Pupil tutulumunun eşlik ettiği izole okülomotor sinir paralizisi, hipofiz adenomlarının nadir bir belirtisi olup hem hipofiz makroadenomlarında hem de pituiter apoplekside görülebilmektedir. Pituiter (hipofizer) apopleksi, hipofiz bezi ya da adenomundaki akut kanama veya infarkt sonucu gelişen nadir bir acil durumdur. Ani başlangıçlı şiddetli baş ağrısı ile birlikte görme kaybı ve hipopituitarizm klinik tabloyu oluşturur. Hipofiz bezinin hemen lateralinde bulunan kavernöz sinüs içindeki yapıların etkilenimi ile okülomotor sinirin tek başına ya da troklear, abdusens sinir, trigeminal sinirin birinci ve ikinci dalları ve sempatik lifler gibi bu bölgedeki diğer yapılarla beraber tutulumu tabloya eşlik edebilir. Bu olgu sunumunda daha önceden hipofiz adenomu tanısı olmayıp, pupilin tutulduğu ağrılı izole okülomotor sinir paralizisi geliştikten sonra hipofiz makroadenomundan gelişen pituiter apopleksi tanısı alan 72 yaşında bir erkek olgu sunulmaktadır. Pupil tutulumlu, ağrılı, akut okülomotor sinir paralizisinin ayırıcı tanısında, nadir görülen bir sebep olan pituiter apopleksiyi hatırlatmak amacıyla olgu sunuma uygun bulunmuştur.

Isolated oculomotor nerve palsy with pupillary involvement is one of the rare symptoms of pituitary adenoma and may be associated with either pituitary macroadenoma or pituitary apoplexy. Pituitary (hypophyseal) apoplexy is a rare emergency resulting from an acute hemorrhage or infarction of pituitary gland or adenoma. Clinical manifestations consist of severe headache of sudden onset, visual loss and hypopituitarism. Although isolated oculomotor nerve palsy may be observed, other structures within the cavernous sinuses that lay adjacent to the pituitary gland, including trochlear and abduscence nerves, first and second branches of the trigeminal nerve and sympathetic nerves may also be affected and accompany oculomotor nerve palsy. A 72 year-old male patient with pituitary apoplexy related to a previously unknown pituitary macroadenoma, who was diagnosed after developing a painful, isolated, pupil involved oculomotor nerve palsy was presented in this case presentation. This case deserves to be presented, to point out pituitary apoplexy as a rare cause in the differential diagnosis of acute painful oculomotor nerve palsy with pupillary involvement.