Kur'ân Işığında Şiddet Sorununa Bir Bakış
Medeniyetler şiddet üzerine kurulamaz. Zorla, baskıyla bir medeniyetin yükselmesi insan doğasına aykırı bir olgudur. Bu gerçek peygamberlerin mücâdelelerinde görüldüğü gibi, şiddete karşı şiddete başvurmayan, zorluklara sabırla karşılık veren Âdem'in oğlu Habil örneğinden de açık bir şekilde anlaşılmaktadır. Nereden gelirse gelsin, baskı ve zorlamanın her çeşidi, kişiliğin tabiî gelişimini ve arınmaya kavuşmasını engeller. Bu yüzden Yüce Allah, Hz. Peygamber'e insanları İslâm'a girmeleri için zorlamamasını, bunun faydasız olacağını beyân etmiştir. İlerlemenin, değişimin ve yapılanmanın yolu baskı uygulamak, dayatmada bulunmak ve kan dökmekle değil, barış, sevgi, hoşgörü ve ikna ile ancak geçekleşebilir.
Anahtar Kelimeler:
şiddet, hoşgörü, barış, sünnetullah, medeniyet
A Look At The Problem of Violence In The Light of The Koran
Civilizations can not be based on violence; any effort to enhance a civilization through forcefull means and repression would result in an incoherence with human nature. Such reality has long been enshrined in the practise of the prophets and the example of Adam’s son Habil, who responded to repression and riot with fortitude and patience can be understood quite clearly. No matter where it comes, every kind of repression puts constraines in the way to personal betterment and purification. This is why Allah commanded his prophet not to force his people to chose İslam and says that any effort to do this would result in vain. So, the way to improvement, change and construction could only be possible through peace, love, tolerance and persuation not through reppression and bloodshed.
Keywords:
violence, tolerance, peace, divine law, civilization.,
___
- Âlusî, Ebu'l-Fadl Şihâbüddin es-Seyyid Mahmud, Rûhu'l-Meânî fi Tefsiri'l-Kur'ân'i'l-Azim ve's-Sab'i'l-Mesânî, Dâru'l-Fikr, Bey- rut, 1987.
- Arnold, Thomas, İntişar-ı İslâm Tarihi, çev. Hasan Gündüzler, Anka- ra, 1982.
- Ay, Eyyüp, “Din ve Şiddetin Anlak Karelerinden Kesitler...”, İslâmiyât, Ankara, 2002, c. 5, sayı: 1.
- Beğâvî, Hüseyin b. Mes'ud, Meâlimü't-Tenzil, Dâru'l-Ma'rife, Beyrut, 1987.
- Beydâvî, Kadî Nasirüddin Abdullah b. Ömer, Envâru't-Tenzil ve Esrâru't-Te'vil, thk. Abdulkadir Arafât, Dâru'l-Fikr, Beyrut, 1996.
- Beyhakî, Ahmed b. Hasan Ebubekir, Sünen, thk. Mustafa Abdulkadir Ata, Mektebetu Dari'l-Bâz, Mekke, 1994.
- Buharî, Ebu Abdillah Muhammed b. İsmail, el-Cami'u's-Sahih, thk. Mustafa Dib el-Buğa, Beyrut, trs.
- Ebu Dâvud Süleyman b. el-Eş'as es-Sicistânî, Sünen, thk. Muham- med Muhyiddin, Dâru'l-Fikr, trs.
- Ebu's-Su'ûd Muhammed b. Muhammed el-İmâdî, İrşadu'l-Akli's- Selim ilâ Mezaye'l-Kur'âni'l-Kerim, Dâru İhyai't-Türasi'l- Arabî, Beyrut, trs.
- Esad, Mahmud, İslâm Tarihi, sadeleştirenler: Ahmed Lütfi Kazancı- Osman Kazancı, İstanbul, 1983.
- Firuzabâdî, Mecdûddin Muhammed b. Yakub, el-Kamusu'l-Muhit, thk. Muhammed Naim, Müessesetu'r-Risâle, Beyrut, 1993, üçüncü baskı.
- Güneş, Abdulbaki, Kur’ân Kıssaları ve Medeniyetlerin İnşası, İstan- bul, 2005.
- Halebî, Ali b. Burhanuddin, es-Siretu'l-Halebiyye, Beyrut, h. 1400.
- Hamidullah, Muhammed, Hz. Peygamber'in Savaşları, çev. Salih Tuğ, İstanbul, 1981.
- Hamidullah, Muhammed, İslâm Peygamberi, trc. Salih Tuğ, Ankara, 2003.
- Horney, Karen, Pisikanalizde Yeni Yollar, çev. Selçuk Budak, Öteki Yay. Ankara, 1998.
- İbn İshak Muhammed b. Yesâr, Siretu İbn İshak, (el-Mubtede' ve'l- Meb'as ve'l-Megâzî), thk. Muhammed Hamidullah, Ma'hedu'd-Dirâsât, trs.
- İbn Kesir, el-Hafız Ebu'l-Fidâ İsmail, el-Bidâye ve'n-Nihâye, Mektebetu'l-Maârif, Beyrut, trs.
- İbn Kesir, el-Hafız Ebu'l-Fidâ İsmail, Tefsiru'l-Kur'âni'l-Azim, Dâru'l- Fikr, Beyrut, h. 1401.
- İşler, Emrullah, "Fitne Katilden Beter mi? – Fitne Kelimesi ve Türk- çe'ye Çeviri Sorunu", İslâmiyât, Ankara, 1999, c. 2, sayı: 2.
- Kemalî, Muhammed H., "İslâm'da İfade Hürriyeti: Fitne Kavramının Tahlili", çev. Halim Sırçancı, İslâmî Sosyal Bilimler Dergisi, İstanbul, 1993, c. 1, sayı: 2.
- Kettânî, Abdulhay, et-Teratibu'l-İdariyye, Beyrut, trs.
- Kılıç, Sadık, "İnsan Hakları Bağlamında Siyasal Hakların Kullanımı ve Bazı Etik Öncelikler", İslamî Araştırmalar Dergisi, Ankara, 1998, c. XI, sayı: 3-4.
- Kurtubî, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Ebibekir, el-Câmi li Ahkâmi'l-Kur'ân, thk. Ahmed Abdulalim, Dâru'ş-Şa'b, Kahi- re, h. 1372, ikinci baskı.
- Kutub, Seyyid, Fi Zılâl'il-Kur'ân, çev. Heyet, Dünya Yay., İstanbul, 1991.
- Michaud, Yves, Şiddet, çev. Cem Muhtaroğlu, İstanbul, 1991.
- Mitscherlich, Alexander, “Zulüm Üstüne Savaşlar”, çev. Necmettin Sevil, Cogito, 1996, İstanbul, sayı: 6-7, Kış-Bahar.
- Moses, Rafael, "Şiddet Nerede Başlıyor?", çev. Ayşe Kul, Cogito, 1996, İstanbul, sayı: 6-7, Kış-Bahar.
- Müslim b. Haccac, es-Sahih, thk. Muhammed Fuâd Abdulbaki, Dâru İhyâi't-Türâsi'l-Arabî, Beyrut, trs.
- Nehhâs, İmam Ebu Cafer, Meâni'l-Kur'ân, thk. Muhammed Ali es- Sabunî, Mekke, h. 1409.
- Nesâî, Ahmed b. Şuayb, el-Müctebe mine's-Sünen, thk. Abdulfettah Ebu Ğüdde, Mektebetu Matbuâti'l-İslâmiyye, Haleb, trs., i- kinci baskı.
- Neysâbûrî, Hafız Ebu Abdillah Muhammed b. Abdillah el-Hakim, el- Müstedrek ala's-Sahihayn, thk. Mustafa Abdulkadir Ata, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut, 1990.
- Ömer, Ahmed Muhtar vd., el-Mu’cemu’l-Arabiyyu’l-Esasî, el- Munazzametu’l-Arabiyye, 1989.
- Parkin, David, "Şiddet ve İrade", Antropolojik Açıdan Şiddet, çev. Di- lek Hattatoğlu, Ayrıntı Yay., trs.
- Râzî, Fahrüddin, Mefâtihu'l-Gayb (et-Tefsiru'l-Kebir), Dâru'l-Kütübi'l- İlmiyye, Tahran, trs., ikinci baskı.
- Redhouse Sözlüğü, İngilizce-Türkçe, İstanbul, 1984.
- Rıza, Muhammed, Muhammedun Resûlullah, Dâru İhyâi'l-Kütübi'l- Arabiyye, 1966.
- Rıza, Muhammed Reşid, Tefsiru'l-Kur'âni'l-Hakim (Tefsiru'l-Menâr), Dâru'l-Marife, Beyrut, trs., ikinci baskı.
- Said, Cevdet, İslâmî Mücadelede Şiddet Sorunu, çev. Halil İbrahim Kaçar, Pınar Yay., İstanbul, 1995.
- Sehâvî, Şemsuddin, et-Tuhfetu'l-Latife fi Tarihi'l-Medine, Dâru'l- Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut, 1993.
- Şehristanî, Ebu'l-Feth Muhammed b. Abdilkerim b. Ebi Bekir Ahmed, el-Milel ve'n-Nihal, thk. Muhammed Seyyid Geylânî, Dâru'l-Maârif, Beyrut, trs.
- Taberî, Ebu Cafer Muhammed b. Cerir, Câmiu'l-Beyân fi Te'vili'l- Kur'ân, Dâru'l-Fikr, Beyrut, h. 1405.
- Tirmizî, Muhammed b. İsa, es-Sünen, thk. Ahmed Muhammed Şakir vd., Dâru İhyâi't-Türasi'l-Arabî, Beyrut, trs.
- Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu, Yay., Ankara, 1988.
- Vâhidî, Ali b. Ahmed, el-Veciz fi Tefsiri'l-Kitabı'l-Aziz, Dâru'l-Kalem, Beyrut, h. 1415.
- Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur'ân Dili, İstanbul, trs.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2000
- Yayıncı: Yavuz ÜNAL