Dr. Dt. Ayşegül KÖROĞLU, Yrd. Doç. Dr. Rukiye DURKAN

DİŞ HEKİMLİĞİ UYGULAMALARINDA KARŞILAŞILAN DENTAL ANKSİYETE SENDROMUNUN ETİYOLOJİSİNİN VE TEDAVİ YÖNTEMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Dental anksiyete diş tedavisi gören hastalarda çok sık karşılaşılan, hekim ve hasta yönünden sorun doğurabilen bir sendromdur. Dental anksiyeteli hastaların diş tedavilerinin uygulanmasında ciddi zorluklar oluşabilir. Bununla birlikte, dental anksiyete etiyolojisinin bilinmesi ve tedavi seçeneklerinin avantaj ve dezavantajlarına göre belirlenmesi ile bu tip sendromu olan hastalara başarılı dental uygulamalar yapılabilmektedir. Bu makalenin amacı, dental anksiyetenin etiyolojisi ve hazırlayıcı faktörleri, psikolojik nedenleri ve hekim ile hastalar arasındaki iletişim ve kooperasyon sağlanması konularını değerlendirmektir. Ayrıca makalede, dental anksiyeteye sahip olan hastalarda uygulanması gereken tedavi prosedürleri de karşılaştırmalı olarak açıklanmaktadır

Anahtar Kelimeler:

dental anksiyete, dental korku, anksiyete tedavisi

AN EVALUATION OF THE ETIOLOGY AND THE TREATMENT PROCEDURES OF DENTAL ANXIETY SYNDROME ENCOUNTERED IN DENTAL APPLICATIONS

Keywords:

-,

PDF

___

Malamed SF. Sedation (A Guide to Patient Management). Toronto: 1989. p.7-11, 22-30, 31-59.
Kömerik N, Muğlalı M. Ağız cerrahisinde anksiyete kontrolü: Hastaların bilgilendirilmesi. Atatürk Üniv Diş Hek Fak Derg 2005; 15(3): 25-33.
Kumar S, Bhargav P, Patel A, Bhati M, Balasubramanyam G, Duraiswamy P, Kulkarni S. Does dental anxiety influence oral health-related quality of life? Observations from a crosssectional study among adults in Udaipur district, India. J Oral Sci 2009; 51(2): 245-254.
Adasal R. Ruh Hastalıkları. Ankara; Ankara Üniversitesi matbaası: 1976. s.309-312.
Öcek ZA, Karababa AO, Türk M, Çiçeklioğlu M. Ege Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi’ne başvuran hastalarda dental anksiyete etiyolojisinin değerlendirilmesi. EÜ Diş Hek Fak Derg 2001; 22: 121-129.
Marakoğlu İ, Demirer S, Özdemir D, Sezer H. Periodontal tedavi öncesi durumluk ve süreklik kaygı düzeyi. CÜ Diş Hek Fak Derg 2003; 6(2): 73-79.
Doerr PA, Lang WP, Nyquist LV, Ronis DL. Factors associated with dental anxiety. J Am Dent Assoc 1998; 129(8):1111-1119.
Muğlalı M, Kömerik N. Ağız cerrahisi ve anksiyete. CÜ Diş Hek Fak Derg 2005; 8(2):83-88.
Hammarstrand G, Berggren U, Hakeberg M. Psychophysiological therapy vs. hypnotheraphy in the treatment of patients with dental phobia. Eur J Oral Sci 1995; 103(6): 399-404.
Sümer AP, Bodrumlu E, Sümer M, Köprülü H. Diş hekimliği öğrencileri ile diş hekimliği dışındaki diğer fakülte öğrencilerinin dental kaygılarının değerlendirilmesi. T Klin J Dental Sci 2007;13: 1-5.
Elter JR, Strauss RP, Beck JD. Assessing dental anxiety, dental care use and oral status in older adults. J Am Dent Assoc 1997; 128: 591-597.
Vassend O. Anxiety, pain and discomfort associated with dental treatment. Behav Res Ther 1993; 31: 659-666.
Kanegane K, Penha SS, Munhoz CD, Rocha RG. Dental anxiety and salivary cortisol levels before urgent dental care. J Oral Sci 2009; 51(4): 515-520.
Corah NL. Development of a dental anxiety scala. J Dent Res 1969;48(4): 596.
Hägglin C, Berggren U, Hakaberg M, Ahlqwist M. Dental anxiety among middle-aged and elderly women in Sweden. A study of oral state, utilization of dental services and concomitant factors. Gerodontology 1996; 13(1): 25-34.
Ay ZY, Gündoğar D, Büyüköztürk Ş, GadburyAmyot C. Dental hygiene fear-survey: reliability and validity of the Turkish version. J Dent Educ 2008; 72(2): 183-194.
Freeman R. Assessing and managing dental phobia in general practice: some practical suggestions. Br Dent J 1998; 184(5): 214-216.
Freeman R. A psychodynamic theory for dental phobia. Br Dent J 1998; 184(4): 170-172.
Kaplan A, Fishbein B. Integrating the dental phobic in to the general dental practice. Dent Clin North Am 1988; 32(4): 771-777.
Forbes AE. Simple ways to reduce patient anxiety. Quintessence Int 2000; 31(6): 436-437.
Litt MD, Kalinowski L, Shafer D. A dental fears typology of oral surgery patients: matching patients to anxiety interventions. Health Psychol 1999;18(6):614-624.
Friedman N, Landesman HM, Wexler M. The influences of fear, anxiety and depression on the patient’s adaptive responces to complete dentures. J Prosthet Dent 1988;59(2): 169-173.
DiClementi JD, Deffenbaugh J, Jackson D. Hypnotizability, absorption and negative cognitions as predictors of dental anxiety: two pilot studies. J Am Dent Assoc 2007;138(9): 1242-1250.
Auld JM. Uses of hypnosis in general practice. Anesth Prog 1989;36(4-5): 137-139.
Weisbrod RL. Audio analgesia revisited. Anesth Prog 1969;16(1): 8-14.
Vachiroman A, Wang WC, Vachiramon T. The use of acupuncture in implant dentistry. Implant Dent 2004;13(1): 58-64.
Malamed SF, Quinn CL, Torgersen RT, Thompson W. Electronic dental anesthesia for restorative dentistry. Anesth Prog 1989; 36(4-5): 195-198.
Quarnstrom F. Electronic dental anesthesia. Anesth Prog 1992; 39: 162-177.
Munshi AK, Hedge AM, Girdhar D. Clinical evaluation of electronic dental anesthesia for various procedures in pediatric dentistry. J Clin Pediatr Dent 2000;24(3): 199-204.
Katch EM. Applications of transcutaneous electrical nevre stimulation in dentistry. Anesth Prog 1986;33(3): 156-160.
Gerschman JA, Giebartowski J. Effect of electronic dental anesthesia on pain threshold and pain tolerance levels of human teeth subjected to stimulation with an electric pulp tester. Anesth Prog 1991; 38:45-49.
Erdine S. Ağrı Sendromları ve Tedavileri. İstanbul; Nobel Kitabevi: 1987. s.265-280.
Saatçioğlu Ö. Yaygın anksiyete bozukluğunun tedavisi ve yeni yaklaşımlar. Klin Psikofar Bült 2001;11: 60-77.
Aartman IH, de Jongh A., Makkes PC, Hoogstraten J. Dental anxiety reduction and dental attendance after treatment in a dental fear clinic: a follow-up study. Community Dent Oral Epidemiol 2000; 28(6): 435-442.
Berggren U, Linde A. Dental fear and avoidance: a comparision of two modes of treatment. J Dent Res 1984; 63(10):1223-1227.
Wilson KI, Davies JG. A joint approach to treating dental phobics between community dental services and specialist psychotheraphy services-a single case report. Br Dent J 2001; 190(8): 431-432.
Ay S, Öztürk M. Bilinçli sedasyon. CÜ Diş Hek Fak Derg 2000; 3(2): 121-126.
Henderson BN, Trıplett RG, Gage TW. Anxiolytic therapy. Dent Clin North Am 1994; 38(4): 603-617.
Jackson DL, Johnson BS. Conscious sedation for dentistry: risk management and patient selection. Dent Clin North Am 2002; 46(4): 767-780.
Jackson DL, Johnson BS. Inhalational and enteral conscious sedation fort the adult dental patient. Dent Clin North Am 2002; 46(4): 781-802.
Akal ÜK, Küçükyavuz Z. Midazolam-fentanil kombinasyonu ile sağlanan bilinçli sedasyon altında dört segmentte tek seansta uygulanan gömülü üçüncü molar cerrahisinin klinik olarak değerlendirilmesi. T Klin Diş Hek Bil 2002; 8: 126-133.
Campbell RL, Dionne RA, Gregg JM, Duncan G. Respiratory effects of fentanyl, diazepam, and methohexital sedation. J Oral Surg 1979; 37:555.
Çizmeci Şenel F, Şenel AC, Özen B, Baltacıoğlu E. The evaluation of conscious sedation failure in oral and maxillofacial surgery clinic. HÜ Diş Hek Fak Derg 2006; 30(4):13-17.
Akıncılar L, Aydıntuğ YS, Kurt E, Okçu KM, Doğan N, Günaydın Y. Ağız cerrahisinde intravenöz bilinçli sedasyon uygulamalarında kullanılan propofolün klinik etkinliği. T Klin Diş Hek Bil 2001; 7: 1-9.
Weinstein P, Nathan JE. The challenge of fearful and phobic children. Dent Clin North Am 1988; 32(4): 667-692.