BAZI KLASİK EDEBİ ÇİN METİNLERİNDE TÜRKLERLE İLGİLİ KAYITLAR

Hun öncesi dönemlerden başlamak üzere Türk tarihi ve kültürü hakkında oldukça ayrıntılı bilgileri içeren tarih kaynaklarının yanında, klasik Çin edebiyatçılarının eski Türklere ilişkin duygu ve düşüncelerini ortaya koydukları edebi ürünler de bize, milattan önceki çağlardan itibaren Çinlilerin onlara bakış açıları, Türklerle Çinliler arasında meydana gelen sosyal, siyasi ve kültürel hadiselerin edebi ürünlerdeki akisleri hakkında çok önemli ipuçları vermektedir. Bu bakımdan Hun döneminden başlamak üzere klasik Çin edebiyatçıları tarafından kaleme alınmış şiir, şarkı ve nesir şeklinde yazılmış klasik Çin edebi metinleri, Türk tarihi ve kültürü araştırmalarında, tarih araştırmalarına katkı sağlayabilecek derecede öneme sahiptirler. Bu makalede Hun, Göktürk ve Uygur dönemlerinde klasik Çin edebiyatçılarının eski Türkler hakkında yazdıkları edebi metinleri ve bunların içerikleri hakkında bilgiler verilmeye çalışılmıştır

In addition to the historic resources containing rather detailed information about Turkish history and culture extending all the way back to the periods before Huns, the literature also reveal to us the thoughts and feelings of classic Chinese literary writers concerning with the ancient Turks; the points of Chinese people view on Turks since the eras before B.C. provide crucial clues on how the social, political and cultural events taking place between Turks and Chinese have been reflected onto the literary products. Therefore, the poems, songs and classical Chinese literary articles, which have been written in form of prose by the classical Chinese literary people starting with the Huns periods, are very important in terms of making a great big contribution to the researches of Turkish history and culture. This article attempts to provide information about the literary work of classical Chinese writers and their contents about the ancient Turks during the periods of Huns, Gokturks and Uyghurs

PDF

___

TALMAS Turgun, Uygurlar, Uygur Türkçesinden Türkiye Türkçesine Çevriren: D. Ahsen Batur, Selenge Yayınları, İstanbul 2010. CI Hai, a. g. e. s. 237.
FAN Ye, ―Hou Han Shu (Sonraki Han Hanedanı Kitabı)‖, Zhonghua Yayınevi, Cilt III, Bölüm 23, Pekin 1991.
GUMİLYOV L.N., Hunlar, Çev: D. Ahsen Batur, Selenge Yayınları, İstanbul HOU Errui, Tujueyu Yu Zhongguo Wenxue Shi Yanjiu (Türk Dili ve Çin Edebiyat Tarihi Araştırmaları), Xibei Minzu Yanjiu (Kuzeybatı Milletleri Araştırmaları), 1989, Sayı 1.
İNAYET Alimcan, Çin Edebiyatında Türklerle İlgili Şiirler, Türk Kültürü, Sayı 359, Yıl XXXXI. LİGETİ Layos, Bilinmeyen İç Asya, Macarca‘dan Çev: Sadrettin Karatay, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurum-Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1998.
LIN Gan, ―Xiongnu Shı (Hun Tarihi‖, İç Moğolistan Halk Yayınevi, Hohhot LIU Mau-tsai, Doğu Türkleri, Çev: Ersel Kayaoğlu-Deniz Banoğlu, Selenge Yayınları, İstanbul 2006.
LU Yifei, ―Hu Zu Xisu Yu Sui-Tang Fengyun (Hu Milletlerinin Gelenekleri ve Sui-Tang Hanedanlarının Büyüsü)‖, Shumu Wenxian Kitabevi, Pekin 1994.
ÖZERDİM Muhaddere Nabi, Çin Şiirinden Örnekler, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Doğu Dilleri Dergisi, Cilt I, Sayı 4, 1970.
TİLLA Deniz Baykuzu, ―Güney Hunları ve Hun Flütünden On Sekiz Şarkı‖, Bilig, Bahar, 2005, Sayı 33.
YANG Shengmin, Huihe Shı (Uygur Tarihi), Jilin Eğitim Yayınevi, Changchun 1991.
Zhou Hanedanı Kitabı, Cilt, Bölüm 50, Zhonghua Yayınevi, Pekin 1992.
ZHOU Shaozu (Rd.), Xiyu Wenhua Mingren Zhi (Batı Bölgeleri Kültürel Şahsiyetleri), Xinjiang Halk Yayınevi, Urumçi, 1991.