Deniz BAHÇE, Şule DEMİREL DİNGEÇ

30222

ÖZEL YETENEK VE LGBTİ+ KONUSUNDA YAPILMIŞ ARAŞTIRMALARIN İNCELENMESİ

Toplum içerisinde herhangi bir konuda norma uyan bireyler normal olarak değerlendirilirken, diğer bireyler farklı olarak nitelendirilebilir. Bu farklılık bazen pozitif bazen negatif olsa da iki durumda da farklılığın getirdiği zorluklar yaşanabilir. Cinsel kimlik anlamında toplumlarda yaygın olan görüş, heteroseksüel ilişkilerin normal olması ve diğerlerininse farklı kabul edilmesi şeklindedir. Zekâ ve yetenek düzeyi normalin altında veya üzerinde olan bireyler de toplumdaki bir başka farklı gruptur. Özel yetenekli bireyler belli bir alanda veya alanlarda akranlarından daha üst düzeydedir denebilir. Bu çalışmada cinsel kimlikleri ve yönelimleri normdan farklılaşan özel yetenekli bireylere ilişkin yapılmış çalışmaların incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda ayrı iki bağlamda farklılık yaşanan bireylere ilişkin çalışmalar irdelenecektir. Çalışma, konuyla ilgili araştırmaların güçlü ve eksik yönlerini belirlemek, LGBTİ+ ve özel yetenekli bireyleri daha iyi tanımak ve onlara ne tür destekler sağlanabileceğini ortaya koymak mümkün olabilecektir. Çalışma doküman incelemesi yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. İncelenen dokümanlara dâhil etme kriterleri (a) SCOPUS ve Web of Science (WoS) veri tabanlarında açık erişimde olan araştırma makaleleri olması (b) “LGBTİ+” ve “özel yetenek” anahtar kelimelerinin bulunması olarak belirlenmiştir. Spesifik bir konu olan çalışma konusuyla ilgili 7 makaleye ulaşılmıştır. Araştırmalarda yer alan katılımcıların hepsi özel yetenek tanısı almış ve farklı cinsel yönelimlere sahiptirler. İncelenen çalışmalarda özel yetenekli LGBTİ+ bireylerin ilk başlarda LGBTİ+ kimliklerini saklama ve akademik başarılarını öne çıkarma eğilimleri göstermesi daha sonra kendilerini kabul etmeleri dikkat çekicidir. Çalışmada yapılan doküman incelemesi sonucunda LGBTİ+ ve özel yetenek ile ilgili daha yeni çalışmalar olmasına rağmen hala sınırlı sayıda yayın olduğunu göstermektedir. Bunun bir nedeni, özel yeteneklerin tespiti, eğitimde farklılaşma, yasal politikalar gibi birçok konu açık ve tercih edilirken, LGBTİ+ ile ilgili çalışmaların tercih edilmemesi olabilir. Öte yandan, Türkiye'de üstün yetenekli LGBTİ+ bireylerle ilgili çalışmaların olmaması, kültürel değerlerin bilim üzerinde etkisi olduğunu düşündürtmektedir.
Anahtar Kelimeler:

Özel Yetenek, LGBTİ, Doküman İncelemesi

DOCUMENT REVIEW OF RESEARCHES ABOUT GIFTED AND LGBTQ+

In society, individuals who conform to the norm in any subject are considered normal, while other individuals may be characterized as different. Although this difference is sometimes positive and sometimes negative, in both cases, there may be difficulties brought about by the difference. In terms of sexual identity, the common view in societies is that heterosexual relationships are normal and others are considered different. Individuals with intelligence and ability levels below or above normal are another diverse group in society. It can be said that gifted individuals are at a higher level than their peers in a certain field or fields. In this study, it is aimed to examine the studies on gifted individuals whose sexual identities and orientations differ from the norm. In line with this purpose, studies on individuals with differences in two different contexts will be analyzed. In the study, it will be possible to identify the strengths and shortcomings of the studies on the subject, to get to know the individuals in such a group better and to reveal what kind of support can be provided to them. The study was conducted by document analysis method. The inclusion criteria for the documents analyzed were (a) open access research articles in SCOPUS and Web of Science (WoS) databases (b) the presence of the keywords "LGBTQ+" and "gifted and talented". We found 7 articles related to the specific topic of the study. All of the participants in the studies were diagnosed as gifted and had different sexual orientations. In the studies examined, it is noteworthy that gifted LGBTQ+ individuals initially showed a tendency to hide their LGBTQ+ identities and emphasize their academic achievements, and later accepted themselves. As a result of the document review in the study, it shows that although there are more recent studies on LGBTQ+ and special talent, there is still a limited number of publications. One reason for this may be that while many subjects such as the identification of special talents, differentiation in education, and legal policies are open and preferred, studies on LGBTQ+ are not preferred. On the other hand, the lack of studies on gifted LGBTQ+ individuals in Turkey suggests that cultural values have an impact on science.
Keywords:

Giftedness, LGBTQ+, document analysis,

PDF

___

  • Akarsu, Ö., & Mutlu, B. (2017). Üstün yetenekli çocukları anlamak: Çocukların sosyal ve duygusal sorunları. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 112-116.
  • American Psychiatric Association. (1973). Homosexuality and sexual orientation disturbance: Proposed change in DSM-II, 6th printing. APA Document Reference, (730008), 44.
  • American Psychological Association. (2009): Report of the American Psychological Association Task Force on Appropriate Therapeutic Response to Sexual Orientation.
  • Atalay, Z. Ö. (2014). Farklılaştırılmış sosyal bilgiler öğretiminin üstün zekalı öğrencilerin akademik başarı, tutum, eleştirel düşünme ve yaratıcılıklarına etkisi.
  • Ayan, S. (2014). Cinsiyetçilik: Çelişik duygulu cinsiyetçilik. Cumhuriyet Tıp Dergisi, 36, 147- 156.
  • Bar-On, R. (2004). Bar-On emotional quotient inventory (EQ-i): Rationale, description, and summary of psychometric properties. In G. Geher (Ed.), Measuring emotional intelligence: common ground and controversy. NY: Nova Science.
  • Barrington, B. L. and Hendricks, B. (1988), Attitudes toward science and science knowledge of intellectually gifted and average students in third, seventh, and eleventh grades. Journal of Research in Science Teaching, 25: 679– 687. doi:10.1002/tea.3660250806
  • Berkowitz, M. W., & Hoppe, M. A. (2009). Character education and gifted children. High Ability Studies, 20(2), 131-142.
  • Buz, S. (2011). Lezbiyen gey biseksüel transseksüel travesti bireylerle sosyal hizmet. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 22(2), 137-148.
  • Cobo, M. J., López‐Herrera, A. G., Herrera‐Viedma, E., ve Herrera, F. (2011). Science mapping software tools: Review, analysis, and cooperative study among tools. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 62(7), 1382-1402.
  • Coleman, E. (2007). Creating a sexually healtier world through effective public policy. International journal of sexual health, 19:3, 5-24.
  • Çitil, M. ve Ataman, A. (2018). İlköğretim çağındaki üstün yetenekli öğrencilerin davranışsal özelliklerinin eğitim ortamlarına yansıması ve ortaya çıkabilecek sorunlar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(1), 185-231.
  • Dabrowski, K., with Piechowski, M. M. (1977). Theory of levels of emotional development (Vol. 1). Oceanside, NY: Dabor Science
  • Davis, G. A., & Rimm, S. (1977). Characteristics of creatively gifted children. Gifted Child Quarterly, 21(4), 546-551.
  • Davis, G.A. & Rimm, S.B. (1989). Education of the gifted and talented. Boston: Allyn and Bacon
  • De Meyer, S., Kågesten, A., Mmari, K., McEachran, J., Chilet-Rosell, E., Kabiru, C. W. et all. (2017). ‘’Boys should have the courage to ask a girl out’’: Gender norms in early adolescent romantic relationships. Journal of Adolescent Health, 61, (4), 42-47.
  • Duyan, V. (2020). “Cinsel Gelişim Kuramları”, Cinsel Sağlık Eğitimi, (3. Baskı), içinde 258-260, Pegem, Ankara.
  • Erdoğdu, M. Y. (2006). Yaratıcılık ile Öğretmen Davranışları ve Akademik Başarı Arasındaki İlişkiler. Elektronik sosyal bilimler dergisi, 5(17), 95-106.
  • Eser, M. (2008). Ana Babaların Cinsel Kimlik Gelişimiyle İlgili Tutumlarının Çocuğun Cinsel Kimlik Kazanmasına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsüsü, Konya.
  • Hutcheson, V. H., & Tieso, C. L. (2014). Social coping of gifted and LGBTQ adolescents. Journal for the Education of the Gifted, 37(4), 355-377.
  • Kalbfleisch, M. L. (2014). Twice-exceptional learners.
  • Kanlı, E. (2011). Üstün zekalı ve yeteneklilerin alan eğitiminde hızlandırma. HAYEF Journal of Education, 8(2), 95-104.
  • Kanlı, E. (2017). Üstün yetenekli öğrencilerin bilimsel yaratıcılık düzeyleri, cinsiyet ve bilimsel tutumları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. İlköğretim Online, 16(4), 1792-1802.
  • KAOSGL. (2021). LGBTİ+ Temel Kavramlar. Ankara. https://kaosgldernegi.org/images/library/kolaylas-tirici-kilavuz.pdf
  • Kara, Y. (2022). Nitel Bir Araştırmanın Gösterdikleri: Türkiye’de Lgbtq+ Olmak. Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute/Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (52).
  • Karagöz, B. ve Şeref, İ. (2019). Okuma alanındaki araştırmaların bibliyometrik özellikler açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(3), 781-799
  • Legate N., Ryan R. M., Weinstein N. (2012). Is coming out always a “good thing?” Exploring the relations of autonomy support, outness, and wellness for lesbian, gay, and bisexual individuals. Social Psychological and Personality Science, 3(2), 145–152. https://doi.org/10.1177/198550611411929
  • Lo, C. O., Hu, S. F., Sungur, H., & Lin, C. H. (2022). Giftedness, Gender Identities, and Self-Acceptance: A Retrospective Study on LGBTQ+ Postsecondary Students. Gifted Child Quarterly, 66(3), 171-187.
  • Lovecky, D. (1992). Exploring social and emotional aspects of giftedness in children. RoeperReview,15(1), 18–25
  • Milne, H. J., & Reis, S. M. (2000). Using videotherapy to address the social and emotional needs of gifted children. Gifted Child Today, 23(1), 24-29.
  • Moon, S. M., & Reis, S. M. (2004). Acceleration and twice-exceptional students. A nation deceived: How schools hold back America’s brightest students, 2, 109-119.
  • National Association for Gifted Children. (2019). A Definition of Giftedness that Guides Best Practice.
  • Oğurlu, Ü., & Yaman, Y. (2010). Üstün zekâlı/yetenekli çocuklar ve iletişim. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 213-223.
  • Özdemir, N. N., & Sak, U. (2013). Bilimsel yaratıcılıkta cinsiyet farklılıklarının bileşensel analizi. TALENT, 3(2), 53-65.
  • Peterson, J. S. (2000). Gifted and gay: A study of the adolescent experience. Gifted Child Quarterly, 44(4), 231-246.
  • Peterson, J. S., & Ray, K. E. (2006). Bullying among the gifted: The subjective experience. Gifted Child Quarterly, 50(3), 252-269.
  • Piechowski, M. M. (1979). Developmental potential. In N. Colangelo & R. T. Zaffrann (Eds.), New voices in counseling the gifted (pp. 25-57). Dubuque, IA: Kendall/Hunt
  • Piechowski, M.M. (1991). Emotional development and emotional giftedness. In N. Colangelo& G.A. Davis (Eds.).Handbook of gifted education(pp. 285–306). Needham Heights,MA: Allyn and Bacon
  • Reis, S. M., & McCoach, D. B. (2000). The underachievement of gifted students: What do we know and where do we go?. Gifted child quarterly, 44(3), 152-170.
  • Reis, S. M., & Renzulli, J. S. (2004). Current research on the social and emotional development of gifted and talented students: Good news and future possibilities. Psychology in the Schools, 41(1), 119-130.
  • Rogers, K. B. (1986). Do the gifted think and learn differently? A review of recent research and its implications for instruction. Journal for the Education of the Gifted, 10(1), 17-39.
  • Sak, U. (2012). Üstün zekâlılar özellikleri tanılanmaları eğitimleri. Ankara: MAYA.
  • Sak, U. (2014). Üstün zekâlılar: Özellikleri, tanılanmaları, eğitimleri (4. bs.). Ankara: Vize Yayıncılık.
  • Saranli, A. G., & Metin, N. (2012). Üstün Yetenekli Çocuklarda Gözlenen Sosyal-Duygusal Sorunlar. Journal of Faculty of Educational Sciences, 45(1).
  • Sedillo, P. J. (2015). Gay gifted adolescent suicide and suicidal ideation literature: Research barriers and limitations. Gifted Child Today, 38(2), 114-120. https://doi.org/10.1177/1076217514568557
  • Sewell, C. J. (2021). Negotiating multiple identities while gifted: Reflections from black queer gifted men. Journal of LGBT Youth, 18(1), 78-98
  • Silverman, L.K. (1994). The moral sensitivity of gifted children and the evolution of society.Roeper Review,17(2), 110–117.
  • Silverman, L.K. (2007). Perfectionism: The crucible of giftedness. Gifted Education International, Vol 23, 233-245.
  • Steiner, H. H., & Carr, M. (2003). Cognitive development in gifted children: Toward a more precise understanding of emerging differences in intelligence. Educational Psychology Review, 15(3), 215-246.
  • Sternberg, R. J., & Davidson, J. E. (1985). Cognitive development in the gifted and talented.
  • Taş, E. (2020). “Cinsel İşlev Bozuklukları ve Cinsel Terapi”, Cinsel Sağlık Eğitimi, (3. Baskı), içinde 258-260, Pegem, Ankara.
  • Tezel, T. (2009). Türkiye Sinemasında Eşcinsel Cinsel ve/veya Duygusal Yönelime Sahip Birey ya da Bireylerin Temsili. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Treat, A. R. (2006). Overexcitability in gifted sexually diverse populations. Journal of Secondary Gifted Education, 17(4), 244-257.
  • Tuite, J., Rubenstein, L. D., & Salloum, S. J. (2021). The Coming Out Experiences of Gifted, LGBTQ Students: When, to Whom, and Why Not?. Journal for the Education of the Gifted, 44(4), 366-397.
  • Webb J.T., Amend E.R., Webb N.E., Goerss J., Beljan P., Olenchak F.R. (2005). Misdiagnosis and Dual Diagnosis of Gifted Children and Adults: ADHD, Bipolar, OCD, Asperger’s, Depression, and other disorders. Scottsdale, AZ: Great Potential Press
  • Whiting, G. W. (2006). From at risk to at promise: Developing scholar identities among Black males. Journal of Secondary Gifted Education, 17(4), 222–229
  • Wikoff, H. D., Lane, E. M., & Beck, M. J. (2021). “We Need to Feel Safe”: Experiences of Gifted LGBTQ+ Students and Implications for School Counselors. Journal of LGBTQ Issues in Counseling, 15(3), 268-289.
  • World Health Organization. 2006. Defining sexual health: Report of technical consultation on sexual health 28-31 January 2002. Geneva.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri [Research methods in social sciences]. Seçkin Yayınları.
Dicle Akademi Dergisi-Cover
  • Başlangıç: 2021
  • Yayıncı: İlim Sanat Marifet Derneği
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

ÖZEL YETENEK VE LGBTİ+ KONUSUNDA YAPILMIŞ ARAŞTIRMALARIN İNCELENMESİ

Deniz BAHÇE, Şule DEMİREL DİNGEÇ

HUKUK DEVLETLETİNDE SINIRLANDIRILAYAMAYACAK OLAN ÇEKİRDEK HAK: MASUMİYET KARİNESİ

Abdullah KOÇ

KAMU LİDERLİK ÖLÇEĞİ KISA FORMUNUN TÜRKÇEYE UYARLANMASI VE PSİKOMETRİK ANALİZLERİNİN YAPILMASI

Yusuf Taha OKAN, Nihat GÜLTEKİN

KASTAMONU VİLAYET SALNAMELERİNE GÖRE KASTAMONU İDADİSİ VE SANAYİ MEKTEBİ(1889-1903)

Tarık SAĞLAM

GERÇEĞİN SIFIR ANINDA İÇERİK PAZARLAMASI: ONEDİO ÖRNEĞİ İLE TÜKETİCİ ETKİLEŞİMİNİN İNCELENMESİ

Yusuf Ozan YILDIRIM, Şakir ERDEM