İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNU'NUN 11. MADDESİ KAPSAMINDAKİ BAŞVURULARDA BAŞVURU GÜNÜNÜN DAVA AÇMA SÜRESİNİN HESABINDA DİKKATE ALINIP ALINMAYACAĞI SORUNU

İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 11. maddesinin ilk fıkrasına göre ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur. Aynı maddenin 3. fıkrasına göre isteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır. Bu hüküm uyarınca yapılan başvurularda dava açma süresinin tam olarak ne zaman durduğu konusunda yargı kararları arasında bir birlik bulunmamaktadır. Kimi Danıştay kararları dava açma süresini başvuru gününün sonu itibariyle durdururken, yani başvuru gününü süre hesabında dikkate alırken, kimi Danıştay kararları süreyi başvurudan bir önceki gün itibariyle durdurmakta, yani başvuru gününü geçmiş olan dava açma süresine eklememektedir. Kanun'un lafzı ve mevzuatımızdaki sürelere ilişkin hükümler dikkate alındığında, başvuru gününün süre hesabına dahil edilmemesi gerektiği sonucuna ulaşılacaktır. Başvuru gününün geçtiği kabul edilen dava açma süresine eklenmesi kimi hallerde Kanun'un 11. maddesindeki hükmün anlamını yitirmesi ve kişilerin hak kaybına maruz kalması anlamına da gelebilecektir. Bu nedenle dava açma süresinin başvurudan bir önceki gün itibariyle durduğunun kabul edilmesi ve konu hakkındaki farklı uygulamalara bu şekilde bir son verilmesi gerekir.

DAS PROBLEM, OB IM FALL EINES WIDERSPRUCHS IMRAHMEN DES § 11 DES TÜRKISCHENVERWALTUNGSPROZESSGESETZES DER TAG DESWIDERSPRUCHS BEI DER BERECHNUNG DERKLAGEFRIST MITGERECHNET WIRD

Gemäß § 11 Abs. 1 des türkischen Verwaltungsprozessgesetzes können sich die Betroffenen vor der Erhebung einer verwaltungsrechtlichen Klage, innerhalb der Klagefrist mit dem Begehren, dass der Verwaltungsakt widerrufen, zurückgenommen, geändert oder ein neuer Verwaltungsakt erlassen wird, an die höhere Behörde, wenn eine solche nicht vorhanden ist, an die Behörde, die den Verwaltungsakt erlassen hat, wenden. Die Stellung des Antrags hemmt die Klagefrist, die zuvor zu laufen begonnen hatte. Nach § 11 Abs. 3 des Gesetzes beginnt die Frist weiter zu laufen, wenn der Antrag abgelehnt oder innerhalb von sechzig Tagen nicht beantwortet wird. In diesem Fall wird der Zeitraum, der bis zur Zeit der Antragsstellung gelaufen ist, mitberücksichtigt. In der Rechtsprechung gibt es keine Einigkeit darüber, wann genau die Klagefrist ruht, wenn ein Widerspruchsverfahren nach der erwähnten Vorschrift stattfindet. Manchmal lässt der Staatsrat, der als das oberste Verwaltungsgericht tätig ist, die Klagefrist am Ende des Widerspruchstages ruhen. In diesen Fällen wird der Tag des Widerspruchs bei der Berechnung der Klagefrist mitgerechnet. Dagegen wird in manchen Entscheidungen der Tag des Widerspruchs nicht mitgerechnet. Es wird nämlich angenommen, dass die Klagefrist am Ende des vorigen Tages des Widerspruchs geruht hat. Die wörtliche Auslegung des Gesetzes sowie die Vorschriften in den gesetzlichen Bestimmungen des türkischen Rechts, die Fristen betreffen, deuten darauf hin, dass der Tag des Widerspruchs bei der Berechnung der Klagefrist nicht mitgerechnet werden darf. In einzelnen Fällen wird § 11 des Gesetzes seinen Sinn und werden die Betroffenen ihr Recht verlieren, wenn der Tag des Widerspruchs zu dem Zeitraum hinzugefügt wird, der schon abgelaufen ist. Deshalb ist erforderlich, die Klagefrist am vorigen Tag des Widerspruchs ruhen zu lassen und die uneinheitliche Rechtsprechung auf diese Weise zu einigen.

PDF

___

AKMANSU, Mehmet: Danıştayda İdari Dava Süresinin Durması ve Uygulama Şekli Üzerine Düşünceler, Ankara Barosu Dergisi, Yıl: 1978, Sayı: 2, s. 265 - 269.
CANDAN, Turgut: Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2009.
ÇAĞLAYAN, Ramazan: İdari Yargılama Hukuku, 7. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2015.
ÇIRAKMAN, Erol: İdari Davalarda Süre, İdare Hukuku ve İdari Yargı İle İlgili İncelemeler I, Danıştay Tasnif ve Yayın Bürosu Yayınları No 21, Güneş Matbaası, Ankara 1976, s. 190 - 217.
DEMİRKOL, Selami / BEREKET BAŞ, Zuhal: (Teori ve Pratikte) İdari Yargıda Dava Açma ve Davaların Takip Usulü, 7. Baskı, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul 2007.
ERGEN, Cafer: İdari Yargıda Dava Açma Süreleri, Seçkin Yayınları, Ankara 2007.
GÖZLER, Kemal / Kaplan, Gürsel: İdare Hukuku Dersleri, 17. Baskı, Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa 2015.
GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref: İdari Yargıda Dava Açma Süresi, Amme İdaresi Dergisi, Sayı: 2/4, Yıl: 1969, s. 3 - 20.
GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref: Yönetsel Yargı, 34. Bası, Turhan Kitabevi Yayınları, Ankara 2015.
IŞIKLAR, Celal: İdari Yargıda İçtihatların Birleştirilmesinin Hal ve Şartları, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Temmuz 2013, Yıl: 4, Sayı: 14, s. 467 - 500.
KALABALIK, Halil: İdari Yargılama Usulü Hukuku, 9. Baskı, Sayram Yayınları, Konya 2015.
KAPLAN, Gürsel: İdari Yargıda Dava Açma Süreleri, 3. Bası, Turhan Kitabevi Yayınları, Ankara 2011.
KAYIŞOĞLU, M. Bahaettin: İdari Davalarda Süre, Ankara Barosu Dergisi, Yıl: 1972, Sayı: 1, s. 46 - 53.
KAZANCI ELEKTRONİK HUKUK YAYIMCILIĞI: İlgili dipnot metninde başka bir kaynak gösterilmeyen yargı kararları http://kazanci.com/ veri tabanından alınmıştır.
KIZILYEL, Serkan: Danıştay İçtihatları Birleştirme Usulünün Formel İşleyişi Üzerine, Türkiye Barolar Birliği (TBB) Dergisi, Temmuz - Ağustos 2015, Yıl: 28, Sayı: 119, s. 115 - 142.
NOHUTÇU, Ahmet: İdari Yargı, 8. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara 2013.
ODYAKMAZ, Zehra / KAYMAK, Ümit / ERCAN, İsmail: Themis, İdari Yargı, 11. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2015.
ONAR, Sıddık Sami: İdare Hukukunun Umumi Esasları, III. Cilt, 3. Bası, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul 1966.
SANCAR, Mithat: İdari Yargılama Usulü Kanununun 10 ve 11. Maddeleri Bağlamında İptal Davalarında Süre, Amme İdaresi Dergisi, Sayı: 23/1, Yıl: 1990, s. 69 - 88.
T. C. ADALET BAKANLIĞI KANUNLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ: http://www.kgm.adalet.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 20.06.2016).
TOPUZ, İbrahim / Özkaya, Kadir: Açıklamalı – İçtihatlı İdari Yargılama Usulü Kanunu, Mahalli İdareler Derneği Yayını, Ankara 2002.
TÜRK DİL KURUMU: Büyük Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 20.06.2016).
YENİCE, Kâzım / ESİN, Yüksel: Açıklamalı-İçtihatlı-Notlu İdari Yargılama Usulü, Arısan Matbaacılık ve Ambalaj Sanayii, Ankara 1983.
YILDIRIM, Ramazan: İdari Başvurular, 2. Baskı, Mimoza Yayınları, Konya 2006.
YILDIRIM, Turan: İdari Yargı, 2. Baskı, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul 2010.