Değişim Odaklı Liderlik, Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi
Liderlik, toplumların var olduğu ilk günlerden bu yana yaşamın her alanına girmiştir. Tarih boyunca, en büyük organizasyonlardan en küçüğüne kadar amaç ve hedeflerin gerçekleştirilmesi, çoğu zaman liderlik ve lidere endekslenmiştir. Toplumlar, liderleri sayesinde çağın gerektirdiği değişimlere uyum sağlayarak varlıklarını devam ettirebilmişlerdir. Bu çalışmanın amacı; değişim odaklı liderlik, örgütsel özdeşleşme ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkiyi eğitim sektöründe incelemektir.Bu araştırmayaİstanbul’daki 4 devlet okulunda görev yapan toplam 310 yönetici ve öğretmen katılmıştır. Toplanan veriler AMOS ve SPSSyazılımları kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuç olarak, değişimci liderlik ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasında anlamlı düzeyde olumlu ilişki bulunmuş, örgütsel özdeşleşmenin bu ilişkide aracı rolü bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır
Relationships among Change Oriented Leadership, Organizational Engagement, and the Organizational Citizenship Behavior
Leadership has been a universal phenomenon and affected organizations and societies of various types throughout history. It is a widely accepted fact that leadership is closely related with organizational effectiveness. As such, organizational leaders play a significant role in the attainment of organizations’ goals. Organizations with successful leaders have adapted to changes more easily. The aim of this study is to show the relationships among change oriented leadership, organizational engagement and organizational citizenship behavior. Participants of the study were administrative staff and teachers working at 4 public schools in Istanbul. 310 questionnaires were collected and analyzed through AMOS and SPSS software. A significant positive relationship was found between change oriented leadership and organizational citizenship behavior. Organizational engagement mediated this relationship
___
- Acar, A. Z. (2006). Örgütsel Yurttaşlık Davranışı: Kavramsal Gelişimi ile Kişisel ve
Örgütsel Etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7 (1) 1-14.
- Agard, K. A. (2010). Leadership in Nonprofit Organizations: A Reference Handbook.
California:Sage Publications, 917-984.
Allison, B. J., Voss, R. S. ve Dryer, S. (2001). Student Classroom and Career Success:
The Role of Organizational Citizenship Behavior. Journal of Education for
Business, 76(5), 282-288.
- Anderson, J. C. ve Gerbing, D. W. (1988). Structural Equation Modeling in Practice:
A Review and Recommended Two-Step Approach. Psychological
Bulletin, 103(3), 411.
- Ashforth, B. E. ve Mael, F. (1989). Social Identity Theory and The Organization. The
Academy of Management Review, 14(1), 1-27.
- Babcock-Roberson, M. E. ve Strickland, O. J. (2010). The Relationship Between
Charismatic Leadership, Work Engagement, and Organizational Citizenship
Behaviors. The Journal Of Psychology, 144(3), 313-326.
- Bakar, H. A. ve McCann, R. M. (2015). The Mediating Effect of Leader–Member
Dyadic Communication Style Agreement on the Relationship Between Servant
Leadership and Group-Level Organizational Citizenship Behavior. Management
Communication Quarterly, 30(1), 32-58.
- Bolat, T. (2008a). Dönüşümcü Liderlik, Personeli Güçlendirme ve Örgütsel
Vatandaşlık Davranışı İlişkisi. Ankara: Detay Yayıncılık.
- Bolat, O. İ. ve Bolat, T. (2008b). Otel İşletmelerinde Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel
Vatandaşlık Davranışı İlişkisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi, 11(19),79.
- Bagozzi, R. P. ve Yi, Y. (1988). On The Evaluation of Structural Equation
Models. Journal of The Academy of Marketing Science, 16(1), 74-94.
- Bagozzi, R. P., Yi, Y. ve Phillips, L. W. (1991). Assessing Construct Validity in
Organizational Research. Administrative Science Quarterly, 36(3), 421-458.
- Breevaart, K., Bakker, A. B., Demerouti, E. ve Derks, D. (2015). Who Takes The
Lead? A Multi‐Source Diary Study on Leadership, Work Engagement, and Job
Performance. Journal of Organizational Behavior,30(7), 775-770.
- Choi, J. N. (2007). Change-Oriented Organizational Citizenship Behavior: Effects of
Work Environment Characteristics and Intervening Psychological Processes.
Journal of Organizational Behavior, 28, 467-485.
- Chen, C. Y. ve Yang, C. F. (2012). The İmpact of Spiritual Leadership on
Organizational Citizenship Behavior: A Multi-Sample Analysis. Journal of
Business Ethics, 105(1), 107-114.
- Detert, J. R. ve Burris, E. R. (2007). Leadership Behavior and Employee Voice: Is
The Door Really Open?. Academy of Management Journal, 50(4), 869-884.
- Dipaola, M. F., Da C. N. ve Paula, M. M. (2009). Organizational Citizenship
Behaviors in American and Portuguese Public Schools. Journal of Educational
Administration, 47(4), 492.
- Dipaola, M. F. ve Hoy, W. K. (2005). Organizational Citizenship of Faculty and
Achievement of High School Students. High School Journal, 88(3), 35-45.
- Duttan, J. E., Dukerich, J. M. ve Harquail,C.V. (1994). Organizational İmeges and
Member İdentification. Administrative Science Quarterly, 39(2), 239-242.
- De Dreu, C. K. W. ve Nauta, A. (2009). Self-Interest and Other-Orientation in
Organizational Behavior: Implications For Job Performance, Prosocial Behavior,
and Personal Initiative. Journal of Applied Psychology, 94, 913-926.
- Eren, E. (2011). Yönetim ve Organizasyon. İstanbul: Beta Yayınları.
Eren, M. Ş. Ve Titizoğlu, Ö. Ç. (2014). Dönüşümcü Ve Etkileşimci Liderlik
Tarzlarının Örgütsel Özdeşleşme ve İş Tatmini Üzerindeki Etkileri. Sosyal
Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (27), 275-303.
- Ekvall, G. (1991). Change-Centred Leaders: Empirical Evidence of A Third
Dimension of Leaders. Leadership and Organization Devolepment Journal, 12,
18-23.
- Eisenbach, R., Watson, K. ve Pillai, R. (1999). Transformational Leadership in The
Context of Organizational Change. Journal of Organizational Change
Management, 12(2), 80-89.
- Esnard, C. ve Jouffre, S. (2008). Organizational Citizenship Behavior: Social
Valorization Among Pupils and The Effect on Teachers’ Judgments.
- European Journal of Psychology of Education, 13(3), 255-274.
- Euwema, M. C., Wendt, H. ve Van Emmerik, H. (2007). Leadership Styles and Group
Organizational Citizenship Behavior Across Cultures. Journal of Organizational
Behavior, 28(8), 1035-1057.
- Foote, N. N. (1951). Identification As The Basis For A Theory of Motivation.
American Sociological Review, 16, 17-19.
- Fornell, C. ve David, F. L. (1981). Evaluating Structural Equation Models With
Unobservable Variables and Measurement Error. Journal of Marketing Research,
266, 39-50.
- Gil, F., Rico, R., Alcover, C. M. ve Barrasa, A. (2005). Change-Oriented Leadership,
Satisfaction and Performance in Work Groups: Effects Of Team Climate and
Group Potency. Journal of Managerial Psychology, 20(3/4), 312-328.
- Hair, J. F. J., Black, W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2010). Multivariate Data
Analysis.Newyork: Pearson Prentice Hall.
- Hayati, D., Charkhabi, M. ve Naami, A. (2014). The Relationship Between
Transformational Leadership and Work Engagement in Governmental Hospitals
Nurses: A Survey Study. SpringerPlus, 3(1), 1.
- Haynie, J. J., Mossholder, K. W. ve Harris, S. G. (2016). Justice and Job Engagement:
The Role of Senior Management Trust. Journal of Organizational Behavior,
37(6), 889-910.
- Hodgetts, R. M . ( 1997). Yönetim: Teori, Süreç ve Uygulama. İstanbul: Der Yayınları.
Hu, L. T. ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff Criteria For Fit İndexes in Covariance
Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternative. Structural
Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
- Karabey, C. N. ve İşcan, Ö. F. (2007). Örgütsel Özdeşleşme, Örgütsel İmaj ve
Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi: Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi
İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2).
- Karadağ, E. ve Mutafçılar, I. (2009). Pro-Sosyal Davranış Ekseninde Özgecilik
Üzerine Teorik Bir Çözümleme. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 8(41), 42.
- Khuong, M. N. ve Hoang, D. T. (2015). The Effects of Leadership Styles on Employee
Motivation in Auditing Companies in Ho Chi Minh City, Vietnam. International
Journal of Trade, Economics and Finance, 6(4), 210.
- Lindell, M. ve Rosenqvist, G. (1992). Management Behaviour Dimensions and
Devolepment Orientation. Leadership Quarterly, 3, 355-377.
- Lipponen, J., Helkama, K. ve Olkkonen, M. (2005). Predicting The Different Profiles
of Organizational İdentification: A Case of Shipyard Subcontractors. Journal of
Occupational and Organizational Psychology, 78(1), 97-112.
- Moldogaziev, T. T. ve Silvia, C. (2015). Fostering Affective Organizational
Commitment in Public Sector Agencies: The Significance of Multifaceted
Leadership Roles. Public Administration, 93(3), 557-575.
- Organ, D.W. (1988). Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier
Syndrome. Lexington: Lexington Books.
- Ortega, A., Van den Bossche, P., Sánchez-Manzanares, M., Rico, R. ve Gil, F. (2014).
The İnfluence of Change-Oriented Leadership and Psychological Safety on Team
Learning in Healthcare Teams. Journal of Business and Psychology, 29(2), 311-
321.
- Özşahin, M. ve Zehir, C. (2011). Yüksek Performanslı İşletmelerde Liderlik, Girişim
Odaklılık ve Örgütsel Performans İlişkisi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Yönetim Bilimleri Dergisi , 9(2), 50.
- Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Paine, J. B. ve Bachrach, D. G. (2000).
Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Review of The Theoretical and Empirical Literature and Suggestions For Future Research. Journail of
Management, 3(26), 133-563.
- Popli, S. ve Rizvi, I. A. (2015). Exploring The Relationship Between Service
Orientation, Employee Engagement and Perceived Leadership Style: A Study of
Managers in The Private Service Sector Organizations in India. Journal of
Services Marketing, 29(1), 59-70.
- Preacher, K. J. ve Hayes, A. F. (2008). Asymptotic and Resampling Strategies For
Assessing and Comparing İndirect Effects in Multiple Mediator Models. Behavior
Research Methods, 40(3), 879-891.
- Rich, B. L., Lepine, J. A. ve Crawford, E. R. (2010). Job Engagement: Antecedents
And Effects on Job Performance. Academy of Management Journal,53(3), 617-
635.
- Shin, Y. (2012). CEO Ethical Leadership, Ethical Climate, Climate Strength, and
Collective Organizational Citizenship Behavior. Journal of Business Ethics,
108(3), 299-312.
- Skogstad, A. ve Einarsen, S. (1999). The İmportance of A Change-Centred
Leadership Style in Four Organizational Cultures. Scandinavian Journal of
Management,15, 289-306.
- Seppala, T., Lipponen, J., Bardi, A. ve Pirttila‐Backman, A. M. (2012). Change‐
Oriented Organizational Citizenship Behaviour: An İnteractive Product of
Openness To Change Values, Work Unit İdentification, and Sense of
Power. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 85(1), 136-
155.
- Schumacker, R. E. ve Lomax, R. G. (2012). A Beginner's Guide To Structural
Equation Modeling. New Jersey:Taylor and Francis Library.
Şehitoğlu, Y. ve Zehir, C. (2010). Türk Kamu Kuruluşlarında Çalışan Performansının,
Çalışan Sessizliği ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Bağlamında İncelenmesi.
Amme İdaresi Dergisi 43(4), 92.
- Taş, A. ve Önder, E. (2010). Yöneticilerin Liderlik Davranışlarının Personel İş
Doyumuna Etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 32(9), 17-30.
- Tokgöz, E. ve Seymen, O. A.(2013). Örgütsel Güven, Örgütsel Özdeşleşme ve
Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Bir Devlet Hastanesinde
Araştırma. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,10(39), 61-76.
- Tremblay, M. ve Gibson, M. (2016). The Role of Humor in the Relationship Between
Transactional Leadership Behavior, Perceived Supervisor Support, and
Citizenship Behavior. Journal of Leadership and Organizational Studies, 23(1),
39-54.
- Turgut, H., Tokmak, İ. ve Güçel, C. (2012). The Effect of Transformational
Leadership on Organizational İdentification and Perceived Corporate Reputation:
A University Sample. International Journal of Social Sciences and Humanity
Studies, 4(2), 245-254.
- Van Dıck, R. (2001). Identification in Organizational Contexts: Linking Theory and
Research From Social and Organizational Psychology. International Journal of
Management Reviews, 3(4), 269-271.
- Van Knıppenberg, D. ve Schıe, E. (2000). Foci And Correlates of Organizational
Identification. Journal Of Organizational Psychology,73(2), 140.
- Vincent-Höper, S., Muser, C. Ve Janneck, M. (2012). Transformational Leadership,
Work Engagement, and Occupational Success. Career Development
International, 17(7), 663-682.
- Wu, C. H., Liu, J., Kwan, H. K. ve Lee, C. (2016). Why and When Workplace
Ostracism İnhibits Organizational Citizenship Behaviors: An Organizational
İdentification Perspective. Journal of Applied Psychology, 101(3), 362.
- Yukl, G. (2002). Leadership in Organizations. New Jersey: Prentice Hall Inc.
- Yukl, G., Gordon, A. ve Taber, T. (2002). A Hierarchical Taxonomy of Leadership
Behavior: Integrating A Half Century of Behavior Research. Journal of
Leadership and Organizational Studies, 9(1), 15-32.
- Zhu, W., Avolio, B. J. ve Walumbwa, F. O. (2009). Moderating Role of Follower
Characteristics With Transformational Leadership and Follower Work
Engagement. Group and Organization Management, 34(5), 590-619.
- Zhong, L., Wayne, S. J. ve Liden, R. C. (2015). Job Engagement, Perceived
Organizational Support, High‐Performance Human Resource Practices, and
Cultural Value Orientations: A Cross‐Level İnvestigation. Journal of
Organizational Behavior, 37, 823-844.
- Zehir, C., Müceldili, B., Altindağ, E., Şehitoğlu, Y. ve Zehir, S. (2014). Charismatic
Leadership and Organizational Citizenship Behavior: The Mediating Role of
Ethical Climate. Social Behavior and Personality: An İnternational Journal, 42(8),
1365-1375.