"Sonra, Önce" Kelimelerinin Edat Kategorisi İçindeki Durumu

Kelimelerin hangi tür kategorisinde yer alacağõnõ belirleyen ölçüt “işlev”dir. Söz dizimindeki işlevin değişmesiyle kelimenin türü de değişir. Sö z gelişi bir ismin , sõfat, zarf hatta edat kategorisi içinde de yer alabilmesi o ismin anlam boyutu ve söz dizimindeki işlevi ile ilgilidir. Bu bildiride ele alõnacak olan “sonra, önce” kelimeleri, Türkiye Türkçesi gramerlerinde söz dizimindeki işlevlerine göre isim, zarf ve edat olarak değerlendirilmektedir. Ancak bu kelimelerin edat olarak değerlendirildiği örneklerde edatlarõn niteliklerine aykõrõ kullanõm özellikleri ortaya çõkmaktadõr. Bildiride, bu aykõrõlõklar Türkiye Türkçesinden alõnan örnekler çerçevesinde ele alõnacak ve “sonra, önce” kelimelerinin edat kategorisi içindeki durumu tartõşõlacaktõr

Anahtar Kelimeler:

Edat, çekim edatõ, sonra/önce, -DAn sonra/-DAn önce, zarf, Türkçe

The place of before (önce)/after (sonra) words in the postposition category

Keywords:

-,

PDF

___

AKÇATAù, Ahmet (2005) Türkiye Türkçesinde Süreye Bağlõ Zaman, Afyon Eğitim Sağlõk ve Bilimsel Araştõrmalar Vakfõ, Afyonkarahisar.
AKTAù, Ayfer (2001) -DIktAn/-DUktAn sonra Zarf-Þili Üzerine Bir Araştõr- ma, Türk Dili, S:597, Eylül, s. 257-264.
ATA, Aysu (1997) Kõsasü’l-Enbiya, Türk Dil Kurumu Yayõnlarõ, Ankara.
BANGUOöLU, Tahsin (1940) Ana Hatlarõ ile Türk Grameri, Maarif Matbaasõ, İstanbul
DENY, Jean (1941) Türk Dili Grameri, Çev: Ali Ulvi Elöve, Maarif Matbaasõ, İstanbul.
ECKMANN, Janos (1988) Çağatayca El Kitabõ, Çev. Günay Karaağaç, İstan- bul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayõnlarõ, İstanbul.
ECKMANN, Janos (1995) Nehcü’l-Feradis -Metin-Tõpkõbasõm-, Türk Dil Ku- rumu Yayõnlarõ, Hazõrlayanlar: Semih Tezcan, Hamza ZülÞkar, Ankara.
ERDAL, Marcel (1994) Bernt Brendemoen and Even Hovdhaugen : Tyrkisk Grammatikk, Oslo, Üniversitetsforlaget 1992, Acta Orientalia (Havniensia) 55, 225-232.
ERDAL, Marcel (2004) A Grammar of Old Turkic, Brill, Leiden-Boston.
ERGİN, Muharrem (1962) Türk Dil Bilgisi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fa- kültesi Yayõnlarõ, İstanbul.
GABAİN, A.von (1988) Eski Türkçenin Grameri, Çev. Mehmet Akalõn, Türk Dil Kurumu Yayõnlarõ, Ankara.
GRÖNBECH, K. (1995) Türkçenin Yapõsõ, Çev. Mehmet Akalõn, Türk Dil Ku- rumu Yayõnlarõ, Ankara.
GÜLENSOY, Tuncer -Mustafa Fidan (2004) Türkçe Yeni Sarf ve Nahiv Dersleri-Midhat Sadullah, Türk Dil Kurumu Yayõnlarõ, Ankara.
GÜLSEVİN, Gürer (2000) Türkiye Türkçesinde Birleşik Zarf-Þiller, AKÜ Sos- yal Bilimler Dergisi, Sayõ:5, Afyon (2000), s. 1-16.
HACIEMİNOöLU, M. Necmettin (1974) Türk Dilinde Edatlar, Milli Eğitim Basõmevi, İstanbul.
KARA, Mehmet (2005) Türkmen Türkçesi Grameri, Gazi Kitabevi, Ankara (2005).
KARAHAN, Leylâ -Dilek ERGÖNENÇ (2003) Türkçe Sarf ve Nahiv-Hüseyin Cahit, Türk Dil Kurumu Yayõnlarõ, Ankara.
KONONOV, A. N. (1956) Grammatika Sovremennogo Turetskogo Literatur- nogo Yazõka, Akademiya Nauk SSSR, Moskva-Leningrad.
KORKMAZ, Zeynep (2003) Türkiye Türkçesi Grameri -ùekil Bilgisi-, Türk Dil Kurumu Yayõnlarõ, Ankara.
KORNFİLT, Jaklin (1997) Turkish, London.
KULAMSHAEV, Kalmamat (2001) Kõrgõz Türkçesinde Çekim Edatlarõ, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili Bilim Dalõ Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
LEWİS, Geoffrey L. (1967) Turkish Grammar, Oxford.
ÖKÜZCÜ, İbrahim (1989) Türkçede Cümle Bağlayõcõlarõ, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
SCHAAIK, Gerjan van (2004) On the position of sonra and önce, Turkic Lan- guages 8, 71-110.
TANPINAR, A.Hamdi (1994) Beş ùehir, MEB Yayõnlarõ, İstanbul.
Türkçe Sözlük (1998) Türk Dil Kurumu Yayõnlarõ, Ankara.
Türkmen Dilinin Grammatikasõ (1999) Aşgabat.
UNDERHİLL, Robert (1976) Turkish Grammar, London.
UYGUR, Ceyhun Vedat (2001) Karakalpak Türkçesi Grameri, Denizli.
Yahya Kemal (1969) Aziz İstanbul, Devlet Kitaplarõ 1000 Temel Eser, İstan- bul.
YAMAN, Ertuğrul (2005) Özbek Türkçesinde Edatlar, Gazi Kitabevi, Anka- ra.