Sirkadiyen saat, hücre döngüsü ve kanser

Günlük yaşamımızda etkisi altında kaldığımız birkaç ritim vardır. Bunlardan biri de 24 saatlik zaman birimlerinden meydana gelen belirlenebilir değişiklikler ile karakterize olan sirkadiyen saattir. Bu hücresel saat hipotalamusun ön kısmındaki suprakiazmatik çekirdek tarafından kontrol edilir. Sirkadiyen saat; BMAL1, CLOCK, Cyrptochrome ve Period adı verilen dört gen/proteinden oluşan bir düzenleyici transkripsiyon- translasyon feedback döngüsünden meydana gelmiştir. CLOCK ve BMAL 1 transkripsiyon faktörüdür, Period ve Cyrptochrome’da bunların hedefidir. Period ve Cyrptochrome nükleusa girmek için sitoplazmada dimerize olur ve burada CLOCK/BMAL aktivitesini inhibe eder. Sirkadiyen saatin hücre çoğalması, DNA hasar ve tamir mekanizmaları, kontrol noktaları, apoptoz ve kanserde önemli bir role sahip olduğu bildirilmiştir.

Circadian clock, cell cycle and cancer

There are a few rhythms of our daily lives that we are under the influence. One of them is characterized by predictable changes over a 24-hour timescale called circadian clock. This cellular clock is coordinated by the suprachiasmatic nucleus in the anterior hypothalamus. The clock consist of an autoregulatory transcription-translation feedback loop compose of four genes/proteins; BMAL1, Clock, Cyrptochrome, and Period. BMAL 1 and Clock are transcriptional factors and Period and Cyrptochrome are their targets. Period and Cyrptochrome dimerize in the cytoplasm to enter the nucleus where they inhibit Clock/BMAL activity. It has been demonstrate that circadian clock plays an important role cellular proliferation, DNA damage and repair mechanisms, checkpoints, apoptosis and cancer.

___

  • 1. Okamura H. Circadian and seasonal rhythms: Integration of mammalian circadian clock signals from molecule to behavior. J Endocrinol 2003; 177(1): 3-6.
  • 2. Lévi F. Circadian chronotherapy for human cancers. Lancet Oncol. 2001;2(5):307-15.
  • 3. Ishida N. Circadian clock, cancer and lipid metabolism. Neurosci Res. 2007;57(4):483-90.
  • 4. Gery S, Komatsu N, Baldjyan L, Yu A, Koo D, Koeffler HP. The circadian gene per1 plays an important role in cell growth and DNA damage control in human cancer cells. Mol Cell 2006;22(3):375-82.
  • 5. Hastings M, O’Neill JS, Maywood ES.: Circadian clocks: regulators of endocrine and metabolic rhythms. J Endocrinol 2007;195(2):187-98.
  • 6. Walisser JA, Bradfield CA. A time to divide: does the circadian clock control cell cycle? Dev Cell 2006;10(5):539-40.
  • 7. Dunlap JC. Molecular bases for circadian clocks. Cell. 1999 Jan 22;96(2):271-90.
  • 8. Hunt T, Sassone-Corsi P. Riding tandem: circadian clocks and the cell cycle. Cell 2007:4;129(3):461-4.
  • 9. Sancar A, Lindsey-Boltz LA, Kang TH, Reardon JT, Lee JH, Ozturk N. Circadian clock control of the cellular response to DNA damage. FEBS Lett 2010;584(12):2618-25.
  • 10. Kondratov RV. A role of the circadian system and circadian proteins in aging. Ageing Res Rev 2007;6(1):12-27.
  • 11. Çalıyurt O. Duygudurum bozuklukları ve biyolojik ritm. Duygudurum Dizisi 2001; (5):209-14.
  • 12. Schibler U. The daily rhythms of genes, cells and organs. EMBO reports 2005;6(S1): 9-13.
  • 13. Beckett M, Roden LC. Mechanisms by which circadian rhythm disruption may lead to cancer. South African J Sci 2009;10: 415-20.
  • 14. Lamont EW, James FO, Boivin DB, Cermakian N. From circadian clock gene expression to pathologies. Sleep Med 2007;8(6):547-56.
  • 15. Gre´chez-Cassiau A, Rayet B, Guillaumond F, Teboul M, Delaunay F. The Circadian Clock Component BMAL1 Is a Critical Regulator of p21WAF1/CIP1 Expression and Hepatocyte Proliferation J Biol Chem 2008; 283(8):4535–42.
  • 16. Geyfman M, Andersen B. Clock genes, hair growth and aging. Aging 2010;2(3):122-8.
  • 17. Saydam F, Degirmenci I, Gunes HV. MicroRNAs and cancer. Dicle Medical Journal 2011; 38 (1): 113-20.
  • 18. Pogue-Geile KL, Lyons-Weiler J, Whitcomb DC. Molecular overlap of fly circadian rhythms and human pancreatic cancer. Cancer Lett 2006;243(1):55-7.
  • 19. Ozturk N, Okyar A. Biyolojik saatin moleküler mekanizmaları. Türk Farmakoloji Derneği Bülteni 2010; 106(1): 16-8.
  • 20. Yang X, Wood PA, Ansell CM, et al. The circadian clock gene Per1 suppresses cancer cell proliferation and tumor growth at specific times of day. Chronobiol Int. 2009;26(7):1323-39.
Dicle Tıp Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-2945
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1963
  • Yayıncı: Cahfer GÜLOĞLU
Sayıdaki Diğer Makaleler

Lomber ponksiyon sonrası paraparezi ile belirti veren Hemofili A olgusu

Cahide YILMAZ, Fatmagül BAŞARSLAN, Ahmet Sami GÜVEN, Hüseyin ÇAKSEN, Ahmet Faik ÖNER, Nebi YILMAZ

Moyamoya hastalığı ve antifosfolipid sendrom birlikteliği

Mahmut ABUHANDAN, Mustafa ÇALIK, Hasan ÇEÇE, Bülent GÜZEL, Mahmut KATI, Akın İŞCAN

Hemolitik üremik sendrom

Faruk ÖKTEM, AYÇA ESRA AKKAYA KUYBULU

Dev prostat hiperplazisi: Olgu sunumu ve literatürün gözden geçirilmesi

Oktay ÜÇER, Özgür BAŞER, Bilal GÜMÜŞ

Birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuranların ilaç kullanımı konusundaki tutum ve davranışları

Gülçin YAPICI, Sezen BALIKÇI, Özge UĞUR

Pelvic magnetic resonance imaging in gynecologic masses

Neşe ASAL, Pınar Nercis KOŞAR, Mahmut DUYMUŞ, Esin ÖLÇÜCÜOĞLU, Ömer YILMAZ, Uğur KOŞAR

Yassı hücreli akciğer karsinomu\'nun geniş kemik yıkımı yapan kafatası metastazı

Cahit KURAL, İlker SOLMAZ, Serdar KAYA, Azer EKBEROV, Serhat PUSAT, Özkan TEHLİ, Ali Fuat ÇİÇEK, Yusuf İZCİ

Mitral kapak darlığının ciddiyeti ile beyin natriüretik peptid serum düzeyi arasındaki ilişki

Emine BİLEN, Mustafa KURT, İbrahim Halil TANBOĞA, HÜSEYİN AYHAN, Mehmet Fatih KARAKAŞ, Hasan KAYA, Engin BOZKURT

Warthin-like papillary thyroid carcinoma: A rare tumor of the thyroid

NURAY CAN, Fulya PUYAN ÖZ, Feriha ÖZ, FİLİZ ÖZYILMAZ, Şemsi ALTANER, Zeynep PEHLİVANOĞLU, A. Kemal KUTLU

Çalışan kalpte koroner baypas cerrahisi sırasında trimetazidine ve glikoz-insülin-potasyum kullanımının miyokard üzerine etkileri

Abdülkadir ERCAN, YUSUF VELİOĞLU, Arzu ERCAN, Orçun GÜRBÜZ, Hakan ÖZKAN, İlker Hasan KARAL, Murat BİÇER, Serdar ENER