Ergenlerin Cinsiyet, Sınıf, Okul Türü ve Algılanan Ebeveyn Tutumlarına Göre Psikolojik Belirtilerinin İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı, ergenlerin psikolojik belirtilerini cinsiyet, okul türü, sınıf düzey ve algılanan aile tutumuna göre incelemektir. Bu amaçla, farklı lise türlerine devam eden 338 ergenden (176 kız; 162 erkek) veri toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak Derogatis (1992) tarafından oluşturulmuş ve Türkçe’ye Şahin ve Durak (1994) tarafından uyarlanmış olan Kısa Semptom Envanteri kullanılmıştır. Elde edilen ilk bulguya göre, kızların tüm psikolojik belirti ortalamaları erkeklerin puan ortalamalarından anlamlı bir biçimde yüksektir. İkinci olarak, Anadolu Lisesi’nde okuyan ergenlerin depresyon ve hostilite puanları meslek lisesinde okuyan ergenlerin ortalamasında anlamlı düzeyde yüksektir. Üçüncü olarak, psikolojik belirtiler sınıf düzeyine göre farklılaşmamaktadır. Son olarak ise, algıladıkları anne-baba tutumu demokratik olan ergenler daha az psikolojik belirti göstermektedirler. Bulgular literatür ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Psikolojik belirti, anne baba tutumu, ergen

Investigation of Psychological Symptoms: According to Adolescents’ Gender, Grades, Type of School and Perceived Parental Attitudes

The aim of this research is to investigation of the adolescents’ psychological symptoms according to their gender, type of schools, grade, and perception of parents’ attitude. For this aim, data was collected from 338 (176 girl, 162 boys) adolescents who were students in the different type of high schools. In the research, in order to data collecting Brief Symptom Inventory (Derogatis, 1992) which was translated Turkish by Sahin and Durak (1994) were used. According to the findings, firstly, girls’ psychological symptom means high than boys’ means. Secondly, adolescents, who educating Anatolian high school students, depression and hostility means high than adolescents, who educating occupational high school students, means. Thirdly, there are no differens adolescents’ psychological symptoms according to grade levels. Lastly, adolescents who have democratic parent attitude have less psychological symptoms.

Keywords:

Psychological sypmtoms, perception parent attitudes, adoscent,

PDF

___

Aarq, L. E., Haugland, S., Hetland, J. ,Torsheim, T., Samdal, O. ve Wold, B. (2001). Psychological and somatic complaints among adolescents. Tidsskr Nor Laegeforen, 121 (25), 2923- 2927.

Adler, A. (1907- 1937). Superiority and Social Interest (Çev. B. Çorakçı, 1996), (3. Basım), İstanbul: Say Dağıtım Ltd. Şti.

Aştı, N., Acar, G., Bağcı, H. ve Bağcı, İ. (2005). Sağlık bakım profesyoneli olarak yetişecek öğrencilerin ruhsal durumları ve yaklaşımlar. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE), 15, 25-35.

Aştı, N., Kelleci, M., Bostancı, N. ve Yılmaz, S. (2003). Bir ilköğretim okulu öğrencilerinin ruhsal durumlarının değerlendirilmesi. 2. Uluslararası 9. Ulusal Hemşirelik Kongresi, 07-11 Eylül, Kemer-Antalya.

Bakırcıoğlu, R. (2007). Çocuk ruh sağlığı ve uyum bozuklukları. (Geliştirilmiş 2. Baskı), Ankara: Anı Yayıncılık.

Benk, A. (2006). Üniversite öğrencilerinde mükemmeliyetçi kişilik özelliğinin psikolojik belirtilerle ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Bosco, G. L., Renk, K., Dinger, T. M., Epstein, M. K. ve Phares, V. (2003). The connections between adolescents’ perceptions of parents, parental psychological symptoms, and adolescent functioning. Applied Developmental Psychology, 24, 179–200.

Calais, S. L., Andrade, L. M. B. ve Lipp, M. E. N. (2003). Gender and schooling differences in stress symptoms in young adults. Psicologia, 16 (2), 257- 263.

Cenkseven, F. (2004), Üniversite öğrencilerinde öznel ve psikolojik iyi olmanın yordayıcılarının incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.

Ceral, S. ve Dağ, İ. (2005). Ergenlerde algılanan anne baba tutumlarına bağlı benlik saygısı, depresiflik ve genel psikolojik belirti düzeyi farklılıkları. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji (3P) Dergisi, 13 (4), 233-241.

Cicchetti, D. ve Rogosch, F. A. (2002). A developmental psychopathology perspective on adolescence. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 70 (1), 6- 20.

Çetin, H. (2004). Yetiştirme yurtlarındaki adölesanların benlik saygıları ve psikolojik belirtileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Deniz, M. E., Avşaroğlu, S. ve Hamarta, E. (2003-2004). Psikolojik danışma servisine başvuran üniversite öğrencilerinin psikolojik belirti düzeyleri. S. Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 16-17-18, 139-152.

Derogatis, L. (1992) The Brief Symptom Inventory-BSI administration, scoring and procedures manual-II. Unpublished manuscript.

Diamond, G. M., Izzarda, M. C., Kedarb, T., Hutlzerb, A. ve Mell, H. (2005). Psychological symptoms and drug use severity among Israeli adolescents presenting for outpatient drug abuse treatment. Journal of Adolescence, 28, 495–505.

Dökmen, Z. Y. (2009). Toplumsal cinsiyet. Sosyal psikolojik açıklamalar, (5. Basım), İstanbul: Remzi Kitapevi.

Düzgün, Ş. (1995). Lise öğrencilerinin psikolojik belirtileri ile ana-baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.

Fromm, E. (1947). Man for himself. (Çev. N. Arat, 1996) (5. Basım), İstanbul: Say Dağıtım Ltd. Şti.

Furnham, A., Badmin, N. ve Sneade, I. (2002). Body image dissatisfaction: Gender differences in eating attitudes, self- esteem and reasons for exercise. The Journal of Psychology, 136 (6), 581- 596.

Geçtan, E. (1989). Çağdaş yaşam ve normaldışı davranışlar, (7. Basım), İstanbul: Remzi Kitabevi.

Kartal, A., Çetinkaya, B. ve Turan, T. (2009). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde ruhsal belirtilerin taranması. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8 (2), 161-166.

Kelleci, M., Güler, N., Sezer, H. ve Gölbaşı, Z. (2009). Lise öğrencilerinde internet kullanma süresinin cinsiyet ve psikiyatrik belirtiler ile ilişkisi. TAF Preventive Medicine, 8 (3), 223-230.

Kılıçcı, Y. (2006). Okulda ruh sağlığı. (5. Baskı), Ankara: Anı Yayıncılık.

Kim, Y. H. (2003). Correlation of mental health problems with psychological constructs in adolescence: Final results from a 2- year study. International Journal of Nursing Studies, 40 (2), 115- 124.

Kozacıoğlu, G. ve Gördürür, H. E. (1995). Bireyden topluma ruh sağlığı. (1. Baskı), İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.

Loutsiou-Ladd, A., Panayiotou, G. ve Kokkinos, C. M. (2008). A review of the factorial structure of the Brief Symptom Inventory (BSI): Greek evidence. International Journal of Testing, 8 (1), 90-110.

Özbay, Y. (1996). Üniversite öğrencilerinin problem alanları ile yardım arama tutumları arasındaki ilişki. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi 9. Ulusal Psikoloji Kongresi.

Öztürk, M. O. (2001). Ruh sağlığı ve bozuklukları, (Yenilenmiş 8. Basım), Ankara: Nobel Tıp Kitabevleri.

Saföz-Güven, İ. G. (2008). Fen ve genel lise öğrencilerinin cinsiyet ve sosyometrik statülerine göre öznel iyi oluş düzeyleri, genel sağlık örüntüleri ve psikolojik belirti türleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, CÜ Soysal Bilimler Enstitüsü, Adana.

Sarı, C. (2008). Ergenlerin psikolojik belirti düzeyleri ve uyumlarını yordayan bazı değişkenler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.

Schultz, D. P. ve Schultz, S. E. (1987). A history of modern psychology, (Çev. Y. Aslay, 2007), Orjinal 8. baskısından çeviri, (1. Basım), İstanbul: Kaknüs Yayınları.

Şahin N. ve Durak A. (1994) Kısa Semptom Envanteri: Türk gençleri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 9, 44–56.

Takakura, M. ve Sakihara, S. (2000). Gender differences in the association between psychosocial factors and depressive symptoms in Japanese junior high school students. Journal of Epidemiology, 10(6), 383- 391.

Üre, Ö., Yalçın, B. ve Hamarta, E. (2001). Psikolojik danışma servisine başvuran üniversite öğrencilerinin psikolojik belirti düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12.

Watson, D. C. ve Sinha, B. K. (1999). A cross-cultural comparison of the Brief Symptom Inventory. International Journal of Stress Management, 6 (4), 255–264.

Yanbastı, G. (1990). Kişilik kuramları, No: 53, İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.

Yavuzer, H. (1994). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitapevi.

Yörükoğlu, A. (2004 ). Gençlik çağı ruh sağlığı ve ruhsal sorunlar, (12. Basım), İstanbul: Özgür Yayınları.