Kur'an'da Yer Alan 'Şeytan'ın Adımlarını İzlemeyin' İfadesinin Anlam ve Yorumu Üzerine

Kur'an'da 'Lâ tettebi?û hutuvâti'ş-şeytân' ifadesi dört yerde geçmektedir. İfade aynı olmasına rağmen geçtikleri bağlamları farklıdır. Bu ifadenin birbirinden farklı bağlamlarda geçiyor olması bu farklı bağlamların ortak bir noktasının olmasını kaçınılmaz hale getirmektedir. Bunun için öncelikle bu deyimin, Kur'an'ın indiği ortamdaki anlamını, bu ifadenin geçtiği âyetlerin nüzul ortamlarını ve bu dört farklı âyetin 'Şeytân'ın adımlarını izlemeyin' noktasında ifade ettiği ortak mesajı ortaya koymak büyük önem arz etmektedir. Bu sayede şeytanın insanı aldatma şekillerinin neler olduğuna ışık tutacak ayrıca insan tabiatının dini konularla ilgili yanlış yola düşmesine sebep olan zaaf noktalarının neler olduğuna dair önemli veriler elde etmiş olacağız

Remarks on the Meaning and Interpretation of the of Expression of 'Don't Follow the Steps of Satan' in the Qur'an

The expression of 'La tattabi?u khutuvat al-shaitan' is mentioned in four places in the Qur'an. Although the same expression in each verses the contexts are different. Use of this expression in different contexts makes it inevitable that the different contexts has a common point. For this reason, it is important to explain the meaning of this saying, the context of the revealed verses that this saying mentioned in them, and to detect the common message of these four verses of in point of 'Don't follow in the steps of Satan' In this way, we will achieve important data about what weakness of human nature in falling into the wrong way about religious matters in addition to shedding light on what the way the devil deceives the people

PDF

___

Abduh, Muhammed, Reşid Rıza, Muhammed b. Ali. Tefsîru'l-menâr. 12 cilt. Kahire: el-Hey'etü'l- Mısriyye'l-âmme lil-kitâb, 1990.
Ahfeş, Ebü'l-Hasen Sa'îd b. Mes'ade el-Mucâşî. Meâni'l-Kur'ân. thk. Hüda Mahmud Kurâ'a, 2 cilt. Kahire: Mektebetü'l-Hancî, 1990.
Ahmed b. Hanbel. Müsned. thk. Şuayb el-Arnavûd. 45 cilt. Beyrut: Müessesetü'r-Risale, 1420/1999.
Âlûsî, Mahmûd Ebü'l-Fadl. Rûhu'l-meânî fî tefsîri'l-Kur'âni'l-azîm ve's-seb'i'l-mesânî. 30 cilt. Beyrut: Dâru ihyâi't-türâsi'l-Arabi, ts.
Begavî, Ebû Muhammed el-Huseyn b. Mes'ûd. Meâlimu't-tenzîl. thk. Muhammed Abdullah en- Nemr, 8 cilt. Riyad: Dâru Taybe, 1998.
Beydâvî, Abdullah b. Ömer. Envarü't-tenzil ve esrâru't-te'vîl. 5 cilt. Beyrut: Dâru'l-fikr, ts.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Huseyn b. Ali. es-Sünenü'l-Kübrâ. 10 cilt. Haydarâbâd: 1344.
Cevâd Ali. el-Mufassal fî te'rihi'l-Arab kable'l-İslâm. 20 cilt. Beyrut: Dâru's-sâkî, 2001.
Cezerî, Şemsüddîn, Ebü'l-Hayr. en-Neşr fî'l-kırââti'l-aşr. 2 cilt. Beyrut: Dâru'l-kütübi'l-ilmiyye, ts.
Derviş, Muhyiddin b. Ahmed Mustafa. İ'râbü'l-Kur'ân ve beyânuh. 10 cilt. Şam: Dâru İbn Kesîr, 1415.
Ebû Hayyân el-Endelüsî. Tefsîru'l-bahri'l-muhît. 8 cilt. Beyrut: Dâru'l-kütübi'l-ilmiyye, 2001.
Ebüssuûd, Muhammed b. Muhammed el-İmâdî. İrşâdü'l-'akli's-selim ilâ mezâya'l-kitâbi'l-kerîm. 9 cilt. Beyrut: Dâru ihyâi't-türâsi'l-Arabî, ts.
Ferrâ, Ebû Zekeriyyâ. Meâni'l-Kur'ân. 3 cilt. Mısır: Dâru'l-Mısriyye, ts.
Halil b. Ahmed, Ebû Abdurrahmân el-Ferâhîdî. Kitâbü'l-ayn. thk. Mehdî el-Mahzûmî, İbrahim es-Sâmerrâî, 8 cilt. Beyrut: Dâru ve Mektebetü'l-Hilâl, ts.
Hâzin, Alâuddin Alî b. Muhammed b. İbrahim el-Bağdâdî. Lübâbu't-te'vîl fî me'âni't-tenzîl. 7 cilt. Beyrut: Dâru'l-fikr, 1979.
Hukayl, İbrahim b. Muhammed. "Hutuvâtü'ş-Şeytân". el-Akîde ve'ş-Şerîa 308, sy. 1 (2013): 18- 21.
İbn Abdilberr, Muhammed. et-Temhîd limâ fi'l-Muvattai mine'l-meânî ve'l-esânîd. 24 cilt. Kahire: Müessesetü'l-Kurtuba, ts.
İbn Acîbe, Ahmed b. Muhammed el-Hasenî. el-Bahru'l-medîd. 8 cilt. Beyrut: Dâru'l-kütübi'l- ilmiyye, 2002.
İbn Âdil, Ebû Hafs Umer b. Ali ed-Dımeşkî el-Hanbelî. el-Lübâb fî ulûmi'l-kitâb. 20 cilt. Beyrut: Dâru'l-kütübi'l-ilmiyye, 1998.
İbn Âşûr, Muhammed et-Tâhir. Tefsîru't-tahrîr ve't-tenvîr. 30 cilt. Tunus: Dâru sehnûn li'n-nesr ve't-tevzî', ts.
İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahmân. Tefsîru İbn Ebî Hâtim. 10 cilt. Sayda: el- Mektebetü'l-asriyye, ts.
İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed. el-Musannef. thk. Muhammed Avvâme. 21 cilt. Dâru'l-kıble, ts.
İbn Kesîr, İsmail b. Ömer. Tefsîru'l-Kur'ân'i'l-azîm. thk. Sâmi b. Muhammed Selâme. 8 cilt. Riyâd: Dâru Taybe, 1999.
İbn Kesîr, İsmail b. Ömer. el-Bidâye ve'n-nihâye. 14 cilt. Beyrut: Dâru ihyâi't-türâsi'l-Arabî, 1988.
İbn Kudâme, Abdullâh, b. Ahmed. el-Muğnî fi fıkhi'l-İmâm Ahmed b. Hanbel. 10 cilt. Beyrut: Dâru'l-fikr, 1405.
İbnü'l-Cevzî, Abdurrahman b. Ali b. Muhammed. Zâdu'l-mesîr fî ilmi't-tefsîr. 9 cilt. Beyrut: el- Mektebü'l-İslâmî, ts.
İbn Sa'd, Muhammed. et-Tabakâtu'l-kübrâ. 8 cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, ts.
Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed el-Ensârî. el-Câmiu li ahkâmi'l-Kur'ân, 20 cilt. Riyad: Dâru âlemi'l-kütüb, 2003.
Levh, Abdusselâm Hamdân -Beşîr Vâil Ömer. "Hutuvâtü'ş-Şeytân: Dirâseten Kur'âniyye mevdûiyye", Mecelletü'l-Câmiati'l-İslâmiyye li'd-dirâseti'l-İslâmiyye 1, sy. 1 (2008): 135- 172.
Mâtürîdî, Ebû Mansûr. Te'vîlâtü Ehli's-Sünne. 10 cilt. Beyrut: Dâru'l-kütübi'l-ilmiyye, 2005.
Mâverdî, Ebü'l-Hasan Ali b. Muhammed Habîb. en-Nüket ve'l-uyûn. 6 cilt. Beyrut: Dâru'l- kütübi'l-ilmiyye, ts.
Mukâtil, b. Süleyman, Ebü'l-Hasan el-Ezdî el-Horasânî el-Belhî. Tefsîru Mukâtil b. Süleymân. 3 cilt. Beyrut: Dâru'l-kütübi'l-ilmiyye, 2003.
Nahhâs, Ebû Ca'fer. Meâni'l-Kur'ân. thk. Muhammed Ali es-Sâbûni. 6 cilt. Mekke: 1409.
Râzî, Fahruddîn Ebû Abdillah Muhammed b. Ömer. Mefâtihu'l-gayb. 32 cilt. Beyrut: Dâru ihy- âi't-türâsi'l-Arabî, 1997.
Sa'lebî, Ebû İshâk Ahmed b. Muhammed. el-Keşf ve'l-beyân an tefsîri'l-Kur'ân. 10 cilt. Beyrut: Dâru ihyâi't-türâsi'l-Arabî, 2002.
Semerkandî, Ebü'l-Leys. Bahru'l-ulûm. thk. Mahmud Matraci. 3 cilt. Beyrut: Dâru'l-fikr, ts.
Suyûtî, Abdurrahmân b. Ebî Bekr Celâlüddîn. ed-Durru'l-mensûr fi't-tefsîri bi'l-me'sûr. 8 cilt. Beyrut: Dâru'l-fikr, ts.
Şerîf, Radî. Telhîsu'l-beyân fî mecâzâti'l-Kur'ân. thk. Ali Mahmûd Mukallid. 1 cilt. Beyrut: Dâru mektebeti'l-hayât, ts.
Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed. Fethu'l-kadîr. 5 cilt. Dımeşk: Dâru İbn Kesîr, 1414.
Şirbînî, Muhammed b. Ahmed. es-Sirâcü'l-münîr. 4 cilt. Beyrut: Dâru'l-kütübi'l-ilmiyye, ts.
Taberânî, Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb Ebü'l-Kâsım. el-Mu'cemu'l-kebîr. 20 cilt. Musul: Mekte- betü'l-ulûm ve'l-hikem, 1983.
Taberî, Ebû Ca'fer Muhammed b. Cerîr. Câmiu'l-beyân an te'vîli âyi'l-Kur'ân. thk. Ahmed Mu- hammed Şâkir. 24 cilt. Beyrut: Müessesetü'r-risâle, 2000.
Vergammî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Muhammed b. Arafe. Tefsîru İbn Arafe el-Mâlikî. thk. Hasen el-Mennâî. 2 cilt. Tunus: 1986.
Zemahşerî, Ebü'l-Kâsım b. Mahmûd b. Ömer. el-Keşşâf an hakâiki gavâmizı't-tenzîl ve uyûni'l- ekâvîl fî vucûhi't-te'vîl. thk. Abudurrezzâk el-Mehdî. 4 cilt. Beyrut: Dâru ihyâi't-türâsi'l- Arabî, ts.