Çözümsüzlüğün Temellendirilmesi: Çelişen Paradigmalar Karşısında Biyoetik

Biyoetik alanı çözümsüz tartışmalarla karakterizedir. Bu durum metod farklılıkları kadar temel ahlâkî yaklaşımların da farklı olmasından kaynaklanır. Biyoetiğin politika geliştirmekteki ve ahlâkî hakikatın aranmasındaki rolleri sorgulanmaktadır. MacIntyre modern toplumdaki ahlâk çatışmalarını eşölçülmezlik kavramıyla açıklamaktadır. Buna göre somut bir ahlâk, bir geleneği ve bir topluluğu gerektirir. Kültürler bireyci veya toplulukçu olmak bakımından birbirinden ayrılmaktadır. Bireyciliği ve özerkliği temel alan yaklaşım tarihin ve kültürlerin ötesinde bir evrenselliği temsil etmez. Bu yaklaşım çelişen paradigmalardan biridir ve diğerlerine karşı tarafsız bir zemin sağlamaz. Evrensel şekilde kabul edilebilir bir ahlâk teorisi bulunmamaktadır. Belirli bir ahlâk teorisini temsil eden biyoetik yaklaşımları ve çok-kültürlü bir ortamda iletişime yardımcı olan biyoetik yaklaşımları birbirinden ayrılmalıdır. Farklı kültürlerden insanların birlikte yaşamasına yardımcı olabilmek için biyoetiğin ahlâk felsefesi yanında sosyal bilimler ve ilahiyat gibi farklı kaynaklardan da faydalanmaya ve disiplin ve metod sınırlarıyla kısıtlı olmayan esnek bir yaklaşıma ihtiyacı bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Biyoetik, Metodoloji, Bireycilik, Alasdair MacIntyre, Erdem etiği

Grounding for Insolubility: Bioethics in the Face of Conflicting Paradigms

Interminable debates are characteristic for the bioethics field. The reason for this situation comes from the different moral approaches, besides just the methodological differences. The bioethics field is being questioned about its roles about policy making and research for moral truth. MacIntyre explains moral conflicts of modern society with the incommensurability concept. According this, a tradition and a community is necessary for a concrete morality. Cultures differ from each other, such as being individualistic or collectivistic. An approach based on individualism and autonomy does not represent a universality beyond history and cultures. This approach is one of conflicting paradigms, and it does not provide an impartial ground against others. A universally acceptable moral theory does not exist. Bioethical approaches representing particular moral theories and bioethical approaches supporting communication in multi-cultural settings must be distinguished. Bioethics has a need for using various sources, such as social sciences and theology, besides moral philosophy, and a flexible approach that is not limited with discipline and method boundaries, to help people from different cultures live together.

Keywords:

Bioethics, Methodology, Individualism, Alasdair MacIntyre, Virtue ethics,

PDF

___

Arras, John D. “The Way We Reason Now: Reflective Equilibrium in Bioethics.” İçinde The Oxford Handbook of Bioethics, editör Bonnie Steinbock, 46-71. New York: Oxford University Press, 2007.
Berlin, Isaiah. “John Stuart Mill and the Ends Of Life.” İçinde J. S. Mill On Liberty in Focus, editörler John Gray ve G.W. Smith, 131-161. New York: Routledge, 2003.
Brody, Howard. The Future of Bioethics. New York: Oxford University Press, 2009.
Childress, James F. “Methods in Bioethics.” İçinde The Oxford Handbook of Bioethics, editör Bonnie Steinbock, 15-45. New York: Oxford University Press, 2007.
Dell’Oro, Roberto. “Theological discourse and the postmodern condition: The case of bioethics.” Medicine, Health Care, and Philosophy 5 (2002): 127-136.
Donner, Wendy. “Autonomy, tradition, and the enforcement of morality.” İçinde Mill’s On Liberty A Critical Guide, editör C. L. Ten, 138-164. New York: Cambridge University Press, 2008.
Holm, Soren. “Policy-Making in Pluralistic Societies.” İçinde The Oxford Handbook of Bioethics, editör Bonnie Steinbock, 153-174. New York: Oxford University Press, 2007.
Kuhn, Thomas S. Bilimsel Devrimlerin Yapısı, 6. baskı. çev. Nilüfer Kuyaş. İstanbul: Alan, 2003.
MacIntyre, Alasdair. “The Relationship of Philosophy to its Past.” İçinde Philosophy in History: Essays on the Historiography of Philosophy, editörler R. Rorty, J. B. Schneewind ve Q. Skinner, 31-48. Cambridge: Cambridge University Press, 1984.
MacIntyre, Alasdair. Erdem Peşinde – Ahlâk Teorisi Üzerine Bir Çalışma. çev. Muttalip Özcan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2001.
MacIntyre, Alasdair. Ethik’in Kısa Tarihi - Homerik Çağdan Yirminci Yüzyıla. çev. Hakkı Hünler, Solmaz Zelyüt Hünler. İstanbul: Paradigma, 2001.
MacIntyre, Alisdair. “Epistemological Crises, Dramatic Narrative and the Philosophy of Science.” The Monist 60, sy. 4 (Historicism and Epistemology) (1977): 453-472.
Mill, John Stuart. “On Liberty.” İçinde Utilitarianism and On Liberty, 2. edisyon, editör Mary Warnock, 88-180. Cornwall: Blackwell Publishing, 2003.
Nisbett, Richard E. Doğulular ile Batılılar nasıl -ve neden- birbirinden farklı düşünürler? Düşüncenin Coğrafyası, 5. baskı. çev. Gül Çağalı Güven. İstanbul: Varlık, 2017.
Rehmann-Sutter, Christoph. “Limits of Bioethics.” İçinde Bioethics in Cultural Contexts Reflections on Methods and Finitude, editörler Christoph Rehmann-Sutter, Marcus Düwell ve Dietmar Mieth, 59-79. Dordrecht: Springer, 2006.
Smith, G.W. “Social Liberty and Free Agency”. İçinde J. S. Mill On Liberty in Focus, editörler John Gray ve G.W. Smith, 239-259. New York: Routledge, 2003.