Mehmet Hayrullah AKYILDIZ, Ali Emre ULU, Kübra ADAR

TBDY-2018’deki Yerel Zemin Koşullarının Deprem Kesit Tesirlerine Etkisi

Yerel zemin koşullarının, yapıların sismik davranışlarını etkilediği bilinen bir gerçektir. Son olarak 2018 yılında güncellenmiş olan depreme dayanıklı yapı tasarım ilkeleri ile yerel zemin sınıfları da değişmiştir. Bu değişimlerin başında, zeminin zayıf olduğu durumlara ve yüksek katlı yapılara özel yeni hesap yaklaşımları getirmesidir. Dahası bu özel hesapların uzman kişilerce kontrolü zorunlu tutulmuştur. Güncel deprem yönetmeliğinde yer alan yerel zemin koşulları dikkate alınarak örnek olarak seçilen betonarme bir yapıda yer alan bir düzlem çerçeve için deprem etkileri altında kesit tesirleri elde edilmiştir. Bitlis iline ait herhangi bir coğrafi noktada, beş farklı yerel zemin sınıfı için (ZA, ZB, ZC, ZD ve ZE) öncellikle deprem parametrelerinin değişimi incelenmiştir. Her bir zemin sınıfı için kısa harita spektral ivme katsayıları, en büyük yer ivmesi, en büyük yer hızı, spektral ivme katsayıları yatay ve düşey elastik tasarım ivme spektrum köşe periyotları elde edilmiştir. Her bir yerel zemin sınıfı için elde edilen değerler kullanılarak iki katlı bir betonarme yapı için hesaplamalar yapılarak deprem kesit tesirleri hesaplanmıştır. Bu çalışma ile yeni yönetmelikteki zemin sınıflarının değişimi dikkate alınarak deprem parametreleri ve kesit tesirleri üzerindeki etkileri hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Zemin koşulları, Zemin sınıfı, Deprem, Kesit tesirleri, Deprem yönetmeliği

PDF

___

[1] DBYBHY. (2007). Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik. Ankara: Bayındırlık ve İskan Bakanlığı.
[2] TBDY. (2018). Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği. Ankara: Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
[3] Işık, E. (2016). Consistency of the rapid assessment method for reinforced concrete buildings. Earthquakes and Structures, 11(5), 873-885. https://doi.org/10.12989/eas.2016.11.5.873
[4] Özcebe, G., Yucemen, M. S., Aydogan, V., & Yakut, A. (2003). Preliminary seismic vulnerability assessment of existing reinforced concrete buildings in Turkey. In Seismic Assessment and Rehabilitation of Existing Buildings (pp. 29-42). Springer, Dordrecht.
[5] Arslan, M. H. (2010). An evaluation of effective design parameters on earthquake performance of RC buildings using neural networks. Engineering Structures, 32(7), 1888-1898.
[6] Işık, E., Karasi̇n, İ.B., Ulu, A.E. (2020). Eğimli Zeminlerde İnşa Edilen Betonarme Binaların Deprem Davranışlarının İncelenmesi . Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi , (20) , 162-170. DOI: 10.31590/ejosat.757763.
[7] Yakut, A. (2004). Preliminary seismic performance assessment procedure for existing RC buildings. Engineering Structures, 26(10), 1447-1461. https://doi.org/10.1016/j.engstruct.2004.05.011
[8] Karaşin, İ. B., Işık, E., Karaşin, A., & Özdemir, M. (2017). Betonarme Yapılarda Tepe-Yamaç Etkisinin Yapı Performansına Etkisi. International Conference on Multidisciplinary, Science, Engineering and Technology (IMESET’17), Bitlis, Türkiye.
[9] Tezcan, S. S., Bal, I. E., & Gulay, F. G. (2011). P25 scoring method for the collapse vulnerability assessment of R/C buildings. Journal of the Chinese Institute of Engineers, 34(6), 769- 781.https://doi.org/10.1080/02533839.2011.591548
[10] Sreerama, A. K., & Ramancharla, P. K. (2013, October). Earthquake behavior of reinforced concrete framed buildings on hill slopes. In International Symposium on New Technologies for Urban Safety of Mega Cities in Asia (USMCA 2013).
[11] Šipoš, T. K., & Hadzima-Nyarko, M. (2017). Rapid seismic risk assessment. International Journal of Disaster Risk Reduction, 24, 348-360. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2017.06.025
[12] Işık, E., Özdemir, M., & Karaşin, İ. B. (2018). Performance analysis of steel structures with A3 irregularities. International Journal of Steel Structures, 18(3), 1083-1094. https://doi.org/10.1007/s13296-018-0046-6
[13] Hadzima-Nyarko, M., & Kalman Sipos, T. (2017). Insights from existing earthquake loss assessment research in Croatia. Earthquakes and Structures, 13(4), 365-375. https://doi.org/10.12989/eas.2017.13.4.401
[14] Xian, L., He, Z., & Ou, X. (2016). Incorporation of collapse safety margin into direct earthquake loss estimate. Earthquakes and Structures, 10(2), 429-450. https://doi.org/10.12989/eas.2016.10.2.4
[15] Arslan, M. H., Köroğlu, M. A., & Köken, A. (2008). Binaların yapısal performansının statik itme analizi ile belirlenmesi. Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi, 4(2), 71-84.
[16] Başaran, V., (2018). Türkiye Bina Deprem Yönetmeliğine (TBDY 2019) Göre Afyonkarahisar İçin Deprem Yüklerinin Değerlendirilmesi, Afyon Kocatepe University Journal of Science and Engineering. 18, 1028-1035.
[17] Başaran, V., Hiçyılmaz, M., (2020). Betonarme Çerçevelerde Farklı Deprem Yer Hareketi Düzeyi Etkilerinin İncelenmesi, Journal of Innovations in Civil Engineering and Technology. 2(1), 27-41.
[18] Türkiye Deprem Haritaları İnteraktif Web Uygulaması, Erişim adresi: https://tdth.afad.gov.tr/ (Erişim tarihi: 25.01.2021)
[19] Chopra, A. K., & Goel, R. K. (2002). A modal pushover analysis procedure for estimating seismic demands for buildings. Earthquake Engineering & Structural Dynamics, 31(3), 561-582. https://doi.org/10.1002/eqe.144
[20] Ademovic, N., Hrasnica, M., & Oliveira, D.V. (2013). Pushover analysis and failure pattern of a typical masonry residential building in Bosnia and Herzegovina. Engineering Structures, 50, 13- 29. https://doi.org/10.1016/j.engstruct.2012.11.031
[21] Işık, E., & Kutanis M. (2015). Performance based assessment for existing residential buildings in Lake Van basin and seismicity of the region. Earthquakes and Structures, 9(4), 893-910. https://doi.org/10.12989/eas.2015.9.4.893