EBÛ REYYE'NİN BAZI TEMEL HADİS MESELELERİ İLE İLGİLİ İDDİALARINA İBN YAHYA'NIN VERDİĞİ CEVAPLAR

Hadis tarihinde, sünnet, hadislerin kitâbeti, mana ile rivayet, hadislerde isrâiliyyât, hadis uydurma sebepleri, sahabe ve hadis rivayeti gibi bir çok konu alimler arasında tartışılmıştır. Mahmud Ebû Reyye'nin 1958'de yayımlanan "Adva 'ala's-Sünneti'l-Muhammediyye" isimli eseri gerek metodoloji gerekse de muhteva açısından büyük yankı uyandırmış ve üzerine reddiyeler kaleme alınmıştır. Bu reddiyyelerden biri, Abdurrahman b. Yahya tarafından yazılan "el-Envâru'l-Kâşife" isimli eserdir. Bu çalışmada Ebû Reyye'nin iddiaları ile bu iddialara İbn Yahya tarafından nasıl yaklaşıldığı mukâyeseli olarak ele alınmıştır.

ANSWERS GIVEN BY IBN YAHYA TO ABU RAYYA'S CLAIMS ABOUT SOME BASIC HADITH ISSUES

Many hadith matters has been discusssed among scholars such as nature of sunnah, writing of hadith, narrating hadith with meanning, forgery of hadith, companions and hadith transmission. As a modern study on mentioned hadith issues Mahmoud Abu Rayya's "al-Adwa Ala al-Sunna al-Muhammadiyya (Lights on Muhammadan Sunnah) that is published in 1958, caused various reactions among scholars and some of them wrote books for refutation his views. Abd al-Rahman ibn Yahya's "al-Anwar al-Kashifa" is one of such writings. This paper aims to scrutinize both of Abu Rayya and İbn Yahya's remarks as claims and replies in a comparative context.

___

  • BUHÂRî Ebu Abdillah Muhammed b. İsmail, Sahîhu'l- Buhârî, Çağrı yay. İstanbul,1992.
  • el-BEYHAKÎ Ahmed b. Huseyn Ebûbekir, el-Medhal İle's-Süneni'l-Kübrâ, thk. Muhammed el-A'zamî, Daru'l-Hukefa, Kuveyt, tsz.
  • el-CÜRCÂNÎ es-Seyyit eş-Şerîf, Mu'cemu't-Ta'rîfât, thk. Muhammed Siddîk el-Minşâvî, Daru'l-Fedîle, Kahire, tsz
  • ÇEKİÇOĞLU Yasemin, Sahîhayn'da Ebu Hureyre'nin İsrailiyyat Olarak Nitelendirilen Rivayetleri (Yük.Lis.),MÜSBE, İstanbul, 2010.
  • DARİMÎ Ebu Muhammed Abdullah b. Abdurrahman, Sünen, Çağrı yay. İstanbul, 1992.
  • EBÛ DAVUD Süleyman b. Eş'as es-Sicistanî, Sünen, Çağrı yay, İstanbul, 1992.
  • EBU ŞEHBE Muhammed, Sünnet Müdafaası, (ter. Mehmet Görmez- M. Emin Özafşar), Rehber yay. Ankara, 1990.
  • GÜLER Zekeriyya, Ebû Reyye'nin Adva' Alas's-Sünne en-Nebeviyye adlı eseri Üzerine Bir Değerlendirme, SÜİFD, sayı, 4, yıl, 1994, Konya, s.192.
  • GÜNER Osman, Ebu Hureyre'ye Yönelik Eleştiriler (tarihi arka plan), İnsan Yay, İstanbul, 2001.
  • ITR Nureddin ve M. Yaşar Kandemir, Ebû Reyye, DİA, İstanbul, 1994.
  • İBN HACER Ahmed b.Ali el-Askalânî, Fethu'l-Bârî Şerhu Sahîhi'l-Buhârî, Dâru's-Selam, Riyad, 2000.
  • İBN HANBEL Ahmed b. Muhammed, Fedâilu's-Sahabe, thk. Vasiyyullah Muhammed Abbas, Muessesetu'r-Risale, Beyrut, 1983.
  • İBN KUTEYBE Abdullah b. Müslim, Te'vîlu Muhtelifi'l-Hadis, Daru'l-Cîl, Beyrut, 1972.
  • İBN MÂCE Ebu Abdillah Muhammed b. Yezid, Sünen, I-II, Çağrı yay, İstanbul, 1992.
  • MAHMUD Ebû Reyye, Adva 'Ala's-Sünneti'l-Muhammediyye ev Difa' 'ani'lHadîs, Daru'l-Maarif, Kahire, 1119.
  • ......................Şeyhu'l-Madîra Ebu Hureyre, Daru'z-Zehair, İran, 1368.
  • ......................Muhammedî Sünnetin Anlaşılması Hadis Müdafaası, Yöneliş Yay. Çev. Muharrem Tan, İstanbul, 1988.
  • MÜSLİM Ebu'l-Huseyn b. el-Haccac b. Muslim el-Kuşeyri, Sahihu Muslim, Çağrı yay. İstanbul, 1992.
  • SEYYİD ABDULHUSEYN Şerefuddin, Ebû Hureyre, Matbaatu'l Haydariyye, Necef/İran, 1964.
  • eş-ŞATIBÎ İbrahim b. Musa, el-Muvâfekât, thk. Ebû Ubeyde Meşhur b. Hasan, Daru İbn Affan, Suudi Arabistan, 1997.
  • TİRMİZİ Ebû İsa Muhammed b. İsa, es-Sunen, Daru- İhyai't- Turasil Arabi, Beyrut, tsz.
  • ÖZAFŞAR Mehmet Emin; Görmez, Mehmet, Ebû Reyye ve Kitabı Üzerine, İslami Araştırmlar Dergisi, c. 5, Say,1, Ocak, 1991.
  • el- YEMÂNÎ Abdurrahman b. Yahya el-Yemani, el-Envâr'ul-Kâşifa li mâ fî Kitabi Adva 'Ala's-Sünne Mine'z-Zeleli ve't-Tâdlîli ve'l-Mücâzefe, el-Matbaatu's-Selefiyye, Beyrut, 1378.
  • ez-ZEHEBÎ Muhammed b. Ahmed b. Osman, Tezkiratu'l-Huffâz, thk. Zekeriya Umeyrât, Daru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut, 1998.