Diyarbakır İli Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Sıcaklık- Nem İndeksi Yönünden Değerlendirilmesi
Bu çalışma, Diyarbakır ilinin ilçelerine ait sıcaklık nem indekslerini (SNİ) hesaplayarak ısı stresinin süt kayıpları üzerindeki etkisini tespit etmek maksadıyla yapılmıştır. Araştırmanın veri setini Meteoroloji 15. Bölge Müdürlüğünden temin edilen Diyarbakır ilinin 12 ilçesine ait 1999-2019 yılları arasındaki meteorolojik veriler oluşturmuştur. Araştırmada, ilin çoğu ilçelerine ait Haziran-Eylül ayları arasındaki SNİ değerleri, SNİ değerinin alansal dağılımı, inek başına günlük süt kayıpları tespit edilmiştir. Araştırmada, SNİ değerlerinin eşik değerleri aştığı ay ve ilçeler göz önünde bulundurulduğunda, yüksek SNİ değerlerine bağlı olarak oluşan, inek başına günlük süt kaybının en yüksek olduğu ilçeler Ergani, Çermik ve Silvan sırasıyla 9,56kg, 7,45kg ve 6,40kg; en düşük gerçekleştiği ilçeler ise Çınar, Çüngüş ve Lice sırasıyla 1,76kg, 1,88kg ve 2,26kg olarak tespit edilmiştir. Ağustos ayı süt kayıpları için en yüksek gerçekleştiği ilçeler olarak Ergani, Silvan ve Çermik sırasıyla 8,94kg, 8,10kg ve 6,5kg; en düşük gerçekleştiği ilçeler ise Çınar, Bismil ve Çüngüş sırasıyla 1,93kg, 2,18kg ve 2,45kg olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Diyarbakır süt işletmelerinde, özellikle Temmuz ve Ağustos aylarında, ısı stresi nedeniyle önemli süt verim kayıplarının yaşandığı belirlenmiştir. Isı stresi ve süt kaybını önlemek için yüksek çevre sıcaklığının olduğu dönemlerde bakım-yönetim uygulamalarının iyileştirilmesi faydalı olacaktır.
Anahtar Kelimeler:
sıcaklık-nem indeksi, süt sığırcılığı, süt verimi, Diyarbakır
___
- 1. NADIS (National Animal Disease Information Service). Managing Heat Stres İn Dairy Cows. http://www.nadis.org.uk/bulletins/managing-heatstress-indairy-cows.aspx; Erişim Tarihi: 09.02.2021
- 2. Koç HU, Uğurlu M. (2020). Jersey Irkı İneklerde Bazı Çevre Faktörleri ve İklim Koşullarının Döl ve Süt Verimi Özellikleri Üzerine Etkisi. Erciyes Üniv Vet Fak Derg. 17(3): 312-317.
- 3. Çenet Z, Korkmaz Ö. (2020). Şanlıurfa İlinde Isı Stresindeki İneklerde Bazı Ovulasyon Senkronizasyon Yöntemlerinin Gebelik Oranlarına Etkisi. Harran Üniv Vet Fak Derg. 9 (1): 059-063.
- 4. Koç HU, Uğurlu M. (2019). Süt Sığırlarında Isı Stresinin Verim Özellikleri Üzerine Etkisi. Lalahan Hay Araşt Enst Derg. 59(1): 30-35.
- 5. West JW. (1994). Interactions Of Energy And Bovine Somatotropin With Heat Stress. J Dairy Sci. 77: 2091-2102.
- 6. Nguyen TT, Bowman PJ, Mekonnen HM, Pryce JE, Hayes BJ. (2016). Genomic Selection For Heat Tolerance To Heat Stress İn Australian Dairy Cattle. J. Dairy Sci. 99: 2849-2862
- 7. Smith DL, Smith T, Rude BJ, Ward SH. (2013). Short Communication: Comparison Of The Effects Of Heat Stress On Milk And Component Yields And Somatic Cell Score İn Holstein And Jersey Cows. J. Dairy Sci. 96(5):3028-33.
- 8. Bernabucci U, Biffani S, Buggiotti L, Vitali A, Lacetera N, Nardone A. (2014). The Effects Of Heat Stress İn Italian Holstein Dairy Cattle. J Dairy Sci. 97: 471-486.
- 9. Alkoyak A, Çetin O. (2016). Süt Sığırlarında Sıcaklık Stresi ve Korunma Yolları. Bahri Dağdaş Hayvancılık Araştırma Dergisi. 5 (1): 40-55.
- 10. Sammad A, Wang YJ, Umer S, Lirong H, Khan I, Khan A, Ahmad B, Wang Y. (2020). Nutritional Physiology and Biochemistry of Dairy Cattle under the Influence of Heat Stress: Consequences and Opportunities. Animals. 10: 793.
- 11. Peng D, Chen S, Li G, Chen J, Wang J, Gu X. (2019). Infrared Thermography Measured Body Surface Temperature And İts Relationship With Rectal Temperature İn Dairy Cows Under Different Temperature-Humidity İndexes. Int. J. Biometeorol. 63: 327-336.
- 12. İlhan H. (2018). Marmara Bölgesi Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Sıcaklık-Nem Göstergesi Kullanılarak Değerlendirilmesi ve Yapısal Önlemler. Doktora Tezi. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Bursa.
- 13. St-Pierre NR, Cobanov B, Schnitkey G. (2003). Economic Losses From Heat Stressby US Livestock Industries. J. DairySci. 86 (E Suppl.): E52-E77.
- 14. Ravagnolo O, Misztal I (2000). Genetic Component Of Heat Stress İn Dairy Cattle, Parameter Estimation. J. Dairy Sci. 83: 2126-2130.
- 15. West JW. (2003). Effects Of Heat-Stress On Production İn Dairy Cattle. J Dairy Sci. 86: 2131–2144.
- 16. Bohmanova J, Misztal I, Cole JB. (2007). Temperature-Humidityindices As İndicators Of Milk Production Losses Due To Heat Stress. Journal of Dairy Science. 90: 1947-56.
- 17. Toprak ZF, Öztürkmen G, Yılmaz S, Dursun F, Bayar G, Em A, Hamidi N. (2009), Diyarbakır Kent Merkezi İçin Sıcaklık Verilerinin İstatistiksel Analizi, İklim Değişikliği ve Çevre. 1 (2): 49-74.
- 18. Yaslıoğlu E, İlhan H. (2016). Güney Marmara Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Isı Stresi Yönünden Değerlendirilmesi. JOTAF. 13(4): 12-19.
- 19. Işık M, Aydinşakir K, Dinç N, Büyüktaş K, Tezcan A. (2016). Antalya Koşullarında Sıcaklık-Nem İndeks Değer-Lerinin Süt Sığırcılığı Açısından Değerlendirilmesi. Mediterr Agric Sci. 29 (1): 27-31.
- 20. Çelik R, Toprak ZF. (2016). Küresel İklim Değişikliğinin Diyarbakır Kent Merkezi Yeraltı Suyu Seviyesine Etkisi. DÜMF Mühendislik Dergisi. 7(2): 279-290.
- 21. Duru S. (2018). Determination Of Starting Level Of Heat Stress On Daily Milk Yield İn Holstein Cows İn Bursa City Of Turkey. Ankara Üniv Vet Fak Derg. 65:193-8.
- 22. Kibar M, Yılmaz A, Bakır G. (2018). Sıcaklık Nem İndeks Değerlerinin Süt Sığırcılığı Açısından Değerlendirilmesi: Siirt İli Örneği. Turk J Agric Res. 5(1): 45-50.
- 23. Bouraoui R, Lahmar M, Majdoub A, Djemali M, Belyea R. (2002). The Relationship Of Temperature-Humidity İndex With Milk Production Of Dairy Cow İn A Mediterranean Climate. Anim. Res. 51: 479-491.
- 24. Zimbelman RB, Rhoads RP, Rhoads ML, Duff GC, Baumgard LH, Collier RJ. (2009). A Re-Evaluation Of The İmpact Of Temperature Humidity İndex (THI) And Black Globe Humidity İndex (BGHI) On Milk Production İn High Producing Dairy Cows. Proceedings of the South-west Nutrition Conference, University of Arizona. USA. 158-169.
- ISSN: 1307-9972
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2008
- Yayıncı: Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi