Müslüman Tarihselcilerin Vahiy Algısında Batı Etkileri

Vahiy, Allah ile peygamberi arasında keyfiyeti akılla idrak edilemeyen bir ilişkidir. Burada idrak edilememe durumu, vahiy realitesinin doğasından kaynaklanmakta olup ispat ya da nefyi gerektirmez. Öncelikle ispatlanması gereken şey, peygamberliğin doğrulanmasıdır. Zira vahiy iddiasında bulunan şahıs odur. Onun konumunu tespit etmeden vahyi araştırmak imkansızdır. Müslüman tarihselciler, genelde Kur’an’ı yorumsama yolunu tespit adına, vahyin dayandığı temel dinamikleri göz ardı ederek, Oryantalistlerin düştükleri bazı yanılgıları tekrar etmekten kurtulamamışlardır. Vahiyle ilgili rivayetlerin tetkik edilmeden referans gösterilmesi, özellikle de zayıf uydurma ve şüpheli bilgilerin temel alınması hususu, bunu açıkça göstermektedir. Ayrıca gaybî alanı oluşturan vahyin sorunsuzca soyut akılla eleştiriye tabi tutulması, bu paradoksu daha da içinden çıkılamaz bir konuma getirmektedir. Halbuki her şey, kendi yapısı ve özellikleri içinde yorumlandığı takdirde ancak anlaşılmış olur.

Anahtar Kelimeler:

İslam Hukuku, Müslüman Tarihselciler, Vahiy, Kuran Tefsiri, Oryantalizm, Gayb

Western Dynamics of the Perception of the Revelation in Muslim Historicists

Revelation is a relationship between Allah and His prophet whose nature cannot be comprehended by the mind. the things that need to be proved is the confirmation of the prophethood. Because he is the person who claims revelation. Investigating revelation without detecting it is impossible. Muslim historicists generally neglect the basic dynamics of Islamic Revelation in the confirmation of the way of Quran interpretation and they couldn’t save themselves from repeating the same mistakes done by Orientalists. Referring narrations related to revelation without analyzing, especially using weak, fabricated and suspicious narrations as basis openly shows this. In addition, irresponsibly criticizing the revelation related to The Unknown (al-Ghayb) by abstract reasoning makes this paradox more complicated. In fact, the only way for something to be understood is through the interpretation according to its own structure and attributes.

Keywords:

Islamic law, Muslim Historicists, Revelation, Quran Interpretation, Orientalists, Al-Ghayb,

PDF

___

Abduh, Muhammed. Risaletü’t-Tevhîd. thk. Muhammed Reşid Rıda. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2001.
Ahmed, Mehdî Razakallâh. es-Siretü’n-Nebeviyye fî Dav’il-Masâdiri’l-Asliyye Dirâse Tevsikiyye Tahliliyye. Riyad: Dâru İmamı’d-Da’ve, 2003.
Algül, Hüseyin. İslam Tarihi. İstanbul: Gonca Yayınevi, ts.
Arkoun, Muhammed. el-Almene ve’d-Din el-İslam el-Mesihiyye el-Ěarb. Beyrut: Dâru’s- Sâkî, 3.Baskı, 1996.
Arkoun, Muhammed. el-Fikru’l-İslamî Nakd ve İctihad. Çev. Haşim Salih, Beyrut: Daru’s- Sâkî, 6.Baskı, 2012.
Askalanî, el-Hafız Şihabuddin Ahmed b. Ali b. Hacer. Takribu’t-Tehzib. thk. Adil Mürşid. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 2008.
Atay, Esma. İlk Dönem Oryantalistlerin Çalışmaları, W. Muir ve D.S.Mamdiouth Örneği. Ankara: ASBÜ, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2006.
Bestî, Muhammed b. Hıbban b.Ahmed et-Temimî. es-Siretü’n-Nebeviyye. tlk. Abdusselam b. Muhammed b. Ömer Allûş. Beyrut: el-Mektebetu’l-İslamî, 2000.
Bodley, R.V.C. Tanrı Elçisi Muhammed. çev. Semih Yazıcıoğlu. İstanbul: Nebioğlu Yayınevi, İstanbul, ts.
Cevzî, Ebu’l-Ferec Cemaleddin Abdurrahman b. Ali b.Muhammed. Zâdu’l-Mesîr fi İlmi’t-Tefsir. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2003.
Demirci, Muhsin. Vahiy Gerçeği. İstanbul: İFAV Yayınları, 1996.
Ebu Şehbe, Muhammed b. Muhammed. es-Siretü’n-Nebeviyye fî Dav’il-Kur’an ve’s-Sünne Dımaşk: Dâru’l-Kalem, 2014.
Ebu Zeyd, Nasr Hamid. Nakdûl-Hitabi’d-Dinî. Kahire: Sînâ li’n-Neşr, 1994.
Ezdî, Ebubekr b. el-Hasen b.Düreyd. Cemheretü’l-lüğa. thk. İbrahim Şemsüddin. Beyrut: Dâru’l- Kütübi’l-İlmiyye, 2005.
Ezherî, Ebu Mansur Muhammed b. Ahmed. Mu’cemu Tehzîbi’l-lüğa. thk. Rıyad Zeki Kasım. Beyrut: Daru’l-Ma’rife, 2001.
Fazlurrahman. Ana Konularıyla Kur’an. çev. Alparslan Açıkgenç. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 8.Baskı, 2005.
Fazlurrahman. İslami Yenilenme Makaleler IV. çev. Adil Çiftçi. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2015.
Ferâhîdî, Ebu Abdirrahman el- Halil b. Ahmed. Kitâbu’l-Ayn. Beyrut: Dâru ihyâi’t- Türâsi’l-Arabî, 2005.
Firuzabâdi, Mecduddin Muhammed b. Yakub. Basâiru Zevi’t-Temyîz. thk. Abdulalîm et- Tahavi, Beyrut: el-Mektebetü’l-İlmiyye, ts.
Firuzabâdi, Mecduddin Muhammed b. Yakub. el-Kamusu’l-Muhît. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1987.
Čazzalî, Müştâk Beşir. el-Kur’anu’l-Kerim fî Dirasati’l- Müsteşrikîn Dirâse fi Tarihi’l-Kur’an Nüzülüh ve Tedvînuh ve Cem’uh. Dımaşk: Daru’n-Nefâis, 2008.
Hizmetli, Sabri. İslam Tarihi İlk Dönem. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2006.
Itr, Hasan Diyâeddin. Vahyullâh Hakâikuh ve Hasâisuh fi’l-Kitab ve’s-Sünne Nakdu Mezâimi’l-Müsteşrıkîn. Dımaşk: Dâru’l-Čavsanî li’d-Dırâsâti’l-Kur’aniyye, 2009.
İbnu’l-Esîr, Mecduddin Ebu’s-Saadât el-Mübarek b.Muhammed Cezirî. en-Nihâye fî Ěaribi’l-Hadis ve’l-Eser. thk. Halil Me’mun Eşîhâ. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 2011.
İbn Faris, Ebu’l-Hüseyin Ahmed b. Zekeriyya. Mu’cemu Mekâyisi’l-Lüğa. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Tûrasi’l-Arabî, 2008.
İbn Kesîr, el-Hafız Ebu’l-Fidâ İsmail el-Kuraşî ed-Dımeşkî. el-Bidâye ve'n’Nihâye. thk. Abdurrahman el-Lâdeki-Muhammed Beydûn, Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 2003.
İbn Sa’d, Ebu Abdillah Muhammed b. el-Menî’ el-Kâtib el-Hâşimî el-Basrî. el- Tabakâtü’l-Kübra. thk. Ali Muhammed Ömer. Mısır: Mektebetü’l-Hancî, 2001.
İbn Seyyid’in-Nâs, Fethu’d-Din Ebu’l-Feth Muhammed. Uyûnu’l-Eser fi-Funûni’l- Meğazis ve’ş-Şemail ve’s-Siyer. thk. Şeyh İbrahim Muhammed Ramadan, Beyrut: Dâru’l-Kalem, Beyrut, 1993.
Lahhâm, Muhammed Said. el-Mu’cemu’l-Müfehres li-Elfâzi’l-Kur’ani’l-Kerim Vifka Nüzûli’l-Kelime. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 2007.
Meâfirî, Ebu Muhammed Abdulmelik b. Hişâm. es-Siretü’n-Nebeviyye. thk. Cemal Sabit vd. Kahire: Dâru’l-Hadis, 2006.
Öztürk, Mustafa. Kur’an Vahiy Nüzûl, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2016.Paret, Rudi. Kur’an Üzerine Makaleler. çev. Ömer Özsoy. Ankara: Bilgi Vakfı Yayınları, 1995.
Polat, Fethi Ahmet Çağdaş. İslam Düşüncesinde Kur’an’a Yaklaşımlar,-Hasan Hanefi, Nasr Ebu Zeyd ve Muhammed Arkoun Örneği-. İstanbul: İz Yayıncılık, 2007.
Rami, Mahmud. Fatımîler Döneminde Siyasî ve İdeolojik Bir Yapılanma: Kelamî Açıdan İsmailî İnanç Sistemi. İstanbul: Post yayınları, 2020.
Suyûtî,Celaleddin Abdurrahman b. Ebi Bekr. el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur’an. thk. Fevvaz Ahmed Zemlî. Beyrut: Daru’l-Kitabi’l-Arabi, 2001.
Şerefî, Abdülmecid. el-İslam Beyne’r-Risâle ve’t-Târih. Beyrut: Dâru’l-Taliâ, 2008.
Taberî, Muhammed b. Cerir. Tarihu’r-Rusul ve’l-Mulûk. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l- İlmiyye, 1987.
Tehânevî, Muhammed A’lâ b. Alî b. Muhammed Hâmid. Mevsuatu Keşşafı Islahati’l- Funûn ve’l-Ulûm. çev. Abdullah el-Halidi. Beyrut: Mektebetü Lübnan, ts. Yahsûbî, el-Kâdı Ebu’l- Fadl İyad b. Musa. eş-
Şifâ bi-Ta’rifi Hukuki’l-Mustafa. Dımaşk: Mektebetü’l-Čazzali, 2006.
Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Eser Kitabevi, ts.
Zemahşerî, Ebu’l-Kasım Carullâh Mahmud b. Ömer b. Muhammed. el-Keşşaf An Hakaikiki Gavâmidi’t-Tenzîl ve Uyuni’l-Akâvîl fî Vucûhi’t-Te’vil. Beyrut: Dâru’l- Kütübi’l-İlmiyye, 4.Baskı, 2006.
Zürkânî, Muhammed Abdulazim. Menâhilu’l-İrfân fî Ulûmi’l-Kur’ân, Kahire: Dâru İhyâi Kütübi’l-Arabî, 1980.
Zerkeşî, Ebu Abdillah Bedreddin Muhammed b. Bahâdır b. Abdillah. el-Burhan fî Ulûmi’l-Kur’ân. thk. Mustafa Abdulkadir Atâ. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
W.Said, Edward. Şarkiyatçılık Batı’nın Şark Anlayışları. çev. Berna Yıldırım, İstanbul: Metis Yayınları, 2016.
Watt, W.M. Modern Dünyada İslam Vahyi. çev. Mehmet S. Aydın. Ankara: Hülbe Yayınları, 1982.
Wensınck, A.J-Mensıng, J.P. Concordance Et Indıces De la Tradıtıon Musulmane, Leıden E.J.Brııl, 1969.