KONFÜÇYÜSÇÜ AHLAK İLE İSLAM AHLAKININ MUKAYESESİ

Dinlerde inançlar kadar onların bireysel ve sosyal hayattaki tezahürleri olan ahlaki davranışlar da önemlidir. Hatta dinlerin birincil misyonlarının insanlara dünyada mutlu yaşamanın yollarını göstermek ve ahirette de bu mutluluğu kalıcı kılmak olduğu söylenebilir. İslam ile bir Çin dini olan Konfüçyüsçülük inançlar konusunda farklılık gösterseler de ahlak sistemleri açısından birbirine çok benzemektedir. Biz bu makalede iki dini, ahlak sistemleri, amaçları ve bireyin bireysel ve sosyal hayatındaki etkileri itibarıyla karşılaştırmayı amaçladık. İki dinin ahlaki erdemlerinin büyük ölçüde birbirine benzediğini ama bazı sosyal ve siyasal erdemlerde kısmi farklılıklar gösterdiğini tespit ettik. Öncelikle iki ahlak sistemi ödevin kaynağı ve müeyyide bakımından önemli farklılıklar göstermektedir. İslam’ın Allah kaynaklı bir din olması ve her ahlaki eylemin dünyevi sonuç ve yaptırımı dışında uhrevi karşılık ve yaptırımının da olması, dindarın davranışları üzerinde önemli bir kontrol mekanizması kurmaktadır. Konfüçyüslükte bu eğitim ve sosyal müeyyide şeklinde belirmektedir. İki dinde de eğitim önemsenmektedir. İslam düşüncesinde daha sonra felsefenin etkisiyle gelişen fazilet ahlakına ait bazı kavramlara Konfüçyüs ahlakında da raslamak mümkündür. Bu ahlak teorisi, hem Antik Yunan hem de Doğu düşüncesinden etkilendiği için İslam’ın naslarında görülmeyen bazı unsurlar taşımaktadır. Bu haliyle Antik Yunan ve Doğu din ve düşünceleriyle ortak noktalara sahip olduğu söylenebilir.

COMPARISON BETWEEN CONFUCIAN ETHICS AND ISLAMIC ETHICS

The moral behaviours which are personal and social manifestation of the beliefs are as important as beliefs in religions. It can be argued that the primary mission of the religions is to show people the way to live happily in this world and to ensure continuity of the happiness in the afterlife. Even though Islam and Confucianism differ from each other in their beliefs, their moral systems are similar. The aim of this paper is to compare these two religions with regard to their moral systems, aims, and their impact on the individual’s personal and social life. We concluded that the moral values of the two religions are substantially similar and social and political virtues exhibit partial differences. Firstly, two moral systems have differences in deontology and sanction. The fact that Islam is an divine religion and each moral action has an ethereal consequence and sanction besides wordly consequence and sanction establishes an important control mechanism on the behaviors of the pious person. This exhibits itself as education adn social santion in Confucianism. The high value assigned to the moral education by the Confucian moral teachings is an advantage. The same emphasis on the education can be seen in Islam through the Prophet’s exemplifying role. However, the texts do not clealy state how to adapt thşs education to people in different stages of their development and with different aptidutes. This was addressed through developing virtue ethics based on Ancient Greek philosophy since the 8th century. It can be observed that two moral teachings are similar in terms of the personal virtues such as truthfulness, honesty, mercy, justice, generosity, humility, contentment, forgiveness, and courage. Regarding the social and political virtues such as prudence, kindness, and etiquette, Confucian moral is more clear and explicit. The emphaty formularized as “wishing for others that which you wish for yourself" is emphasized strongly in both Confucius’s and Prophet Muhammad’s (saw) statements. While the Quran puts an emphasis on the sincerity with an understanding of it as ikhlas, sincerity in personal relationships are more prominent in Confucius’ sayings. Duties for parents and other family members is important in both teachings. However the Confucian moral teaching provides more clear and illustrative statements for virtues related to etiquette such as poise and kindness.

___

  • Adair, Jhon. (2014). Konfüçyüs ve Liderlik. Çev. Utku Öztürk. İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı.
  • Buhârî, Câmiu’s-Sahîh. thk. Muhammed Zuheyr b. Nâsır en-Nâsır. Dımeşk: Dâru Tûki’n-Necâd, ts.
  • Cleary, Thomas. (2009). “Giriş”. Konfüçyüs Düşüncesinin Temelleri. Konfüçyüs. Çev. Sibel Özbudun. İstanbul: Anahtar Kitaplar.
  • Çağrıcı, Mustafa. 2000. İslam Düşüncesinde Ahlak. İstanbul: Birleşik Yayınları. Demirkol, Murat. (2018). İslam Düşüncesinde Erdem Ahlakı. Ankara: Fecr Ya- yınları.
  • Dorman, Emre. (2019). Teolojik ve Felsefi Açıdan Din Ahlak İlişkisi. İstanbul: İstanbul Yayınevi.
  • Draz, M. Abdullah. (2009). Kur’an Ahlakı. Çev. E. Yüksel, Ü. Günay. İstanbul: İz Yayıncılık.
  • Adair, Jhon. (2014). Konfüçyüs ve Liderlik. Çev. Utku Öztürk. İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı.
  • Buhârî, Câmiu’s-Sahîh. thk. Muhammed Zuheyr b. Nâsır en-Nâsır. Dımeşk: Dâru Tûki’n-Necâd, ts.
  • Cleary, Thomas. (2009). “Giriş”. Konfüçyüs Düşüncesinin Temelleri. Konfüçyüs. Çev. Sibel Özbudun. İstanbul: Anahtar Kitaplar.
  • Çağrıcı, Mustafa. 2000. İslam Düşüncesinde Ahlak. İstanbul: Birleşik Yayınları. Demirkol, Murat. (2018). İslam Düşüncesinde Erdem Ahlakı. Ankara: Fecr Ya- yınları.
  • Dorman, Emre. (2019). Teolojik ve Felsefi Açıdan Din Ahlak İlişkisi. İstanbul: İs- tanbul Yayınevi.
  • Draz, M. Abdullah. (2009). Kur’an Ahlakı. Çev. E. Yüksel, Ü. Günay. İstanbul: İz Yayıncılık.