Öğretmen Adaylarının Değer Tercihleri: Giresun Eğitim Fakültesi Örneği

Bu araştırmanın temel amacı öğretmen adaylarının değer tercihlerini belirlemektir. Öğrencilerin değer tercihlerini belirlemede Değerler, Suç Anlayışı ve Ahlaki Hüküm Ölçeği (Güngör, 1998) kullanılmıştır. Ölçekte 7 değer alanıyla ilişkili 28 kötü davranış örneği yer almaktadır. Yalancı şahitlik, dedikodu, seçimde hile yapmak, vergi kaçırma, sanat eseri kaçakçılığı, birinin bilgisizliğiyle alay etmek ve ateist olmak bazı kötü davranış örnekleridir. Giresun Eğitim Fakültesinde 110 öğrenci (55 kız, 55 erkek) üzerinde gerçekleştirilen araştırmada öğrencilerin değer tercihleri önem sırasıyla siyasi, genel ahlak, dinî, ekonomik, estetik, sosyal ve bilimsel değerler olarak bulunmuştur. Kız ve erkek öğrencilerin bilimsel değerleri arasında bir farklılık yoktur. Erkek öğrencilerin değerleri benimseme düzeyleri bilimsel değer dışındaki tüm değer alanlarında kız öğrencilerden daha yüksektir. Araştırmada tüm değer alanlarının birbiriyle anlamlı ilişkiler içinde oldukları bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Değerler, Değer Tercihleri, Öğretmen Adayları

Value Preferences of Prospective Teachers: A Case of Giresun Faculty of Education

The main purpose of this research was to assess the value preference of a sample of prospective teachers. The Scale of Values, Crime Conception, and Moral Judgement were employed to determine the prospective teachers’ value preference. There are 28 samples of bad behaviors related to 7 value fields in the scale. For example, perjury, gossip, trick in election, tax evasion, smuggle work of art, make fun of one’s ignorance, and being an atheist are some samples of bad behaviors. 110 students’ value preferences (55 girls and 55 boys) are ordered as follows: 1. political, 2. moral, 3. religious, 4. economic, 5. aesthetic, 6. social, and 7. scientific. There was no difference between male and female students’ scientific values. The male students were found to be more conservative than female students in all value fields with the exception of scientific values. Significant correlations have been found among all value fields.

Keywords:

Values, Value Preference, Prospective Teachers.,

PDF

___

Akbaba-Altun, S. (2003). Eğitim yönetimi ve değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1), 7-18 .

Allport, G. W., Vernon, E., & Linzey, G. (1960). A study of values (3rd Edition). Boston: Houghton-Mifflin.

Atay, S. (2003). Türk yönetici adaylarının siyasal ve dini tercihleri ile yaşam değerleri arasındaki ilişki. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (3), 87-120.

Bacanlı, H. (2002). Psikolojik kavram analizleri . Ankara: Nobel Yayınları.

Brophy, H. W., & Good, T. L. (1986). Third handbook of research on teaching. Chicago: McNally.

Campell, D. T. (1963). Social attitutes and other required behavioral dispositions. In S. Korc (Ed.), Psychology: A study of science, (pp. 94-172). New York: McGraw Hill.

Collins English Dictionary. (1991). Third Edition. Glasgow: Harper Collins.

Çileli, M. & Tezer, E. (1998). Life and value orientations of Turkish university students. Adolescence, 33 (129), 219-224.

Dickinson, D. J. (1990). The relation between ratings of teacher performance and student learning. Contemporary Educational Psychology, 15, 142-152.

Eagly, A. H. (1987). Sex differences in social behavior: A social-role interpretation. Hillsdale: Erlbaum.

Feather, N. T. (1975). Values in education and society. New York: Free Press.

Feather, N. T. (1990). Bridging the gap between values and actions: Recent applications of the expectancy-value model. In E. T. Higgins & R. M. Sorrention (Eds.), Handbook of motivation and cognition: Foundations of social behavior (pp. 151-192). New York: Guilford Press.

Feather, N. T. (1993). Values and culture. In W. J. Lonner, & R. Malapass (Eds.), Psychology and culture (pp. 183-189). Boston: Allyn & Bacon.

Feather, N.T. (1997). Gender differences in values: Implications of the expectancy-value model. In F. Halisch, & J. Kuhl (Eds.), Motivation, intention and volition (pp. 31-45). Berlin:Springer-Verlag.

Fichter, J. (1990). Sosyoloji nedir? (çev. N. Çelebi). Konya: Toplum Yayınları.

Gökçe, O. (1994). Türk gençliğinin sosyal ve ahlâkî değerleri. Ata Dergisi, Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları, (1),25-30.

Gözütok, D. (1995). Öğretmenlerin demokratik tutumları. Ankara: TDV Yayını.

Güngör, E. (1998). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar. İstanbul: Ötüken Yayınları.

Inglehart, R. F. (1997). Modernization and postmodernization: Cultural, economic and political change in 43 societies. Princeton: Princeton University Press.

Keklik, N. (1996). Felsefenin ilkeleri (2. Baskı). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.

Kilby, R. W. (1993). The study of human values. Lanham, MD: University Press of America.

Lau, S. (1988). The value orientations of Chinese university students in Hong Kong. International Journal of Psychology, 23, 583-596

Maslow, A. H. (1954). Motivation and personality. New York: Harper & Row, Publishers, Incorporated.

Mengüşoğlu, T. (1983). Felsefeye giriş (3. Baskı). Ankara: Remzi Kitabevi.

Myyry, L. & Helkama, K. (2001). University students’ value priporities and emotional empathy. Educational Psychology, 20 (1), 26.

Pohjanheimo, E. (1997). Arvojen Muutos, Työ ja Sosiaalinen tausta. Tutkimus työkäisista pyhtäläisistä 1982-1993, (Value Change, Work and Social Stratification. Working-age population in pyhtäö 1982-1993), University of Helsinki, Department of Social Psychology, Research Reports 1/1997.

Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: The Free Press.

Saraçoğlu, A. S., Evin, İ. & Varol, S. R. (2004). İzmir ilinde çeşitli kurumlarda görev yapan öğretmenler ile öğretmen adaylarının demokratik tutumları üzerine karşılaştırmalı bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4 (2), 338-363.

Schwartz, S. H., & Bilsky, W. (1987) Toward a psychological structure of human values. Journal of Personality and Social Psychology, 53, 550-562.

Smith, P. B. & Schwartz, S. H. (1997). Values. In J. W. Berry, M. H. Segall & C. Kağıtcıbaşı (Eds.), Handbook of cross-cultural psychology (2nd Edition, Vol. 3, pp. 75-118). Boston Allyn & Bacon.

Spanger, E. (1928). Types of men. New York: Stechert.

Stein, H. F. (1985) Therapist and family values in a cultural context. Counseling and Values, 30, 35-45.

Tezcan, M. (1997). Kültürel antropoloji. Ankara: Kültür Bakanlığı.

Theodorson, G. A., & Theodorson, A. (1979). A modern dictionary of sociology. New York: Barnes & Noble.

Ünal, C. (1981). Genel tutumların veya değerlerin psikolojisi üzerine bir araştırma. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.

Varış, F. (1973).Cumhuriyetin 50. yılında Türkiye’de öğretmen yetiştirmede karşılaşılan birkaç sorun. 50. Yıla Armağan içinde (s. 47-62). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.

Verkasalo, M., Daun A., & Nııt, T. (1994). Universal values in Estonia, Finland and Sweden. Ethnologia Europaee, 24, 101-117.

Verkasalo, M., Tuomivaara, P., & Lindeman, M. (1996). 15 -year- old pupils and their teachers’ values, and their beliefs about the values of an ideal pupil. Educational Psychology, 1, 35-47.

Vernon, P. E., & Allport, G. W. (1931). A test for personal values. Journal of Abnormal Social Psychology, 26, 50-64.

Weber, M. (1985). Protestan ahlâkı ve kapitalizmin ruhu (çev. Z. Aruoba). İstanbul: Hil Yayınları (Die Protestantische ethik und der geist des Kapitalismus, 1904/1905).

Yapıcı, A. & Zengin, Z. S. (2003). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin değer tercih sıralaması üzerine psikolojik bir araştırma: Çukurova Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (4), 173-206.