Hatice Kübra Akıtürk, Pınar BAĞÇELİ KAHRAMAN

Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Değerler Eğitimine Yönelik Görüşleri

Bu araştırmanın amacı okul öncesi öğretmen adaylarının değerler eğitimine yönelik görüşlerini belirlemektir. Araştırmanın örneklemini 2018-2019 eğitim öğretim yılında Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalında öğrenim görmekte olan üçüncü ve dördüncü sınıfta öğrenim görmekte olan 116 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Bu öğrenciler ölçüt örnekleme yoluyla belirlenmiştir. Araştırma verileri Kişisel Bilgi Formu, sekiz açık uçlu sorudan oluşan Değerler Eğitimine Yönelik Görüş Formu kullanılarak elde edilmiştir. Bu araştırma nicel araştırma modellerinden tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında görüş formundan elde edilen veriler frekans analizi yoluyla analiz edilmiştir. Bu araştırma sonucunda değerler eğitimi denildiğinde okul öncesi öğretmen adaylarının akıllarına ilk olarak sevgi, saygı, hoşgörü ve dürüstlük değerleri gelmektedir. Bu değerlerin öğretiminde en çok kullanılabilecek yolların sırasıyla yaratıcı drama, oyun ve Türkçe etkinlikleri olduğu ortaya çıkmaktadır. Öğretmen adaylarının hayatlarında ön planda tuttukları değerler ise saygı, sevgi, hoşgörü ve dürüstlüktür. Ayrıca öğretmen adayları, okul öncesi dönem kişilik gelişiminin en önemli yaş aralığı olduğu için, çocuğun topluma uyumunu sağlaması, onun nasıl bir insan olunacağını belirlemesi ve topluma yararlı ve sağlıklı bireyler olarak yetişmesinde okul öncesinde değerler eğitiminin önemli olduğunu ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler:

Değer eğitimi, Okul öncesi, Öğretmen adayı

Pre-school Teacher Candidates' Views on Values Education

The aim of this study was to determine pre-school teacher candidates' views on values education. The sample of the study consisted of 116 students who were studying in Faculty of Education Preschool Education Department in the 2018-2019 academic year. The selection of students was determined by criterion sampling. The research data was obtained using the Personal Information Form, an open-ended questionnaire consisting of eight open-ended questions. The data obtained from the survey was analyzed by frequency analysis. As a result of the study, values such as; love, respect, tolerance and honesty were found to be among the first that comes to the minds of pre-school teacher candidates . The most common ways of teaching these values were creative drama, game and Turkish course activities respectively. The values that the pre-school teacher candidates care most were respect, love, tolerance and honesty in their lives. At the same time, it was seen that the values that first come to the prospective teachers’ mind are the ones that coincide with the values they place importance in their lives. In addition, teacher candidates stated that values education is important in pre-school education, because pre-school period is the most important age range for personality development, that ensures child adaptation to the society, values determine how to be a human and to raise people who are beneficial and healthy to society.

Keywords:

Values education, Preschool, Pre-service teachers,

PDF

___

Akbaş, O. (2008). Değer eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16) 9-27.
Akto, A. & Akto, S. (2017). Okul öncesi değerler eğitiminde kullanılan yöntem ve teknikler (nitel bir araştırma). Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi/Journal of Oriental Scientific Research, 9(2), 1074-1095.
Altan, M.Z. (2011). Çoklu zekâ kuramı ve değerler eğitimi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 54-57.
Aral, N. & Kadan, G. (2018). 2013 Okul öncesi eğitim programının değerler eğitimi bağlamında incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 2(1), 113-131.
Aslan, S. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin değerler eğitimi ile ilgili görüşlerinin incelenmesi. International Journal Of Eurasia Social Sciences,7(25), 203-227.
Aydın, M. Z. (2010). Okulda değerler eğitimi. Eğitime Bakış, 6(18), 16-19.
Aydın, E. & Sulak, S. E. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının “değer” kavramına yönelik metafor algıları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 482-500.
Bakan, T. (2018). Değerler eğitim programının anasınıfına devam eden çocukların değer kazanımı üzerine etkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Balıkcı, G. N. (2016). Erken çocukluk döneminde değerler ve ahlak eğitimimin yeri ve önemi. A. Güvenç Saygın & M. Saygın (Yay. haz.), Eğitimde Gelecek Arayışları: Dünden Bugüne Türkiye’de Beceri, Ahlak ve Değerler Eğitimi Uluslararası Sempozyumu (s.101-113). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
Başal, H.A., Çelebi, M. & Malak, H. (2016). Okul öncesi öğretmen adaylarında denetim odağı ve insani değerler ilişkisi. International Journal of Human Sciences, 13(1), 198-208.
Bozdaş, Ş. (2013). Öğretmenlerin mesleklerine adanmışlık düzeyleri ile değerler eğitimi uygulama düzeyleri arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Ankara Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Büyüköztürk, S. Çakmak, E.K., Akgün, O.E., Karadeniz, S. & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
Can Aral, Ö. & Demirel, Ö. (2013). Dördüncü ve beşinci sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi uygulamalarına ilişkin görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(46), 151-168.
Costanzo, R. A. (2005). A study of character education programs in Connecticut public elementary schools based on the eleven principles of effective character education. University of Bridgeport, USA: ProQuest Dissertations. Cottom, C. (1996). In India a bold experiment in teaching values. International Service Learning & Community Engagement, 53(8), 54-58.
Çengelci, T., Hancı, B. & Karaduman, H. (2013). Okul ortamında değerler eğitimi konusunda öğretmen ve öğrenci görüşleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 33-56.
Çetingöz, D. (2015). Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının değerler eğitimde öğretmenin rolüne ilişkin görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 19(3), 33-52.
Demircioğlu, İ. H. & Tokdemir, M. A. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: amaç, işlev ve içerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 69-88.
Dereli İman, E. (2014). Değerler eğitimi programının 5-6 yaş çocuklarının sosyal gelişimine etkisi: sosyal beceri, psikososyal gelişim ve sosyal problem çözme becerisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14 (1), 249-268.
Dilmaç, B. (2007). Bir grup fen lisesi öğrencisine verilen insani değerler eğitiminin insani değerler ölçeği ile sınanması (Doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Dilmaç, B., Bozgeyikli, H. & Çıkılı, Y. (2008). Öğretmen adaylarının değer algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 69-91.
Dollinger, S. J., Philip A. B. & Nathaniel W. G. (2007). Creativity and values. Creativity Research Journal, 19(2–3), 91–103.
Ekşi, H. (2003). Temel insanî değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 79-96.
Erikli, S. (2016). Okul öncesi çocukları için bir değerler eğitimi programının geliştirilmesi ve uygulanması (Yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Grimbilas, J. (2009). The effect of a character education unit on the behavior of ninth grade students. Unpublished master’a thesis, Graduate Program Caldwell College, New Jersey, USA.
Güneş, F. (2016). Değerler Eğitiminde Yaklaşım ve Modeller. A. Güvenç Saygın, & M. Saygın (Yay. haz.), Eğitimde Gelecek Arayışları: Dünden Bugüne Türkiye’de Beceri, Ahlak ve Değerler Eğitimi Uluslararası Sempozyumu (s. 1-20). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
Huşu, J. & Tirri, K. (2007). Developing whole school pedagogical values - A case of going through the ethos of “good schooling”. Teaching and Teacher Education, 23(4), 390-401.
Karakaş, H. (2015). Değerler eğitimi etkinliklerinin okul öncesi öğretmenlerine göre değerlendirilmesi: nitel bir çalışma. A. Güvenç Saygın & M. Saygın (Yay. haz.),Eğitimde Gelecek Arayışları: Dünden Bugüne Türkiye’de Beceri, Ahlak ve Değerler Eğitimi Uluslararası Sempozyumu (s. 623-649). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
Karasu Avcı, E. & İbret, B. Ü. (2016). Vatanseverlik değerine ilişkin okul öncesi öğretmen adaylarının görüşlerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(5), 2501-2518.
Kartal, H. (2008). Erken çocukluk eğitiminin gerekliliği ve önemi: Geçmişten günümüze erken çocukluk uygulamaları. Bursa: Ezgi Kitabevi.
Kasapoğlu, H. (2013). Okulda değerler eğitimi ve hikayeler. Millî Eğitim, 198, 97-109.
Katılmış, A., Ekşi, H. & Öztürk, C. (2011). Efficiency of social studies integrated character education program. Educational Sciences: Theory and Practice, 11(2), 854-859.
Kolaç, E. & Karadağ, R. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının “değer” kavramına yükledikleri anlamlar ve değer sıralamaları. İlköğretim Online, 11(3), 762-777.
Kozikoğlu, İ. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin tutum ve görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2698-2720.
Kulaksızoğlu, A. & Dilmaç, B. (2000). İnsani değerler eğitimi programı. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12, 199–208.
Kurtdede, N. F. (2009). Öğretmen adaylarının değer öğretimine ilişkin g ö r ü ş l e - ri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 2(2), 1-18.
Kurtulmuş, M., Tösten, R. & Gündaş, A. (2014). İlköğretim 1. kademe öğretmenlerinin değerler eğitimi sürecinde karşılaştıkları sorunlar. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 281-305.
Kuzu, K. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin değerler eğitimi hakkındaki görüşleri ve bu görüşlerin sınıf içi uygulamalara yansıması (Yüksek lisans tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
Maya, İ. (2017). Türk devlet okullarında çalışan okul öncesi öğretmenlerinin öz değerleri. Eğitim Araştırması ve İncelemeleri, 12(11), 595-603. MEB (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: Vize.
MEB (2015) Değerler Eğitimi Yönergesi İkinci bölüm/Uygulama ilke ve esasları. (2019, 10 Haziran) Erişim adresi:http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/34/39/749197/dosyalar/2015_02/09093609_degerleregitimi.pdf
Meydan, H. (2012). İlköğretim okullarında değerler ve karakter eğitimi, (Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Neslitürk, S. (2013). Anne değerler eğitimi programının 5-6 yaş çocuklarının sosyal beceri düzeyine etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Ogelman, H. G. & Sarıkaya, H. E. (2015). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin değerler eğitimi konusundaki görüşleri: Denizli ili örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 81-100.
Oğuz, E. (2012). Öğretmen adaylarının değerler ve değerler eğitimine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1310-1325.
Oikonomou, A. & Marusic, M. (2013). Value hierarchy of future subject teachers in Serbia in the context of Schwartz theory. Directory of Open Access Journals 45(2), 241–259.
Özdemir, T. Y., Boydak Özan, M. & Akgün, M. (2017). Öğretmen görüşleriyle değerler eğitimi odaklı eğitim denetimi. Bartın Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 35-52.
Öztürk Samur, A. (2011). Değerler eğitimi programının 6 yaş çocuklarının sosyal ve duygusal gelişimlerine etkisi (Doktora tezi). Konya Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Pekdoğan, S., Korkmaz, H. İ. (2017). Okul öncesi eğitime devam eden 5-6 yaş çocuklarına verilen değerler eğitimine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(37), 59-72.
Revell, L., & Arthur, J. (2007). Character education in schools and the education of teachers. Journal of Moral Education, 36(1), 79-92.
Sapsağlam, Ö. & Ömeroğlu, E. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin eğitim programlarında değerler eğitimine yer verme düzeylerinin belirlenmesi, International Journal of Eurasia Social Sciences, 6(21), 244-264.
Sarı, E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun eğitim fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(10), 73-88.
Tarkoçin, S., Berktaş, D. & Uyanık Balat, G. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf içi etkinliklerde çocuklarla olan iletişimlerinde kullandıkları değerlerin incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(2), 37-49.
Thompson, M. (2011). Developing moral values in children: Observations from a preschool. IFE PsychologIA, 19(2), 394-411.
Thornber, R.& Oğuz, E. (2013). Teachers’ views on values education: A qualitative study in Sweden and Turkey. International Journal of Educational Research, 59, 49-56.
Thornberg, R. (2008). The lack of professional knowledge in values education. Teaching and Teacher Education: An International Journal of Research and Studies, 24(7), 1791-1798.
Uzun, M. & Köse, A. (2017). Okul öncesi eğitimde değerler eğitiminin uygulanmasına yönelik öğretmen görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 305-338.
Ülavere, P. & Veisson, M. (2017). Values and values education in estonian preschool child care institutions. Journal of Teacher Education for Sustainability, 17(2), 108-124.
Veugelers, W. & Kat, E. (2003). Moral task for the teacher according to students, parents, and teachers. Educational Research and Evaluation, 9(1), 75-91.
Witherspoon, W. A. (2007). Character education: Determining barriers to implementation. (Unpublished doctoral dissertation). Graduate School of George Fox University, Virginia, USA.
Whitney, I. B. (1986). The status of values education in the middle and junior high school of Tennessee (Unpublished doctoral dissertation). Tennessee State University, United States. Erişim adresi: https://digitalscholarship.tnstate. edu/dissertations/AAI8802627/
Xiaoman, Z. (2006). Moral education and values education in curriculum reform in China. Front. Eduction China, 2, 191−200.
Yalmancı, S. (2009). Öğretmen adaylarının değer yönelimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
Yapıcı, A., Kutlu, M. O. & Bilican, F. I. (2012). Öğretmen adaylarının değer yönelimleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 129-151.
Yazar, T. (2011). Öğretmen adaylarının değerler hakkındaki görüşleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(1), 62-68.
Yazar, T., & Erkuş, S. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programındaki değerler eğitimine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 196-211.
Yıldırım, K. (2009). Values education experiences of Turkish class teachers: A phenomonological approach. Eurasian Journal of Educational Research, 35, 165-184.
Yılmaz, E. (2009). Öğretmenlerin değer tercihlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 7 (17), 109-128.
Yılmaz, M. & Yılmaz, Ö. F. (2017). Sınıf ve okul öncesi öğretmenlerinin değer öğretimine ilişkin görüşleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 737-748.
Yuvacı, Z. (2013). Okulöncesi değer eğitimi uygulayan okullardan seçilen değerlerin ve etkinliklerin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya
Zavalsız, Y. S. (2014). Üniversite öğrencilerinin değer algısı (Karabük Üniversitesi örneği). Turkish Studies, 9(2), 1739-1762.