İbn Teymiyye’ye Göre İbn Arabî, yazar Mustafa Kara

Bu eserin konusunun tespitinde Fazlurrahman’ın Türkiye ziyareti sırasında yazarın onunla yaptığı bir konuşma ve Hüseyin Atay’ın desteği etkili olmuştur. Böylece yazar İbn Teymiye’ye göre İbn Arabî isimli doktora tez çalışmasına başlamıştır. 1980’lerin başında bitirilen bu tez çalışması otuz beş yıl sonra “metne dokunulmaksızın” kitap olarak yayımlanmaktadır. (s. 8) Kitap, “İbn Teymiye’den Önce Tasavvufa Tevcih Edilen Tenkidler”, “İbn Teymiye’ye göre İbn Arabî”, İbn Teymiye’nin Tenkidlerine Konu Olan Meseleler” ve “İbn Teymiye’den Sonra Tasavvufa Tevcih Edilen Tenkidler” başlıklarıyla dört ana bölümden oluşmaktadır. Yazar, giriş kısmında Müslümanların fikrî ihtilaflarının sebeplerine değinmek suretiyle İbn Arabî ve İbn Teymiye’nin farklı İslam anlayışlarına sahip olmalarını doğal bir zemine dayandırmaktadır. Hz. Peygamber’den sonra fikrî anlamda tek otorite sayılabilecek bir kişi veya makamın kalmaması, fikrî özgürlüğün olması, Müslüman coğrafyanın ve nüfusun gelişmesi gibi etkenler Müslümanlar arasında fikrî ihtilafların, ekollerin ve mezheplerin tabiî sebebini oluşturmaktadır. Fikrî alandaki bu ihtilaflar tarikat-şeriat, tekke-medrese, molla-derviş, ehl-i zâhir-ehl-i bâtın kavramları üzerinden yürütülen çatışmalar ile de kendisini göstermektedir. Yazar, bu tartışmaları İbn Arabî ve genel anlamda tasavvuf ekseninde değerlendirdiğinde ise problemi, tasavvuftaki ifadelere değil bu ifadelerin “ehl-i zâhir tarafından tabi tutulduğu teville ilgili esaslar ve anlama tarzlarına” bağlamaktadır. (s. 21-23) ...

A Review of Ibn Teymiyye’ye Göre Ibn Arabī-Ibn al-ʿArabī According to Ibn Taymiyya by Mustafa Kara

This book comprises of four main parts as “Criticisms against Sufism before Ibn Taymiyya”, “Ibn al-ʿArabī according to Ibn Taymiyya”, “The matters criticized by Ibn Taymiyya”, and “Criticisms against Sufism after Ibn Taymiyya”. As far as understood the author focuses mostly on Ibn Taymiyya and Sufism rather than Ibn Taymiyya and Ibn al-ʿArabī. He legitimates the differences between Ibn al-ʿArabī and Ibn Taymiyya by drawing attention to some historical conditions such as the absence of authority in knowledge after the death of the prophet Muhammad, a development of freedom of thinking, increase of Muslim lands and populations, etc. The author, who emphasizes his endeavor to keep objectivity when he assesses these figures, thinks that the problem does not arise from the expressions and ideas found in Sufism but the method of re-interpretation of these expressions and ideas. The book is enriched by means of significant citations from famous and reputable thinkers like Sulamī, Sarrāj, Qushayrī, Ghazzālī, Hujwirī, Ibn Hazm, and Ibn al-Jawzī. That the book was written as a Ph.D dissertation 35 years ago and is published in 2017 without any correction, addition, and deletion is the weakest side because the author passes over all academic studies as books and articles which have been produced in this long time.  

___

Kara, Mustafa. İbn Teymiye’ye Göre İbn Arabî. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2017.