Doğu Karadeniz Bölgesindeki Partikül Madde Dağılımlarının Coğrafi Bilgi Sistemleri Yardımıyla Belirlenmesi

Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki plansız kentleşme, ulaşım ve sanayi gibi etkenler bölgede önemli olumsuz etkilere neden olmaktadır. Bu etkilerden biri de hava kirliliğidir. Hava kirliliği, kentlerde yaşam kalitesini azalmakta ve birçok sağlık sorununu da beraberinde getirmektedir. Özellikle kış aylarında ısınma amacıyla kullanılan fosil yakıtlar bölgede önemli derecede hava kirliliğine yol açmaktadır. Çalışma alanında hava kirliliğine yol açabilecek önemli kaynaklardan biride Karadeniz sahil yoludur. Bu yol, Gürcistan sınırından itibaren Türkiye'nin batısına kadar uzanan ve taşımacılıkta kullanılan önemli bir hattır. Yapılan çalışmada, Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yer alan, Artvin, Bayburt, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize ve Trabzon illerindeki PM10 kirleticisinin hava kalitesi üzerindeki etkileri ve dağılımları, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yardımıyla üretilen haritalarla incelenmiştir. Hava kalitesiyle ilgili veriler, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na ait ölçüm istasyonlarında ölçülen 2010-2015 yılları arasındaki saatlik verilerdir. Çalışma sonuçlarına göre, belirtilen tarih aralığında, Trabzon ve Gümüşhane illerinin tüm mevsimlerde, Bayburt ilinin yaz, sonbahar ve kış aylarında, Ordu'nun ise özellikle sonbahar aylarında PM10 konsantrasyonunun yüksek olduğu belirlenmiştir

Determination of Particulate Matter Dispersion in Eastern Black Sea Region Using Geographical Information Systems

Factors like unplanned urbanization, transportation and industry in Eastern Black Sea cause significant adverse effects in this region. One of these effects is the air pollution. Air pollution reduces the life quality in cities and also it brings about many health problems. Especially, in winter, fossil fuels are used for the purpose of commercial heating and these fuels cause serious air pollution in the region. One of the important sources which may lead to air pollution in research area is coastal road of Black Sea. This road extends from borderline of Georgia to western Black Sea Region of Turkey and is an important route for transportation. The effects and dispersions of PM10 pollutant in the provinces of Artvin, Bayburt, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize and Trabzon located along the Eastern Black Sea Region were investigated using maps generated by Geographic Information Systems (GIS). Data related to air quality was obtained from the hourly measurements of the stations used by the Ministry Environment and Urban Planning between 2010 and 2015. According to the study results, it was determined that, in specified date range, the concentrations of PM10 were high; in all seasons for Trabzon and Gümüşhane, in the summer, autumn and winter seasons for Bayburt and especially in the autumn for Ordu

___

  • Aguilera I., Basagana X., Pay, T.M., Agis D., Bouso L., Foraster M., Rivera M., Baldasano J.M., Kunzli N., (2013), Evaluation of the CALIOPE air quality forecasting system for epidemiological research: The example of NO2 in the province of Girona (Spain) Inmaculada, Atmospheric Environment,72, 134-141.
  • Baldasano J.M., Pay M.T., Jorba O., Gasso S., Guerrero P.J., (2011), An annual assessment of air quality with the CALIOPE modeling system over Spain, The Science of the Total Environment, 409 (11), 2168-2178.
  • Bentayeb M., Stempfelet M., Wagner V., Zins M., Bonenfont S., Sanchez O., Rosso A., Brulfert G., Rios I., Chaxel E., Virga J., Armengaude A., Rossello P., Rivière E., Bernardg., Vasbien F., Deprost R., (2014), Retrospective modeling outdoor air pollution at a fine spatial scale in France, 1989-2008, Atmospheric Environment, 92, 267-279.
  • Demirarslan K.O., (2015), Air Quality Standards in Relating Environmental Problems With Standards; Examples in Turkey And in The World, 12th International Conference on Standardization, Pyrotypes, and Quality, 22-24 October 2015, Kocaeli.
  • Demirarslan K.O., (2016), Kış kentlerinde ısınma kaynaklı partikül maddenin hava kalitesi üzerine etkisi ve Doğu Anadolu Bölgesi Ağrı, Ardahan, Erzurum ve Kars illeri örneği, Uluslararası Kış Kentleri Sempozyumu, 10-12 Şubat, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
  • Dimitriou A., Christidou V., (2011), Causes and Consequences of Air Pollution and Environmental Injustice as Critical Issues for Science and Environmental Education, DOİ: 10.5772/17654, www.intechopen.com, [Erişim 05 Eylül 2015]
  • Giannouli M., Kalagnomou E.A., Mellios G., Moussipoulos N., Samaras Z., Fiala J., (2011), Impact of European emission control strategies on urban and local air quality, Atmospheric Environment, 45, 4753 - 4762.
  • Guttikunda S.K., Jawahar P., (2012), Application of SIM-air modeling tools to assess air quality in Indian cities, Atmospheric Environment, 62, 551-561.
  • Parrish D.D., Singh H.B., Molina L., Madronich S., (2011), Air quality progress in North American megacities: A review, Atmospheric Environment, 45, 7015-7025.
  • Russo A. Trigo R.M., Hartins H. Mendes M.T., (2014), NO2, PM10 and O3 urban concentrations and its association with circulation weather types in Portugal, Atmospheric Environment, 89, 768-785.
  • URL-1, (2016), Conserve-Energy-Future, What is Air pollution? http://www.conserve-energy-future.com/causes-effects-solutionsof-air-pollution.php [Erişim 10 Ocak 2016].
  • URL-2, (2016), British Columbia, What is air quality? http://www.bcairquality.ca/101/what-is-air-quality.html [Erişim 10 Ocak 2016].
  • URL-3, (2012), Artvin İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/artvin_icdr2012.pdf [Erişim 05 Eylül 2015].
  • URL-4, (2013), Artvin İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Artvin_icdr2013.pdf [Erişim 22 Eylül 2015].
  • URL-5, (2014), Artvin İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Artvin_icdr2014.pdf [Erişim 10 Eylül 2015].
  • URL-6, (2011), Bayburt İl Çevre Durum Raporu, http://cdr.cevre.gov.tr/2011/bayburt_icdr2011.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-7, (2012), Bayburt İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Bayburt_icdr2012.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-8, (2013), Bayburt İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Bayburt_icdr2013.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-9, (2014), Bayburt İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Bayburt_icdr2014.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-10, (2011), Giresun İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/turkce/dosya/ced/icdr2011/ giresun_icdr2011.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-11, (2012), Giresun İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/giresun_icdr2012(1).pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-12, (2013), Giresun İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Giresun_icdr2013.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-13, (2014), Giresun İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Giresun_icdr2014.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-14, (2010), Gümüşhane İl Çevre Durum Raporu, http://cdr.cevre.gov.tr/2010/gumushaneicd2010.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-15, (2011), Gümüşhane İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/ gumushane_icdr2011.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-16, (2012), Gümüşhane İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya /gumushane_icdr2012(1).pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-17, (2013), Gümüşhane İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/ Gumushane_icdr2013.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-18, (2014), Gümüşhane İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/ Gumushane_icdr2014.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-19, (2011), Ordu İl Çevre Durum Raporu, http://cdr.cevre.gov.tr/2011/ordu_icdr2011.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-20, (2012), Ordu İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Ordu_icdr2012.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-21, (2013), Ordu İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Ordu_icdr2013.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-22, (2010), Rize İl Çevre Durum Raporu, http://cdr.cevre.gov.tr/2010/rizeicd2010.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-23, (2011), Rize İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/rize_icdr2011.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-24, (2012), Rize İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Rize_icdr2012.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-25, (2013), Rize İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Rize_icdr2013.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-26, (2014), Rize İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Rize%202014.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-27 (2010), Trabzon İl Çevre Durum Raporu, http://cdr.cevre.gov.tr/2010/trabzonicd2010.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-28, (2011), Trabzon İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/iller/dosyalar/dosya/il_webmenu11573.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-29, (2012), Trabzon İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Trabzon_icdr2012.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-30, (2013), Trabzon İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Trabzon_icdr2013.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-31, (2014), Trabzon İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Trabzon%202014.pdf [Erişim 19 Eylül 2015].
  • URL-32, (2016), Lakes Environmental, WRPLOT View Overview, http://www.weblakes.com/products/wrplot/ [Erişim 10 Ocak 2016].