KİNDÎ VE ANTİK YUNAN FELSEFE GELENEĞİ

İslâm Felsefesinin ilk filozofu olmaya layık görülen Kindî’nin Yunan felsefesine dair tutumu bütünüyle sempatik bir görünüm arz eder. Eskileri düşünceye kattıkları şeylerden ötürü şükranla anan Kindî’nin felsefesi Platon, Aristoteles ve Yeni Eflatuncu felsefenin izlerini taşır. Bu makalede Kindî’nin İlk Felsefe Üzerine, Akıl Üzerine ve Nefis Üzerine adlı eserleri temel alınarak, onun Antik Yunan felsefi geleneğe yaklaşımı ele alınmaktadır. Bu düşüncelere karşı kendi felsefi tutumu da kısmen dile getirilmektedir. 

AL-KINDÎ AND ANCIENT GREEK PHILOSOPHICAL TRADITION

The attitude of al-Kindi, considered the first philosopher in the history of Islamic philosophy, towards ancient Greek philosophy appears completely symphatetic. Al-Kindi, who mentions the ancients with gratitude because of their contributions to thinking, bears strong traces of Platonic, Aristotelian, and Neo-Platonic philosophy. This article deals with al-Kindi’s approach to Ancient Greek philosophical tradition based on a study of his various short works, namely On First Philosophy, On the Intellect and On the Soul. It also discusses al-Kindi’s own philosophical stand vis-à-vis these ancient traditions.

___

  • Adamson, Peter&Peter A. Pormann. The Philosophical Works of al-Kindi. Oxford: Oxford University Press, 2012.
  • ------------. Philosophy In The Hellenistic&Roman Worlds. Oxford: Oxford University Press, 2015.
  • ------------. “Kindî ve Yunanca Felsefe Geleneğinin Kabulü”, İslâm Felsefesine Giriş, Peter Adamson, ed. Richard Taylor. Çev. M. Cüneyt Kaya. İstanbul: Küre Yayınları, 2008.
  • ------------. “Two Early Arabic Doxographies on The Soul: Al-Kindi ann The Theology of Aristotle”. The Modern Schoolman 77 (2000).
  • Aristotales. “On The Soul”. The Complete Works of Aristotales (Vol: 1). ed. Jonathan Barnes. New Jersey: Princeton University Press, 1995.
  • Aydınlı, Yaşar. “el-İzah fî’l-Hayri’l-Mahz (Liber de Causis) ve Onun Tesirini Yansıtan Bir Grup Risâle”. U.Ü.İ.F. Dergisi 5. sy. 5 (1993): 189-217.
  • Bedevî, Abdurrahman. “Kindî Grekçe Biliyor muydu?”. Batı Düşüncesinin oluşumunda İslâm’ın Rolü. çev. Muharrem Tan. İstanbul: İz Yayıncılık, 2010.
  • Endelusî. Tabakâtu’l- Etıbbâ ve’l-Hukemâ’. nşr. Fuad es-Seyyîd. Kahire: 1995.
  • Gutas, Dimitri. Yunanca Düşünce Arapça Kültür. çev. Lütfü Şimşek. İstanbul: Kitap Yayınevi, 2003.
  • Ivry, Alfred L. Al-Kindi’s Metaphysics. Albany: State University of New York Press, 1974.
  • İbnu’n-Nedîm. el-Fihrist. Beyrût: Dâru’l-Fetvâ, 1978.
  • İbn Sînâ. Risâleler. Notlar ve çev. A. Açıkgenç-M. H. Kırbaşoğlu. Ankara: Kitâbiyât Yayınları, 2004.
  • Kindî. “Risâle fî Hudûdi’l-eşyâ ve Rusûmihâ”. nşr. ‘Abdu’l-emîr. el-Mustalahu’l- felsefî ‘ınde’l- ‘Arab. Kahire: 1989.
  • ------------. “Fi’l-Fâ‘ili’l-Hakki’l-Evveli’t-Tâm”, Felsefi Risâleler içinde, İstanbul: Klasik Yayınları, 2014.
  • ------------. Resâilu’l-Kindî el-Felsefiyye. nşr. Abdu’l-hâdî Ebû Rîde. Dâru’l-fikri’l-‘Arabî, 1951.
  • ------------. “Fi’l-Hîleti Lidef‘il- Ehzân”, Felsefî Risâleler içinde, İstanbul: Klasik Yayınları, 2014 (ss. 295-313).
  • ------------. “Fi’n-Nefs-i Muhtasar”, Felsefî Risâleler içinde, İstanbul: Klasik Yayınları, 2014.
  • ------------. “Risâle fi’l-‘Akl”, Felsefî Risâleler içinde, İstanbul: Klasik Yayınları, 2014.
  • Philoponus. Against Proclus On The Eternity Of The World, İngilizce çev: Michael Share, London: Duckworth, 2004.
  • Platon. “Phaedo”, Plato Complete Works içinde. ed. John M. Cooper. İndianapolis&Cambridge: Hackett Publishing Company, 1997.
  • Rashed, R. “Problems of the Ttransmission of Greek Scientific Thought into Arabic: Examples from Mathematics and Optics”. History of Sciences 27 (1989).
  • Rosenthal, Franz. “Al-Kindi and Ptolemy”. Studi Orientalistici In Onore Di Giorgio Levi Della Vida 2 (1956).
  • Şahin, Eyüp. Sudûr-Köken ve Süreç Açısından Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım. Ankara: Yayınevi Yayınları, 2017.
  • Şulul, Cevher. Kindî Metafiziği, İstanbul: İnsan Yayınları, 2003.
  • Üsûlûcyâ-Aristoteles’in Teolojisi, İnceleme ve çev. Cahit Şenel. Ankara: TÜBA Yayınları, 2017.