Çocuk Gelişimi ve Okul Öncesi Öğretmenlerinin Mesleki Yaşamlarında Karşılaştıkları Zorluklara Öz Yeterlik İnançları ve Yaşam Doyumlarının Etkisi
Çocuk gelişimciler ve okul öncesi eğitimcileri mezun olduktan sonra istihdam olanakları özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde de sağlanmaktadır. Ancak lisans programları özel eğitim alan mezunları kadar geniş olmaması nedeni ile bu branştaki eğitimciler özellikle mesleğe ilk başladıklarında bazı problemlerle karşılaşabilmekte ve birtakım güçlükler çekebilmektedirler. Bu yaşanılan güçlüklere etki eden faktörler arasında eğitimcilerin öz yeterlik inançları gelmektedir. Eğitimcilerin öz yeterlik inançlarının mesleki anlamda yaşadıkları güçlükleri etkilediği belirlenmiştir. Diğer taraftan eğitimcilerin yaşam memnuniyet düzeyi de yaşadıkları güçlüklere etki etmektedir. Bu çalışmada özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde çalışan çocuk gelişimci ve okul öncesi öğretmenlerin öz yeterlik inançları ve yaşam doyumlarının mesleki yaşantılarında karşılaştıkları güçlüklere etkisini test etmek amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini yaşları 21 ile 52 arasında değişen 132 çocuk gelişimi 68 okul öncesi öğretmeni toplam 200 eğitimci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu”, “Öğretmen Öz Yeterlik İnancı Ölçeği”, “Yaşam Doyumu Ölçeği”, “Özel Eğitim Alanında Çalışan Eğitimcilerin Yaşadıkları Güçlükleri Belirleme Aracı” kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler SPSS 24.00 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde bağımsız gruplar t testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Yaşam doyumu ile yaşanılan güçlükler ve öz yeterlik inancı arasında, Özel eğitimde yaşanılan güçlükler ile öz yeterlik inancı arasında ilişki bulunmuştur. Elde edilen bulgular literatür kapsamında tartışılmış ve sonucunda bazı önerilerde bulunulmuştur
The Impact of Self-Efficacy Beliefs and Life Satisfaction on the Professional Difficulties Faced by Child Development and Preschool Teachers
Employment opportunities in special education and rehabilitation centers are provided for child developers and preschool teachers after graduation. However, due to undergraduate programs not being as broad as those for graduates in the field of special education, educators in this branch may encounter certain problems and put up with some difficulties, especially when first starting their profession. Educators’ self-efficacy beliefs are among the factors thought to have an effect on these difficulties being experienced. Educators’ self-efficacy beliefs have been determined to affect the professional difficulties they experience. On the other hand, the level of satisfaction educators get from their experiences also affects the difficulties they experience. Educators with high life satisfaction are seen to encounter few difficulties. This study aims to test the effect of the self- efficacy beliefs and life satisfaction of child developers and preschool teachers working in special education and rehabilitation centers on the difficulties they encounter in their professional lives. The sample of the research consists of 200 educators (132 child developers and 68 preschool teachers) between the ages of 21 and 52. A personal information form as well as the Teacher Self-Efficacy Beliefs Scale, Satisfaction with Life Scale, and Tool for Determining Difficulties Special Education Teachers Experience have been used as data collection tools for being able to obtain detailed information related to the teachers participating in the study. The study analyzes the obtained data using the package program SPSS 24.00. The independent samples t-test, one-way analysis of variance, and Pearson correlation analysis have been used in analyzing the data. Relationships have been found for life satisfaction with difficulties experienced and self-efficacy beliefs as well as between difficulties experienced in special education and self-efficacy beliefs. The obtained findings have been discussed within the scope of the literature, and some suggestions have been made as a result.
___
- Akgündüz, Y. (2013). Konaklama işletmelerinde iş doyumu, yaşam doyumu ve öz yeterlik arasındaki ilişkinin analizi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 180-204.
- Ansari, M., & Khan, S. A. (2015). Self-efficacy as a predictor of life satisfaction among undergraduate students. The International Journal of Indian Psychology, 2(2), 5-11
- Avcı, İ. (2020). Öğretmenlerin öz yeterlik inançları ile iş doyumları arasındaki ilişki [Master's thesis, Kahramanmaraş Sütçü İmam University].
- Aydemir, S. (2019). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz yeterlik inançları ve profesyonellikleri arasındaki ilişki [Master's thesis, Muğla Sıtkı Koçman University].
- Aydıner, B. B. (2011). Üniversite öğrencilerinin yaşam amaçlarının alt boyutlarının genel öz yeterlik yaşam doyumu ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi [Master's thesis, Selçuk University].
- Azar, A. (2010). In-service and pre-service secondary science teachers’ self efficacy beliefs about science teaching. Educational Research And Reviews, 5(4), 175-188.
- Balcı, A. (2013). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler (10th ed.). Pegem Akademi.
- Bandura A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215. https://doi.org/10.1016/0146-6402(78)90002-4.
- Bandura, A. (1989). Human agency in social cognitive theory. American Psychologist, 44(9), 1175-1184. https://doi.org/10.1037/0003- 066x.44.9.1175.
- Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V.S. Ramachandran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (pp. 71-81). Academic Press.
- Benzer, F. (2011). İlköğretim ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin öz yeterlik algılarının analizi [Master's thesis, Selçuk University].
- Beyhan, T.E. (2018). Sağlık çalışanlarının işe hazır bulunuşluk durumlarının öz yeterlilik ve yaşam doyumu üzerine etkisinin değerlendirilmesi [Master's thesis, Marmara University].
- Chang, Y. (2011). Psychometric validity of the problem-focused style of coping scale: in relation to self-efficacy and life satisfaction among nursing staff in Taiwan. Journal of Advanced Nursing, 67(7), 1625–1631. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2010.05578.x.
- Çolak, İ., Yorulmaz, Y. İ., & Altınkurt, Y. (2017). Öğretmen öz yeterlik inancı ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 20-32. https://doi.org/10.21666/muefd.319209.
- Çetin, Ç. (2004). Özel eğitim alanında çalışmakta olan farklı meslek grubundaki eğitimcilerin yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(1) 35-46. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000073.
- Dağlı, A., & Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1250-1262. https://doi.org/10.17755/esosder.75955.
- Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95(3), 542-575. https://doi.org/10.1037/0033-2909.95.3.542.
- Dikmen, A. (1995). İş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 50(3), 115-140.
- Fırat, M. Z., & Cula, S. (2016). İş-aile çatışması, aile-iş çatışması ve iş doyumunun öğretmenlerin yaşam doyumu üzerindeki etkisi. Başkent University Journal of Education, 3(2), 146-155.
- Gümüş, H. (2015). Evli bireylerin sosyal destek düzeyleri ile yaşam doyumları ve problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 150-162.
- Gürkan, T. (1993). İlkokul öğretmenlerinin öğretmenlik tutumları ile benlik kavramları arasındaki ilişki. Sevinç Matbaası.
- Kahyaoğlu, M., & Yangın, S. (2007). İlköğretim öğretmen adaylarının mesleki öz yeterliklerine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 73-84.
- Karagözoğlu, G. (1996). Eğitim düzenimizde öğretmen yetiştirme sorunu. Yeni Türkiye Dergisi Eğitim Özel Sayısı, 2(7).
- Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi (28th ed.). Nobel Yayınevi.
- Kargın, T. (1996). Özel eğitim alanına öğretmen yetiştirme. Milli Eğitim Dergisi, 136.
- Kaya, İ. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin öz yeterlik inançlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 345-363.
- Kim, K. E., Furlong, M. J., & Dowdy, E. (2019). Adolescents personality traits and positive psychological orientations: Relations with emotional distress and life satisfaction mediated by school connectedness. Child Indicators, 12, 1951-1969.
- Korucu, N. (2005). Türkiye`de özel eğitim ve rehabilitasyon hizmeti veren kurumların karşılaştığı güçlüklerin analizi: Kurum sahipleri, müdür, öğretmen ve aileler açısından [Master's thesis, Selçuk University].
- Leganger A., Kraft P., & Røysamb E. (2000). Perceived self-efficacy in health behavior research: Conceptualisation, measurement and correlates. Psychology and Health, 15(1), 51–69. https://doi.org/10.1080/08870440008400288.
- Liang, Z., Wei, J., Zhao, J., Liu, H., Li, B., Shen, J., & Zheng, C. (2008). The statistical meaning of kurtosis and its new application to identification of persons based on seismic signals. Sensors, 8(8), 5106–5119. https://doi.org/10.3390/s8085106
- Luszczynska A., Scholz U., & Schwarzer R. (2005a). The general self-efficacy scale: Multicultural validation studies. The Journal of Psychology, 139(5), 439-457. https://doi.org/10.3200/JRLP.139.5.439-457.
- Luszczynska A., Doña BG. & Schwarzer R. (2005b). General self‐efficacy in various domains of human functioning: Evidence from five countries. International Journal of Psychology, 40(2), 80-89. https://doi.org/10.1080/00207590444000041.
- Martinez-Marti, M. L., & Ruch, W. (2017). Character strengths predict resilience over and above positive affect, self-efficacy, optimism, social support, self-esteem, and life satisfaction. The Journal of Positive Psychology, 12(2), 110–119.
- Parmaksız, İ. (2020). Yaşam doyumuyla bilinçli farkındalık arasındaki ilişki: yetişkinler üzerine bir araştırma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 157-176.
- Sezgin-Kanık, Ü. (2019). Sınıf öğretmenlerinin özyeterlik inançları ile mesleğe yönelik tutumlarının karşılaştırılmalı olarak incelenmesi [Master's thesis, Burdur Mehmet Akif Ersoy University].
- Şahin, E. (2010). İlköğretim öğretmenlerinde yaratıcılık, mesleki tükenmişlik ve yaşam doyumu. [Master's thesis, Sakarya University].
- Şişman, M. (2009). Öğretmen yeterlilikleri: Modern bir söylem ve retorik. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 63-82.
- Telef, B. B. (2011). Öğretmenlerin öz yeterlilikleri, iş doyumları, yaşam doyumları ve tükenmişliklerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 10(1), 91-108.
- Tercan, H., & Yıldız-Bıçakçı, M. (2016). Sağlık bilimlerinde transdisipliner yaklaşım içerisinde çocuk gelişimcinin rolü. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(1), 157-168.
- Ünal, S., Karlıdağ, R., & Yoloğlu, S. (2001). Hekimlerde tükenmişlik ve iş doyumu düzeylerinin yaşam doyumu düzeyleri ile ilişkisi. Klinik Psikiyatri, 4, 113-118.
- Yavuzer Y., & Çivilidağ A. (2014). Mediator role of depression on the relationship between mobbing and life satisfaction of health professionals. The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 27(2), 115-125. https://doi.org/10.5350/DAJPN2014270203.
- Yılmaz, E., & Aslan, H. (2013). Öğretmenlerin iş yerindeki yalnızlıkları ve yaşam doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(3), 59-69.
- Yılmaz, K., & Çokluk-Bökeoğlu, Ö. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin yeterlik inançları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(2), 143-167.
- Yiğit, R., Dilmaç, B., & Deniz, M. E. (2011). İş ve yaşam doyumu: Konya emniyet müdürlüğü alan araştırması. Polis Bilimleri Dergisi, 13(3), 1-18.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: Aizonia Publishing
Sayıdaki Diğer Makaleler
Üç Günlük Yoğun Bir Duygusal Zekâ Eğitiminin Etkililiği
Ahmet Cihan, F. Işıl Bilican, Yasemin Camcı, Harun Yaman, Abdullah Murat Uğur, Andrej Juričko, Ana Arzenšek, Karl Winkels, Ger Reichrath, Ludmil Kovachev
Filiz Yağcı, Esin Sezgin, Halenur Kütük
Fransız Devrimi Öncesinde Toplumun İzleri: Kamusal Alanın Sac Ayakları