Seval AKSOY KÜRÜ, Oğuz DEMİREL, Seçil ULUFER KANSOY

ÖRGÜTSEL SESSİZLİĞİN ÖRGÜTSEL SİNİZME ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL DIŞLANMIŞLIĞIN ARACILIK ROLÜ

Bu araştırmanın amacı, örgütsel sessizliğin örgütsel sinizm üzerindeki etkisinde örgütsel dışlanmanın aracılık rolünü sınamaktır. Bu kapsamda örgütsel sessizlik “birey yararına sessizlik” ve “örgüt yararına sessizlik” olmak üzere iki alt boyutta, örgütsel sinizm ise “bilişsel sinizm”, “duyuşsal sinizm” ve “davranışsal sinizm” olmak üzere üç alt boyutta incelenmiştir. Çalışma, özel sektörde faaliyet gösteren örgütlerdeki 422 beyaz yakalı çalışandan anket tekniğiyle toplanan verilerle yapılmıştır. Araştırmanın temel ilişki hipotezleri yol analizi ile, aracılık hipotezleri ise Process analizi ile sınanmıştır. Hipotez testi bulguları, örgütsel dışlanmanın birey yararına sessizliğin duyuşsal ve davranışsal sinizm üzerindeki etkisinde kısmi aracılık rolü bulunduğunu, ancak birey yararına sessizlik ile bilişsel sinizm etkileşiminde herhangi bir aracılık rolünün mevcut olmadığını göstermiştir. Çalışma bulguları ayrıca örgütsel dışlanmanın örgüt yararına sessizliğin bilişsel sinizm üzerindeki etkisinde tam aracılık, duyuşsal sinizm üzerindeki etkisinde ise kısmi aracılık etkisinin bulunduğunu göstermektedir. Son olarak, örgüt yararına sessizlik ile davranışsal sinizm arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişkinin olmadığı ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Örgütsel Sessizlik, Örgütsel Sinizm, Örgütsel Dışlanma, Aracılık Rol

MEDIATING ROLE OF ORGANIZATIONAL OSTRACISM ON THE EFFECT OF ORGANIZATIONAL SILENCE ON ORGANIZATIONAL CYNICISM

The purpose of this research is to test the mediating role of organizational ostracism in the effect of organizational silence on organizational cynicism. In this context, organizational silence was examined in two sub-dimensions as "silence for the benefit of the individual" and "silence for the benefit of the organization", while organizational cynicism was examined in three sub-dimensions as "cognitive cynicism", "emotional cynicism" and "behavioral cynicism". The study was carried out with the data collected from 422 white-collar employees in organizations operating in the private sector by survey technique. The main relationship hypotheses of the research were tested with path analysis, and mediation hypotheses were tested with process analysis. The hypothesis test findings have showed that organizational ostracism has a partial mediating role in the effect of silence on emotional and behavioral cynicism for the benefit of the individual, but there is no mediation role in the interaction of silence for the benefit of the individual and cognitive cynicism. The study findings also have showed that organizational ostracism has a full mediation effect on cognitive cynicism and partial mediation effect on the effect of silence on cognitive cynicism for the benefit of the organization. Finally, it has been revealed that there is no statistically significant relationship between organizational silence and behavioral cynicism.

Keywords:

Organizational Silence, Organizational Cynicism, Organizational Ostracism, Mediating Role,

PDF

___

Abraham, R. (2000). Organizational cynicism: Bases and consequences. Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 126(3), 269-292.
Ajzen, I. (1985). From intentions to actions: A theory of planned behavior. In Action control (11-39). Springer, Berlin, Heidelberg.
Akman, G. (2013). Sağlık çalışanların örgütsel ve genel sinizm düzeylerinin karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Andersson, L. M. (1996). Employee cynicism: An examination using a contract violation framework. Human Relations, 49(11), 1395-1418.  
Atmaca, T. (2021). Öğretmenlerin örgütsel sessizlik davranışları ve örgütsel özdeşleşmeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 11(1), 367-389.
Baron, R. M. ve Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173-1182.
Bateman T. S., Sakano, T. ve Fujita, M. (1992). Roger, me, and my attitude: Film propaganda and cynicism toward corporate leadership. Journal of Applied Psychology, 77(5), 768-77l.
Bayın, G., Yeşilaydın, G. ve Esatoğlu, A. E. (2015). Determination of reasons for organizational silence of nurses. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(1), 248-266.
Begenirbaş, M. ve Turgut, E. (2014). İş yaşamında çalışanların duygusal emeklerinin örgütsel sinizme etkileri: Bankacılık sektöründe bir araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(2), 223-246.
Beheshtifar M., Borhani H. ve Moghadam M. N. (2012). Destructie role of employee silence in organizational success. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 2(11), 275-282.
Brandes, M. P. (1997). Organizational cynicism: Its nature, antecedents, and consequences. (Unpublished Doctoral Dissertations). The University of Cincinnati.
Brandes, M. P., Castro, S. L., James, M. S. L., Martinez, A. D., Matherly, T. A., Ferris, G. R. ve Hochwarter, W. A. (2008). The interactive effects of job insecurity and organizational cynicism on work effort following a layoff. Journal of Leaderships & Organizational Studies, 14(3), 233-247.  
Brandes, M. P. ve Das, D. (2006). Locating behavioural cynicism at work: construct issues and performance implications, employee health, coping and methodologies (Ed. Pamela L. Perrewe, Daniel C. Ganster), JAI Press, New York, 233-266.
Brinsfield, C. T. (2009). Employee silence: investigation of dimensionality, development of measures, and examination of related factors. (Unpublished Doctoral Dissertations). The Ohio State Üniversitesi, Amerika.
Çakıcı, A. (2007). Örgütlerde sessizlik: Sessizliğin teorik temelleri ve dinamikleri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 145-162.
Çakıcı, A. (2008). Örgütlerde sessiz kalınan konular sessizliğin nedenleri ve algılanan sonuçları üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 117-134.
Çakıcı, A. (2010). Örgütlerde ı̇ş gören sessizliği, neden sessiz kalmayı tercih ediyoruz? Detay Yayıncılık, Ankara.
Çavuş, M. F., Develi, A. ve Sarıoğlu, G. S. (2015). Mobbing ve örgütsel sessizlik: enerji sektörü çalışanları üzerine bir araştırma. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(1), 10-20.
Çitli, İ. İ. (2015). Örgütsel sessizlik ile tükenmişlik arasındaki ilişki ve bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Dean, J. W. Jr., Brandes, M. P. ve Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. Academy of Management Review, 23(2), 341-352.
Donaghey, J., Cullinane, N., Dundon, T. ve Wilkinson, A. (2011). Reconceptualising employee silence: problems and prognosis. Work, Employment and Society, 25(1), 51-67.
Dutton J. E., Dukerich J. M. ve Harquail C. V. (1994). Organizational image and member identification. Administrative Science Quarterly, 39(2), 239-263.
Ehtiyar, R., M., Yanardağ, (2008). Organizational silence: a survey on employees working in chain hotel. Tourism and Hospitality Management, 14(1), 51-68.
Ferris, D. L., Brown, D. J., Berry, J. W. ve Lian, H. (2008). The development and validation of the workplace ostracism scale. Journal of Applied Psychology, 93(6), 1348-1366.
Fox, S., ve Stallworth, L. E. (2005). Racial/ethnic bullying: Exploring links between bullying and racism in the US workplace. Journal of Vocational Behavior, 66(3), 438-456.
Görmen, M. (2012). Örgüt kültürünün örgütsel sinizm tutumları üzerine etkisi ve bir uygulama. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Greenberg, J. ve Edwards, M. S. (2009). Voice and silence in organizations. Emerald Group Publishing.
Habip, E. Tanyıldızı, H. ve Kazan, H. (2020). Örgütsel sessizlik ve çalışan dayanıklılığın işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde örgütsel desteğin moderatör rolü. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(2), 188-205.
Harvey, J. B. (1988). The Abilene Paradox: The management of agreement. Organization Dynamics, 17(1), 17-43.
Hayes, A. F. (2013). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach (2nd edition). New York: The Guildford Press.
Hitlan, R. T., Cliffton, R. J. ve DeSoto, M. C. (2006). Perceived exclusion in the workplace: The moderating effects of gender on work-related attitudes and psychological health. North American Journal of Psychology, 8(2), 217-236.
Izard, C. E. (1977). Human Emotions. New York, Plenum Press.
İnternet Üzerinden Sobel Testi (2010). Online Sobel testi. Erişim adresi: http://quantpsy.org/sobel/sobel.htm
Jahanzeb, S. ve Fatima, T. (2017). The role of defensive and prosocial silence between workplace ostracism and emotional exhaustion. Academy of Management Proceeding, 1, 17107.
Johnson, C. B. (2010). Personality and ostracism: Do hope, optimism, and forgiveness moderate the effects of social exclusion? (Unpublished Master Thesis). Purdue University.
Kalağan, G. ve Güzeller, C. O. (2010). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 83-97.  
Kanter, D. L. ve Mirvis, P. H. (1989). The Cynical Americans: Living and Working in An Age of Discontent and Disillusion. San Francisco, CA, Jossey-Bass Publishers.
Karabey, C. N. (2014). İşyerinde dışlanma. Ankara: İmaj.
Karacaoğlu, K. ve Cingöz, A. (2008). Örgütsel sessizlik. Özdevecioğlu, M. & Karadal, H. (Ed.). Örgütsel davranışta seçme konular: Organizasyonların karanlık yönleri ve verimlilik azaltıcı davranışlar içinde. Ankara: İlke Yayınevi. 155-167.
Karacaoğlu, K. ve İnce, F. (2012). Brandes, Dharwadkar ve Dean’in (1999) örgütsel sinizm ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması: Kayseri Organize Sanayi Bölgesi örneği. Business and Economics Research Journal, 3(3), 77-92.
Kılıç, Ş. Ö. (2019). Topluluk duygusu ve örgütsel dışlanmanın işten ayrılma niyetine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Leung, A. S. M., Wu, L. Z., Chen, Y. Y.ve Young, M. N. (2011). The impact of workplace ostracism in service organizations. International Journal of Hospitality Management, 30(4), 836-844.
Liu, H., ve Xia, H. (2016). Workplace ostracism: A review and directions for future research. Journal of Human Resource and Sustainability Studies, 4(3), 197- 201.
Milliken F. J., Morrison, E. W. ve Hewlin, P. F. (2003). An exploratory study of employee silence: issues that employees don’t communicate upward and why. Journal of Managment Studies, 40(6), 1453-1476.
Mlı̇ka, M., Khelil, M. B. ve Salem, N. H. (2017). Organizational ostracism: A potential framework in order to deal with it. Safety and Health at Work, 8(4), 398-401.
Mor Barak, M. (2005). Managing diversity: Toward a globally inclusive workplace. Sage.
Mor Barak, M. M. (2008). Social psychological perspectives of workforce diversity and inclusion in national and global contexts. Handbook of human service management, 239-254.
Morrison, E. W. ve Milliken, F. J. (2000). Organizational silence: A barrier to change and development in a pluralistic world. Academy of Management Review, 25(4), 706-725.
Nartgün, Ş.S. ve Kartal, V. (2013). Öğretmenlerin örgütsel sinizm ve örgütsel sessizlik hakkındaki görüşleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 47-67.
Nezlek, J. B., Wesselmann, E. D., Wheeler, L. ve Williams, K. D. (2015). Ostracism in everyday life: The effects of ostracism on those who ostracize. The Journal of Social Psychology, 155(5), 432-451.
Noelle-Neumann, E. (1974). The spiral of silence a theory of public opinion. Journal of Communication, 24(2), 43-51.
Nunally, J. C. (1978). Psychometric theory. New York: McGraw-Hill.
Pierce, E., Smolinski, C. A. ve Rosen, B. (1998). Why sexual harassment complaints fall on deaf ears. Academy of Management Executive, 12(3), 41-54.
Pinder, C. C. ve Harlos, K. P. (2001). Employee silence: Quiescence and acquiescence as responses to perceived injustice. Research in Personnel and Human Resource Management, 20, 331-369.
Popoola, J. K. (2005). Organizational identification and commitment as correlates of job satisfaction. (Unpublished Doctoral Dissertation). Howard University.
Premeaux, S. F. ve Bedeian, A. G. (2003). Breaking the silence: the moderating effects of self monitoring in predicting speaking up in the workplace. Journal of Management Studies, 40(6), 1537-1562.
Riketta, M. (2005). Organizational identification: A meta-analysis. Journal of Vocational Behavior, 66, 358-384.
Robinson, S. L., O’Reilly, J., ve Wang, W. (2013). Invisible at work: An integrated model of workplace ostracism. Journal of Management, 39(1), 203-231.
Sayğan, F. N. (2011). Relationship Between affective commitment and organizational silence. International Journal of Social Sciences and Humanity Studies, 3(2): 219-227.
Scott, K. D. (2007). The development and test of an exchange-based model of interpersonal workplace exclusion. (Unpublished Doctoral Dissertations). University of Kentucky, Lexington.
Sekaran, U. ve Bougie, R. (2013). Research methods for business: A skill building approach (6th edition). United Kingdom: Wiley & Sons.
Shojaı̇E, S., Matin, H. Z. ve Barani, G. (2011). Analyzing the in frastructures of organizational silence and ways to get rid of it. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 30, 1731-1735.
Sobel, M. E. (1982). Asymptotic intervals for indirect effects in structural equations models. In S. Leinhart (Ed.), Sociological methodology. San Francisco: Jossey Bass, 290-312.
Soybalı, H. H., Pelit, O. (2019). Otel iş görenlerinin örgütsel dışlanma algılarının örgütsel sinizm düzeylerine etkisi: Beş yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(2), 1225-1246.
Şahin, H. ve Yalçın, B. (2017). Örgütsel sessizlik ve çalışanların performansları arasındaki ilişki: İzmir ili Çiğli ilçesi devlet ilkokullarına ilişkin bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(3), 60-90.
Şehitoğlu Y. ve Zehir C. (2010). Türk kamu kuruluşlarında çalışan performansının, çalışan sessizliği ve örgütsel vatandaşlık davranışı bağlamında incelenmesi. Amme İdaresi Dergisi, 43(4), 87-110.
Tajfel, H. ve Turner, J. C. (1986). The social identity theory of intergroup behaviour, S. Worchel ve W. G. Austin (Ed.), Psychology of Intergroup Relations, Chicago, IL, Nelson, 7-24.
Taşkıran, E. (2010). Liderlik tarzının örgütsel sessizlik üzerindeki etkisinde örgütsel adaletin rolü ve bir araştırma. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Tayfun, A. ve Çatır, O. (2013). Örgütsel sessizlik ve çalışanların performansları arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(3), 114-134.
Tiktaş, G. (2012). Örgüt kültürü, örgütsel özdeşleşme ve örgütsel sessizlik ilişkine yönelik bir inceleme. (Yayımlanmamış yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Türk Dil Kurumu, TDK (2021). Büyük Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu Sözlükleri: https://sozluk.gov.tr adresinden alındı. 15 Mayıs 2021.
Türk Dil Kurumu, TDK (2021). https://www.tdk.gov.tr. 13 Mayıs 2021.  
Uslu, S. ve Aktaş, H. (2017). İşten ayrılma niyeti ile örgütsel sessizlik etkileşiminde ı̇ş güvencesi memnuniyeti ve ı̇ş güvencesi endeksinin aracı rolü: özel bir hastane çalışanları üzerinde bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 12(1), 141- 160.
Üngüren, E. ve Ercan, A. (2015). Sessizleşen örgütlerde öz yeterlilik algısının rolü: Alanya’daki konaklama işletmeleri üzerinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(2), 115-156.
Vakola, M. ve Bouradas, D. (2005). Antecedents and consequences of organisational silence: An empirical investigation. Employee Relations, 27(5), 441-458.
Van Dick, R., Christ, O., Stellmacher, J., Wagner, U., Ahlswede, O., Grubba, C., Hauptmeier, M., Höhfeld, C., Moltzen, K. ve Tissington, P. A. (2004). Should I stay or should I go? Explaining turnover intentions with organizational identification and job satisfaction. British Journal of Management, 15, 351-360.
Van Dyne, L., Ang, S. ve Botero, I. C. (2003). Conceptualizing employee silence ve employee voice as multidimensional constructs. Journal of Management Studies, 40(6), 1359-1392.
Vroom, V. H. (1964). Work and motivation. New York: Wiley.
Wang, B. (2014). Dispositional agreeableness predicts ostracizing others at work. (Unpublished Master Thesis). Michigan State University, Michigan.
Wang, R., Lu, Z. R. ve Jiang, J. (2013). Workplace ostracism and employees in-role behaviors and extra-role behaviors: The mediating effect of belonging need. Journal of Psychological Science, 36(5), 1176-1180.
Whiteside, D. B. ve Barclay, L. J. (2013). Echoes of silence: Employee silence as a mediator between overall justice and employee outcomes. Journal of Business Ethics, 116(2), 251-266.
Williams, K. D. (2007). Ostracism. Annual Review of Psychology, 58, 425-452.
Williams, K. D. ve Sommer, K.L. (1997). Social ostracism by one’s coworkers: Does rejection lead to loafing or compensation? Personality and Social Psychology Bulletin, 23, 693-706.
Wu, L. Z., Yim, F. H. K., Kwan, H. K., ve Zhang, X. (2012). Coping with workplace ostracism: The roles of ingratiation and political skill in employee psychological distress. Journal of Management Studies, 49(1), 178-199.
Wu, L. Z., Wei, L. and Hui, C. (2011) Dispositional antecedents and consequences of workplace ostracism: An empirical examination. Frontiers of Business Research in China, 5, 23-44.
Yıldırım, E. ve Akın, M. (2018). Örgütlerde dışlanma, sinizm ve pozitif-negatif duygusallık arasındaki ilişkiler: Pozitif ve negatif duygusallığın aracılık rolü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14 (2), 427-449.
Zhao, H., Peng, Z. ve Sheard, G. (2013). Workplace ostracism and hospitality employees’ counterproductive work behaviors: The joint moderating effects of proactive personality and political skill. International Journal of Hospitality Management, 33(1), 219-227.
Zimmerman, C. A. ve Carter-Sowell, A. R. ve Xu, X. (2016). Examining workplace ostracism experiences in academia: understanding how differences in the faculty ranks influence inclusive climates on campus. Frontiers in Psychology, 7, 753.