Tevbenin İtizali Yorumu

Bu makalede Mutezili âlim Kadı Abdulcebbar’ın tevbeye yaklaşımı üzerinde durulmuş, tevbenin şartları, günahlara etkisi ve gerekliliği değerlendirilmiş ve Mutezilenin uluhiyet anlayışıyla ilişkisi bağlamında bir sonuca varılmaya çalışılmıştır. Mutezileye göre tevbenin kabul edilmesi Allah için zorunlu kabul edilmiş ve büyük günahlardan tevbe etmeyenler cehennemlik sayılmıştır. Tevbe tüm İslamî anlayışlarda gerekli görülmüş, ancak Mutezile kendi esasları bağlamında konuyu değerlendirmiştir. Makalede bu hususlar açıklanmaya çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler:

Mutezile, Kadı Abdulcebbar, tevbe, itizal, günah, özür

-

In this paper it is focused on the repentance understanding of Qadi Abduljebbar, who is a Mu’tazilite scholar, and evaluated the conditions of repentance, its effect on sins and its necessity. Moving from this kind of explanations, it is tried to reach a conclusion in the framework of its relationship with the concept of divinity in Mu’tazilite. According to Mu’taziliyyah, it is accepted as a necessity for Allah to accept the repentance, and those who didn’t feel remorse for their cardinal sin was evaluated as the people of hell or damned ones. Repentance was seen as necessary in all Islamic sects but Mu’tazilite especially emphasized on. In this context, in a broader sense, it is tried to explain the repentance matter.

Keywords:

Mu’tazilite, Kadı Abdulcebbar, repent, i’tizal, sin, excuse,

PDF

___

Çelebi, İlyas, İslam Düşünce Sisteminde Akılcılık, İstanbul 2002.
Es’ârî, Ebu’l Hasan Ali b. İsmail, Makalatü’l-İslamiyyin, Wiesbaden 1963.
Fahreddin er-Râzî, Muhammed b. Ömer, Mefâtihu’l-Gayb, Beyrut 2000, III
el-Firûzabâdî, Ebû Tahir Mecdüddin Muhammed b. Ya'kûb eş-Şirâzî, Kâmûsü'l-Muhît, I- IV, Beyrut 1991.
Halil b. Ahmed, Kitabu’l-ayn, thk. İbrahim Samerrai-Mehdi Mahzumî, I-VIII, Beyrut 1988.
İbn Manzûr Ebü'l-Fadl Cemâlü'd-Din Muhammed b. Mükerrem, Lisânü'l-‘arab, I-XV, Beyrut 1990.
el-İcî, Adududdin Abdurrahman b. Ahmed, el-Mevakıf fi ilmi’l-kelam, Beyrut ts.
el-İsfehânî, Râgıb, Mu‘cemu müfredâti'l-elfâzi'l-Kur'an, Beyrut ts.
Muhammed Ebu Zehre, İslam’da Siyasi, İtikadi ve Fıkhi Mezhepler Tarihi, trc. Sıbğatullah Kaya, İstanbul 1993.
Kâdı Abdülcebbâr, b. Ahmed Ebü'l-Hüseyn, el-Muğnî fi ebvâbi't-tevhid ve'l-‘adl, I-XVI, Kahire 1965. el-Muhtasar fi usûli'd-din (Resâilü'l-Adl ve't-Tevhid içinde), thk. Muhammed Ammâra, I-II, Kahire 1971. Şerhü usûli'l-hamse, Abideyn 1988.
Şehristanî, Muhammed b. Abdülkerim, el-Milel ve’n-nihal, thk. Ahmed Fehmi Mu- hammed,I-II, Beyrut 1992.
et-Tehanevî, Muhammed Ali b. Ali, Keşşâfu Istılahati’l-Fünun, I-II, Kalküta 1862, tıpkı basım, Kahraman Yayınları, İstanbul 1984. ×××