Osmanlı modernleşmesi askerî yenilgilerin ve toprak kayıplarının artması akabinde askerî sistemde yapılan Batı tarzı yeniliklerle başlamıştır. Siyasî merkez, hususen XVIII. asrın ikinci yarısından itibaren girişilen bu yeniliklerin halk nazarında ve muhalif çevrelerdeki meşrûiyetini sağlamak için ulemanın nüfûzuna ihtiyaç duymuştur. Ulema ise hem yönetimin çeşitli kademelerinde yeniliklerin bizzat uygulayıcısı olarak üzerine düşen görevleri yapmış ve hem de ıslahatların meşrûiyetini ve gerekliliğini yazdığı “savunmacı” eserlerle desteklemiştir. Cezayir’de Hanefî kadılığı ve İskenderiye’de müftülük yapan Cezayir doğumlu İbnü’l-‘Annâbî’nin II. Mahmud’un askerî ıslahatını savunmak üzere Mısır’da kaleme aldığı Arapça es-Sa‘yü’l-Mahmûd fî Nizâmi’lCünûd adlı risalesi bunlardan biridir. Bu eseri ilmiye teşkilatının önemli mevkilerinde görev almış Sahhâflar Şeyhizâde Es‘ad Efendi el-Kevkebü’l-Mes‘ûd fî Kevkebeti’l-Cünûd adıyla pek çok ilavelerle Türkçeye tercüme etmiştir. Arapça aslı Ocak-Şubat 1827’de telif edilen eserin 26 Nisan 1829’da temize çekilip padişaha sunulmuş olan tercüme metni, askerî ıslahatın ayet, hadis ve ilk dönem İslam tarihi uygulamalarının delil gösterilerek savunulduğu bir ıslahat metni olmasının yanında aynı zamanda Hz. Peygamber dönemi savaşlarının mufassalan anlatıldığı bir megâzî kitabıdır. Bu makalede dönemin diğer ıslahat metinleri zikredilerek Es‘ad Efendi ve İbnü’l-‘Annâbî’nin biyografileri kısaca verilmiş, elKevkebü’l-Mes‘ûd fî Kevkebeti’l-Cünûd adlı eser tanıtılıp değerlendirilmiştir

The Ottoman modernization started with western-style reforms in the military system following an increase in military defeats and loss of land. These reforms, embarked upon since the second half of the 18th century in particular, required the central government to utilize ulama’s high public esteem in order to establish legitimacy in both the public eye and the view of opponents. The ulama performed incurring responsibilities by both executing these reforms in various management positions themselves and also writing “defensive” literature in support of the legitimacy and necessity of the reforms. One example of this literature is the pamphlet titled al-Sa‘y al-Mahmud fi Nizam al-Junud that was written in Arabic in Egypt to defend Mahmud II’s military reforms by Algerian-born Ibn al-‘Annabi (1775-1851), who also served as a Hanafi judge in Algeria and as a mufti in Alexandria. Sahhâflar Şeyhizâde As‘ad Efendi (1789-1848), who held important positions in the “ilmiye” organization, translated this pamphlet into Turkish with a substantial number of additions under the title al-Kavkab al-Mas‘ud fi Kavkabat al-Junud. The Arabic original had been published in Jan-Feb 1827; it was not until April 26th, 1829 that the proofread translation was presented to the Sultan. It was both a reform document in which military reforms were defended with reference to Qur’anic verses, prophetic hadiths and the early Islamic history applications, and a war chronicle depicting the wars in detail during the Prophet’s reign. In this article, biographies of As‘ad Efendi and Ibn al-‘Annabi are briefly presented, other reform documents of the period are listed; and the text of al-Kavkab is introduced and critiqued.