Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Estetik Değerine İlişkin Metaforları

Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının “Estetik” değerine ilişkin sahip oldukları algıların metaforlar aracılığı ile ortaya çıkarılmasıdır. Araştırma nitel araştırma modeli kapsamında olgubilim deseninde kurgulanmıştır. Çalışma grubunu, Türkiye’de bir üniversitede öğrenim gören 120 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veriler, “Estetik……………. gibidir / benzer; çünkü…………” şeklinde yazılı form ile toplanmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde içerik analizi kullanılmıştır. Çalışmada, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının “Estetik” değeri için birbirinden farklı olarak 69 geçerli metafor geliştirdiği belirlenmiştir. Belirlenen metaforlar, güzellik (39), uyum (21), etkileyici varlık (18), farklılık (13), mutluluk verici (12), sanat (12), yansıtma aracı (8) olmak üzere 7 kavramsal kategoride toplanmıştır. Estetik değeri katılımcılar tarafından en çok doğa (9), evren (7), güzellik (7), sanat (6) ve çiçek (5) metaforları ile ilişkilendirmiştir. Diğer metaforlar bir kez veya iki kez ifade edilmiştir. Geliştirilen metaforların cinsiyete göre dağılımlarına bakıldığında, belirlenen kategorilerin hepsinde, kadın ve erkek katılımcıların hepsinin metafor ürettikleri görülmektedir. Geliştirilen metafor sayısı açısından “Yansıtma aracı olarak estetik” kategorisinde kadın ve erkek katılımcılar eşit sayıda metafor üretmiştir. Diğer kategorilerde kadın katılımcıların daha fazla metafor geliştirdiği anlaşılmaktadır.

Social Studies Prospective Teachers' Metaphoric Perceptions about the Value of Aesthetics

The purpose of this study is to reveal the perceptions of the prospective social studies teachers regarding the “Aesthetic” value through metaphors. The research was designed in phenomenological pattern within the scope of qualitative research model. The Working group consists of 120 prospective social studies teachers studying at a university in Turkey. Data collected with a written form as "Aesthetic...............as/similar; Because..................." which evaluated with content analysis. In the study it was determined that the prospective teachers of social studies developed 69 valid metaphors different from each other for the concept of "Aesthetics". metaphors were divided in in 7 conceptual categories: beauty (39), harmony (21), impressive existance (18), difference (13), pleasing (12), art (12), mirroring tool (8). The aesthetic value was mostly associated with the metaphors as nature(9), universe (7), beauty (7), art (6) and flower (5) by participants. Other metaphors was expressed once or twice. Looking at the developed metaphors' distribution according to gender, in all determined categories all male and female participants have produced metaphor. In terms of the number of metaphors developed, male and female teacher candidates produced equal numbers of metaphors under "Aesthetic as mirroring tool" category . Yet, it was found that female students develop more metaphors in other categories.

Keywords:

Social studies, Aesthetics, Value, Social science prospective teacher Metaphor,

PDF

___

Akhan, N. E. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sanat algıları ve sanat konularının öğretimine yönelik görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 146-162.
Akhan, N., E., Kılıçoğlu, G. ve Gedik, H. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenliği birinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler ve sosyal bilimlere yönelik metaforları. Turkish Studies, 9(8), 73-90.
Artut, K. (2013). Sanat eğitimi kuramları ve yöntemleri (6. Baskı). Anı Yayıncılık.
Atasoy, E. (2005), Çevre için eğitim: ilköğretim öğrencilerinin çevresel tutum ve çevre bilgisi üzerine bir çalışma (Yayınlanmamış doktora tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa. Bengisu, H. (2011). Estetik yaşam. 38. ICANAS Bildirileri: Kültürel Değişim, Gelişim ve Hareketlilik Cilt I (ss. 99-106). Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları.
Biscotte, S. (2015). The necessity of teaching for aesthetic learning experiences in undergraduate general education science. The Journal of General Education, 64(3), 242-256. https://doi.org/10.1353/jge.2015.0017 Bolton, S. L. (1973). Oral language production as an aid to aesthetic learning. Art education, 14-15. https://doi.org/10.2307/3191817
Brainerd, S. M. ve Marshall H. J. (1976). A currıculum for an aesthetic program for teacher education. Review of Research in Visual Arts Education, 3(1), 48-53. https://www.jstor.org/stable/20715204
Brisard, F. (2002). Metaphors are events, not objects. Jezikoslovlje, 3(1-2), 17-39. https://hrcak.srce.hr/index.php?show=clanak&id_clanak_jezik=49687
Çalışkan, N. (2009). Metaforların izinde bir yazarın kavram dünyasına giriş: Cemil Meriç’in bu ülke’sinde kitap metaforları, Dil Araştırmaları, 4, 87-100.
Çelikkaya, T. ve Yakar, H. (2015). Perceptions of social studies preservice teachers related to the concept of social studies: metaphor analysis sample. International Online Journal of Educational Sciences, 7(4), 188-207. https://doi. org/10.15345/iojes.2015.04.013
Cevizci, A. (1999). Felsefe sözlüğü. Paradigma Yayınları.
Demirel, İ. N. (2018). 9-12 yaş çocukların estetik değer algılarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 312-327. https://doi. org/10.17679/inuefd.34672
Demirkaya, H. ve Çal, Ü. T. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dürüstlük değerine ilişkin metaforik algıları, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1964-1980. https://doi.org/10.29299/kefad.2018.19.03.005
Deniş Çeliker, H. ve Akar, A. (2015). Ortaokul öğrencilerinin doğaya ilişkin metaforları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 16(2), 101-119.
Eaton, M. M. ve Moore, R. (2002). Aesthetic experience: its revival and ıts relevance to aesthetic education. The Journal of Aesthetic Education, 36(2), 9-23. https://doi.org/10.2307/3333754
Ergün, M. (2010). Estetik (Sanat felsefesi). http://mustafaergun.com.tr/wordpress/ wp-content/uploads/2015/11/sanatfelsefesi.pdf
Ertürk, R. (2017). İlkokul öğrencilerinin “öğretmen” kavramına ilişkin metaforik algıları. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(3x), 1-15. https:// doi.org/10.19160/ijer.285232
Gökay, M. (2005). İlköğretim resim-iş eğitiminde çok alanlı sanat eğitimi yönteminin uygulanması. Ed. Vedat Özsoy. İlköğretim sanat eğitimi kuramları ve yöntemleri (ss. 75-100). Görsel Sanatlar Eğitimi Derneği Yayınları
Gültekin, M. (2013). İlköğretim öğretmen adaylarının eğitim programı kavramına yükledikleri metaforlar. Eğitim ve Bilim, 38(169), 126-141. Gültekin, T. (2011). Sanat eğitiminde estetik değerlerin gelişimi sürecinde çocuk ve iletişim. Akademik Bakış Dergisi, (24), 32-39.
Hiçyılmaz, Y. ve Adanır, Y. (2019). Sanat eğitimi dersi alan öğretmen adaylarının sanat kavramına ilişkin sahip oldukları algıların metaforlar aracılığıyla incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(3), 9-23. https://doi.org/10.18506/anemon.462012
Jakobson, B. ve Wickman, P. O. (2008). Art in science class vs science in art class: a Study in Elementary School. In Education&didactique, 2(3), 141-157. https://doi.org/doi:10.4000/educationdidactique.396
Johnson, M. H. (1998). Phenomenological method, aesthetic experience, and aesthetic education. The journal of aesthetic education, 32(1), 31-41. https://doi. org/10.2307/3333206
Kahyaoğlu, M. (2015). İlköğretim öğrencilerinin doğa kavramına ilişkin algılarının metaforlar yoluyla incelenmesi. Turkish Studies, 10(11), 831-846. https:// doi.org/10.7827/TurkishStudies.8526
Kahyaoğlu, M. ve Kırıktaş, H. (2016). Ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin “doğa” kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 33, 58-76. https://doi.org/10.14781/mcd.98568
Kalın Ulu, Ö. Koçoğlu, E. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bağımsızlık değerine karşı metaforik algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(2), 419-434.
Kan, Ç. (2010). Sosyal bilgiler dersi ve değerler eğitimi. Millî Eğitim, 187, 138-145.
Karaahmet Balcı, S. (2015). Sanat eğitimi alan bireylerde estetik algı oluşturmak için görsel kültür eğitiminin gerekliliği. The Journal of Academic Social Science Studies, 36, 465-477. https://doi.org/10.9761/JASSS2872
Kaya, M. F. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunlarına ilişkin algıları: metafor analizi örneği. Turkish Studies, 9(2), 917-931. https://doi. org/10.7827/TurkishStudies.6308
Kerdeman, D. (2005). Aesthetic experience and education: themes and questions. The Journal of Aesthetic Education, 39(2), 88-96. https://doi.org/10.1353 / jae.2005.0012
Kılcan, B. ve Akbaba, B. (2014). Sosyal bilgiler öğretim programinda yer alan estetik değerine ilişkin öğrenci algilarinin incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama. 10(4), 1047-1076.
Kıncal, R., Y. (2007). Vatandaşlık bilgisi (2. Baskı). Nobel Yayınları.
Koçoğlu, E. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler kavramına ilişkin imgesel algıları, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(3), 107-126.
Lachapelle, R., Murray, D. ve Neim, S. (2003). Aesthetic understanding as ınformed experience: the role of knowledge in our art viewing experiences. The Journal of Aesthetic Education, 37(3), 78-98. https://doi.org/10.1353/ jae.2003.0022
Mazman Budak, F. (2012). Sosyal bilgiler dersinde (7. sınıf) doğal ve kültürel varlıklar aracılığı ile estetik değer eğitimi (Tokat Örneği) (Yayınlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Meral, E., Küçük, B. ve Gedik, F. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre kavramına ilişkin metaforik algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(1), 65-78. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefdergi/issue/22606/241618
Miles, J. B. (1962). Aesthetic learning through experiences in a correlated program of ınstruction in art, music and modern dance. Studies in Art Education, 4(1), 34-45. https://doi.org/10.2307/1319704
Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi (2nd edit). S. Akbaba Altun, & A. Ersoy (Eds.). Pegem Akademi.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2016). Güzel sanatlar lisesi öğretim programı sanat eserleri analizi dersi. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201992519333372sanat%20Eserleri%20Analizi.pdf
Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay. aspx?PID=354.
Montague, P. (1979). Learning aesthetic concepts and justifying aesthetic judgments. The Journal of Aesthetic Education, 13(1), 45-52. https://doi. org/10.2307/3332088
Özalp, K. (2016), Güzelin bilinçli algısı ve estetik eğitimi. İdil. 5(21), 491-504.
Özbal, N. ve Aydoğan, İ . (2017). Eğitimde estetiğin gerekliliği ve oluşumu üzerine bir inceleme. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 249-260.
Patton, M. Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir Çev. Ed.). Pegem Akademi.
Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
Tuna Er, Y. ve Mazman Budak, F. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının “tarih” kavramına ilişkin algılarının mecazlar/ metaforlar yardımıyla analizi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 609-642. https://doi.org/10.14520/adyusbd.600.
Tunalı, İ. (2004). Estetik. Remzi Kitapevi.
Türk Dil Kurumu (2019). Güncel Türkçe sözlük. https://sozluk.gov.tr/
Uhrmacher, P. B. (2009). Toward a theory of aesthetic learning experiences. Curriculum Inquiry, 39 (5), 613-636. https://www.jstor.org/stable/20616455
Uludağ, Z. ve Odacı, H. (2002). Eğitim öğretim faaliyetlerinde fiziksel mekan, Milli Eğitim Dergisi, Kış-Bahar Sayı, 153-154.
Wong, D. (2007). Beyond control and rationality: Dewey, aesthetics, motivation, and educative experiences. Teachers College Record, 109(1), 192–220. https://people.wou.edu/~girodm/middle/Wong-TCRBeyondControl.pdf
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Seçkin Yayınları.