdillatif. Sahih-i Buhârî Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercemesi Ve Şerhi, trc. Ahmed Naim, (Ankara Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1975.

Zeylâî, Abdullah b. Yûsuf. Nasbü’r-râye, el-Mektebetü’l-İslâmiyye: 1973.