YENİ DİNÎ HAREKETLER / الأَسْبابُ النَّفْسِيّةُ لانْتِسَابِ الشَّبَابِ الْمُتَدَيّنِينَ لِلْحَرَكَاتِ الدَّينِيةِ الجَدِيدَةِ
Yeni Dini Hareketler, moderniteye karşı bir protesto şeklinde nitelenmektedir. YDH’ler, oldukça çeşitli ve renkli bir görünüm arz etmektedir. Bazıları teolojik olarak oldukça tutucu; bazıları radikal bir biçimde yenilikçidir. Bir kısmı geleneksel dinler içerisinden ortaya çıkarken diğer bir kısmı eklektik ve senkretik bir görünüm sergilemektedir. Bu hareketlerin çoğunun hedef kitlesi gençler olduğu için bu tür dini hareketler “gençlik dinleri/tarikatları” olarak da tanımlanmaktadır. Bununla birlikte yapı ve dış görünüm olarak ele alındığında ise, YDH’leri çağdaş dünyadaki özel ve kamusal alanlar arasındaki sınırları kaldırma sebebi olarak kavramsallaştırmak da mümkündür. Bu makalede bireyin YDH'lere katılımının psikolojik nedenleri açıklanmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler:
Yeni dini hareketler, psikoloji, din, sekülerleşme, yabancılaşma
___
- APA American Psychiatric Association. DSM-5 The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Washington: American Psychiatric Publishing, 2013.
- Barker, Eileen. “New Religious Movements Their Incidence and Significance”. New Religious Movements Challenge and Response. Ed. B. Wilson - J. Cresswell. 15-32. London: Routledge, 2001.
- Bell, Daniel “Kutsalın Dönüşü”. 21 Yüzyılda Dinin Geleceği Kutsalın Dönüşü. Ed. Ali Köse. 229-242. İstanbul: Timaş, 2014.
- Chryssides, George D. Historical Dictionary of New Religious Movements. U. K.: The Scarecrow Press, 2012.
- Davie, Grace “Avrupa Bir İstisna Mı?” 21. Yüzyılda Dinin Geleceği Kutsalın Dönüşü. Ed. Ali Köse. 201-215. İstanbul: Timaş Yayınları, 2014.
- Davine, Grace. “Believing Without Belonging: Is This The Future of Religion in Britian”. Social Compass 37/4 (1990): 455-469.
- Dawson, L. Lorne. “Yeni Dini Hareketlerin Anlamı ve Önemi”. Yeni Dini Hareketler Tarihsel, Teorik ve Pratik Boyutlarıyla. Ed. Süleyman Turan - Faruk Sancar. 47-70. İstanbul: Açılımkitap, 2014.
- Karaca, Faruk. Yabancılaşma ve Din Dinsel Yabancılaşmanın Sosyal Psikolojik Analizi. İstanbul: Çamlıca, 2014.
- Kirman, Mehmet Ali. Yeni Dini Hareketler Sosyolojisi. Ankara: Birleşik, 2010.
- Köse, Ali. “Din Değiştirmenin Psiko-Sosyolojik Nedenleri”. Türkiye’de Misyonerlik Faaliyetleri. 407-427. İstanbul: Ensar, 2004.
- Köse, Ali. “Sekülerden Kutsala Yolculuk”. 21. Yüzyılda Dinin Geleceği Kutsalın Dönüşü. Ed. Ali Köse. İstanbul: Timaş, 2014.
- Kızılgeçit, Muhammed. Yeni Dini Hareketlerin Psikolojisi İstanbul: Marmara Akademi Yayınları, 2018.
- Saliba, John A. Understanding New Religious Movements. Walnut Creek: Altamira, 2003.
- Saliba, John A. “Psychology and The New Religious Movement”. The Oxford Handbook of New Religious Movement. Ed. J. R. Lewis. 317-333. Oxford: Oxford University Press, 2004.
- Saliba, John A. “Yeni Dini Hareketlere Disipliner Yaklaşım: Beşeri ve Sosyal Bilimler Bakış Açısından”. Yeni Dini Hareketler Tarihsel, Teorik ve Pratik Boyutlarıyla. Çev. M. İlhan. Ed. Süleyman Turan - Faruk Sancar. 81-109. İstanbul: Açılımkitap, 2014.
- John. A. Saliba, Psikoloji ve Yeni Dini Hareketler, Psychology and the New Religious Movements,. (çev. M. Kızılgeçit, A. Akbaş, & M. Şen, Çev.) Rize: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2017, 11, s. 193-214.
- Sambur, Bilal. Özgürlük, Çoğulculuk ve Barış. Liberal Düşünce 18/71 (Yaz 2013): 27-40.
- Turan, Süleyman. “Yeni Dini Hareketlerin Üye Kazanma Ve Kazandıkları Üyeleri Elde Tutma Yöntemleri”. 4. Uluslararası Din Bilimleri Sempozyumu (Alanya, 3-5 Mayıs 2018). 294-300. Alanya, 2018.
- Turan, Yahya. Kişilik ve Dindarlık. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2017.
- ISSN: 2687-4547
- Başlangıç: 2019
- Yayıncı: Diyanet İşleri Başkanlığı