YOUTUBE PLATFORMUNDAKİ “… İÇİN ÇAL / SÖYLE / OKU” ETİKETLİ VİDEO İÇERİKLERİ ÜZERİNE FOLKLORİK BİR İNCELEME

Kitle iletişim araçları içerisinde yediden yetmişe herkesin yoğun bir temas hâlinde olduğu internet, ortaya çıktığı temel amaç olan askeri haber alma vasfından oldukça farklılaşarak günümüzde bireylerin günlük rutinleri içerisinde en çok vakit geçirdikleri, kendi duygu ve düşünce dünyalarına uygun çeşitli içerikleri ürettikleri, paylaştıkları veya takip ettikleri bir sosyal ortam hâline gelmiştir. Sosyal medya adı verilen internet platformları aracılığıyla meydana gelen bu dönüşüm yeni medya ortamlarını takip eden kitlelerin beğenileri, ilgileri, eğilimleri doğrultusunda kısa zaman içerisinde birbirinden farklı akımların ortaya çıkmasını sağlamıştır. Genellikle Amerika ve Avrupalı kullanıcılar arasında ortaya çıkan ve benzer kurgudaki fotoğraf ve videoların paylaşılmasına dayanan bu akımlardan biri de öncülü 2002 de Kıta Amerika’sında görülen; Türkiye sahasında ise 2009 yılından itibaren “…İçin Çal/ Söyle/ Oku” etiketleri ile yaygınlaşan video içerikleridir. YouTube başta olmak üzere çeşitli platformlarda paylaşılan bu etikete sahip içerikler zamanla pek çok konu ve amaç doğrultusunda çeşitlenmiş ve çok farklı işlevleri yerine getirir bir hâl almıştır. Çalışmada, internet ve sosyal medya kavramları üzerinde kısaca durulmasının ardından bu ortamlarda Türkiye sahası kullanıcılar tarafından ilgiyle karşılanan ve 2020 yılının ikinci yarısına değin YouTube platformunda paylaşıldığı tespit edilen 300’ü aşkın “…İçin Çal/ Söyle/ Oku” etiketli video içeriği, isim, yüklenme tarihi, süre, müzikal-sözel-görsel doku, yayıncı, görüntülenme sayısı, konu-amaç ve link bilgileri ile fişlenerek içerik çözümlemesi yöntemi ile tek tek ele alınmış, ayrıca bunların ortak noktaları ve farklılıkları üzerinde durularak bu içeriklerin işlevleri yorumlanmıştır. Bu doğrultuda, başlangıç olarak sosyal sorumluluk düşüncesi ile oluşturulan içeriklerin, kutlama, tanıtım-reklam, protesto, mesleki-kültürel birlik beraberlik gibi amaçlarla da hazırlanarak paylaşıldıkları ve zamanla folklorun işlevleri ile orantılı olarak eğlence, ticari-ekonomik, sosyal, kültürel, eğitimsel ve protesto yönlerinden bazı işlevler kazandıkları ve değişen şartlar altında, güncel olaylara uygun biçimde yeni konu, işlev ve bağlamlarla çeşitlenerek yaygınlaştıkları tespit edilmiştir.

A FOLKLORIC REVIEW ON THE VIDEO CONTENTS TAGED “PLAY/ SAY/ READ FOR…” ON YOUTUBE PLATFORM

Rather than military intelligence, which is the main purpose for which it emerged, the internet, in which everyone from seven to seventy has an intense contact in the mass media, has become a social environment where individuals spend the most time in their daily routines, produce, share or follow content that is suitable for their own emotions and thoughts. This transformation, which has taken place entirely through internet platforms called social media, has also enabled the emergence of different trends in a short time in line with the likes, interests and trends of the masses following these new media environments. One of these trends, which generally emerges between American and European users and is based on sharing photos and videos in similar fiction are the video contents taged “Play/ Say/ Read for…” and which have became a trend in Turkey since 2009 and emulated from their predecessor videos from the Continental America that commenced in 2002. The contents with this tag shared on various platforms, especially YouTube, have diversified over time for many subjects and purposes and fulfilled very different functions. In the study, after pondering briefly on the internet and social media concepts, this environment in Turkey area met with interest by the user and until the second half of 2020, determined to share the YouTube platform more than 300 "Play/ Say/ Read for…" tagged video contents, name, upload date, duration, musical-verbal-visual texture, publisher, number of views, subject-purpose and link information, and handled individually by content analysis method. In addition, the functions of these contents were interpreted by emphasizing their common points and differences. In this direction, the contents created with the idea of social responsibility at the beginning are shared with the purposes such as celebration, promotion-advertisement, protest, professional-cultural unity, and over time, in proportion to the functions of folklore, entertainment, commercial-economic, social, cultural, educational and protest It has been determined that they have acquired some functions in their aspects and become widespread under changing conditions by diversifying with new topics, functions and contexts in accordance with current events.

___

  • Alekseyevskiy, M. D. (2015). Folklorda internet mi, internet folkloru mu? Çağdaş folkloristik ve sanal gerçeklik (Atilla Bağcı, Çev.). Uluslararası Türk Dünyası Kültür Araştırmaları Dergisi, 1, 199- 219.
  • Arklan, Ü. ve Kartal, N. Z. (2018). Y kuşağının içerik tüketicisi olarak YouTube kullanımı: kullanım amaçları, kullanım düzeyleri ve takip edilen içerikler üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6 (2), 929-965.
  • Baki Nalcıoğlu, Z. S. (2020). Folklorun elektronik bağlamı: internet. Gazi Türkiyat Dergisi, 26, 187-205.
  • Bars, M. E. (2018). İnternet folkloru: netlore. Türük Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, (15), 160-179.
  • Bascom, W. (2010). Folklorun dört işlevi (F. Çalış, Çev.). Halkbiliminde Kuram ve Yaklaşımlar 2 (Selcen Gülçayır, Ed.). 1- 86. Ankara: Geleneksel.
  • Başgöz, İ. (1996). Protesto: Folklorun beşinci işlevi (fonksiyonu). Folkloristik Umay Günay Armağanı (Özkul Çobanoğlu ve Metin Özarslan, Ed). Ankara: Akçağ.
  • Connerton, P. (2014). Toplumlar nasıl anımsar (Alaeddin Şenel, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
  • Çobanoğlu, Ö. (2018). Halkbiliminde yeni paradigmalar bağlamında internet folkloru. 9. Milletlerarası Halk Kültürü Kongresi Bildirileri 1 Genel Konular 121-127, Ankara.
  • De Vos, G. A. (2013). Folklor ve internet: netlore (Nurulhude Baykal, Çev.). Milli Folklor Dergisi, 25 (97), 246-250.
  • Ertürk, Y. D. ve Ertem Eray, T. (2015). Arama motorları ve sosyal paylaşım ağları üzerinden kullanıcı tutumlarına göre internet reklamları. Yeni Medya ve Reklam 67-109 (Abdullah Özkan, Nilnur Tandaçgüneş ve Betül Önay Doğan, Ed.). İstanbul: Derin.
  • Gülüm, E. (2018). Dijital iletişim teknolojileri aracılı bir folklorik deneyim alanı olarak sanal ortam. Milli Folklor Dergisi, 119, 127- 139.
  • Gülüm, E. (2020). Sanal ortam folkloru. Ankara: Grafiker.
  • Güvenç, A. Ö. (2014). İnternet folkloru üzerine önerilen bir terim: efolklor. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 31-46.
  • Mayfıeld, A. (2008). What is social media, iCrossing e-book. https://www.icrossing.com/uk/sites/default/files_uk/insight_pdf_f iles/What%20is%20Socia l%20Media_iCrossing_ebook.pdf (Erişim tarihi: 30/07/2020).
  • Oğuz, M. Ö. vd. (Haz.) (2019). İnternet folkloru: netlore ve netnografi. Ankara: Geleneksel.
  • Ong, W. J. (2014). Sözlü ve yazılı kültür sözün teknolojileşmesi. (Sema Postacıoğlu Banon, Çev.). İstanbul: Metis.
  • Özdemir, M. (2019). Kültürün dönüşümü veya dijitalleşme. Dijital Kültür – Tradijital – Medya – İnternet - Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları (Mehmet Özdemir, Ed.), Ankara: Arı Sanat.
  • Özdemir, N. (2015). Medya kültür ve edebiyat. Ankara: Grafiker.
  • Saka, E. (2019). Giriş: Türkiye’de internet. Yeni Medya Çalışmaları V Türkiye İnternet Tarihi 4-65 (Erkan Saka, Der.). İstanbul: Alternatif Bilişim.
  • Ying, H. (2007). YouTube video paylaşımı sayesinde para kazanmak ve ücretsiz olarak reklamını yapmak. İstanbul: Pegasus.
  • Yolcu, M. A. (2017). Derin kökler belgesel serisinde Ankara. V. Uluslararası Halk Kültürü ve Sanat Etkinlikleri Sempozyumu Bildirileri içinde 534-540 (Fatma Nur Başaran, Ed.). Ankara: Kahraman Kazan Belediyesi.
  • URL-1: “2020 Dünya İnternet, Sosyal Medya ve Mobil Kullanım İstatistikleri-2.Çeyrek” https://dijilopedi.com/2020-dunyainternet-sosyal-medya-ve-mobil-kullanim-istatistikleri-2-ceyrek/ (Erişim tarihi: 30/07/2020).
  • URL-2:“2020YouTubeKullanıcıİstatistikleri” https://dijilopedi.com/2020-dunya-internet-sosyal- medya-vemobilkullanimistatistikleri/#:~:text=2020%20YouTube%20Kullan %C4%B1c%C4%B1%20%C4%B0statistikleri&text=YouTube'un %202%20milyar%20kullan%C4%B1c%C4%B1ya,kullan%C4% B1c%C4%B1%20say%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1n%20fazla%20oldu%C4%9Funu%20g%C3%B6rmekteyiz. (Erişim tarihi: 10.08.2020)
  • URL-3:”ToplulukKuralları”, https://www.YouTube.com/intl/tr/about/policies/#communityguidelines (Son Erişim :31.07.2020).
  • URL-4:“Hakkımızda”, https://www.YouTube.com/intl/tr/yt/about/ (Son Erişim: 31.07.2020).
  • URL-5:“About Playing for Change” https://playingforchange.com/about/ (Son Erişim: 31.07.2020).
  • URL-6:“Doğa İçin Çal Facebook Hesabı” https://www.facebook.com/pg/dogaicincal/about/?ref=page_inter nal (Erişim tarihi 31.07.2020).
  • URL-7:“Aksaray İçin Çal Gelin Tanış Olalım” https://www.YouTube.com/watch?v=3PdEd1SeGmE (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL-8: “Aksaray İçin Çal 2 Saffet Efendi Şerif Hanım Naciye” https://www.YouTube.com/watch?v=iJ6vqniJbZQ (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL-9: “Aksaray İçin Çal 3 Bağdat Fatihi Genç Osman” https://www.YouTube.com/watch?v=JtMsprznyn8 (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL-10: “Ozanlarımız İçin Çal 1 Aşık Veysel- (Mersin Atatürk Anadolu Lisesi)” https://www.YouTube.com/watch?v=F_wrrV_8n6M (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL-11: “Ozanlarımız İçin Çal 2: Neşet Ertaş (Mersin Atatürk Anadolu Lisesi)” https://www.YouTube.com/watch?v=F_wrrV_8n6M (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL-12: “Ozanlarımız İçin Çal 3: Karacoğlan (Mersin Atatürk AnadoluLisesi)” https://www.YouTube.com/watch?v=_sYyT73aDWY (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL-13: “Ozanlarımız İçin Çal 4: Mahzuni Şerif (Mersin Atatürk Anadolu Lisesi)” https://www.YouTube.com/watch?v=5LuuGUCz5IA (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL-14: “Ozanlarımız İçin Çal 5: Pir Sultan Abdal (Mersin Atatürk Anadolu Lisesi)” https://www.YouTube.com/watch?v=8CiSd4HQJ4s (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL- 15: “Veysel İçin Çal – Kara Toprak – Ahmet Ünal KAİHL” “https://www.YouTube.com/watch?v=0BSNegzeifc” (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL-16: “Neşet Ertaş İçin Çal (Kendim Ettim Kendim Buldum, YalanDünya)AcSesi.com” https://www.YouTube.com/watch?v=zeEPTOteDlo (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL-17: “Afşin İçin Çal 2- Hayati Vasfi Taşyürek Anısına” https://www.YouTube.com/watch?v=zI6SyC-kxvE (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL-18:“Fırat Yılmaz Çakıroğlu İçin Söyle” https://www.YouTube.com/watch?v=u-LJRjbbox4 (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL-19: “Sağlıkta Şiddete Karşı Çal” https://www.YouTube.com/watch?v=e3Z990PchPI (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL- 20: “Türkülerde Gönüllerde Jandarma-Düzce İçin Söyle Çift Jandarma” https://www.YouTube.com/watch?v=GKMbVMLrZQ4” (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL-21:“SağlıkİçinÇal” https://www.YouTube.com/watch?v=d6JyitcJ3_Y (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL-22:“Sağlık İçin Çal-Çarşambayı Sel Aldı” https://www.YouTube.com/watch?v=s1RxD4xPwrY (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL-23:“Sağlık İçin Çal-Arpa Buğday Daneler” https://www.YouTube.com/watch?v=ZntLq3Q0fUY (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL-24:“Polis İçin Söyle” https://www.YouTube.com/watch?v=gkrKW3bj3I (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL-25: “Çevik Sesler Korosu (Çevik Kuvvet)-Çanakkale Türküsü” https://www.YouTube.com/watch?v=Hlesd1krTIQ (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL-26:“Çanakkale Barosu Çanakkale Türküsü” https://www.YouTube.com/watch?v=alfeVZfm0Uc (Son Erişim: 28.08.2020).
  • URL-27:“Konya İçin Çal-Entarisi Aktandır, Şu Silleden Gece Geçtim” https://www.YouTube.com/watch?v=5ed2dTRPUvU (Son Erişim 28.08.2020)
  • URL-28: “Antalyalı Avukatlar Şehitler İçin Söyledi - Antalya Barosu 90.Yıl”https://www.YouTube.com/watch?v=GQc7APSCroc (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-29:“İMO - İzmit İçin Çal” https://www.YouTube.com/watch?v=CD5Np72WH1s (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-30:“Uluslararası Öğrencilerden Çanakkale Türküsü” https://www.YouTube.com/watch?v=8cwC5Gu3n7o (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-31:“Atayurt Marşı TTEÖMER İçin Çal” https://www.YouTube.com/watch?v=WwtiV_YVINI (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-32:“Diren Karadeniz-Karadeniz İçin Çal” https://www.YouTube.com/watch?v=AWF-Y_tdsk8 (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-33: “Bir Halk İçin Söyle Piya Va 38 (Kurmanci&Zazaki)-2012” https://www.YouTube.com/watch?v=s9HPGWDY11w (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-34:“Eskişehir Nar Kadın Dayanışması- Hayır De” https://www.YouTube.com/watch?v=aS1upmFbSmw (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-35:“Zazaca İçin Söyle 2017” https://www.YouTube.com/watch?v=AgvVjYZS6pM (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-36:“Bingöl İçin Söyle 2019 (3 Dil 1 Memleket)” https://www.YouTube.com/watch?v=i9MO4BGN4BU (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-37: “9 Dilde Çanakkale Türküsü-Eyüpsultan KaymakamlığıGönülden Gönüle Müzik Topluluğu” https://www.YouTube.com/watch?v=EclhrhNbQUw (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-38: “11 Dilde Çanakkale İçinde Türküsü (Gaziantep AK Koleji Öğretmen ve Öğrenci Orkestrası)” https://www.YouTube.com/watch?v=yz4WxsHxdxQ (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-39: “Siirt İçin Çal - Polis ve Bekçiler Türkçe, Kürtçe ve Arapça klip” https://www.YouTube.com/watch?v=IPHXfUQ1KvI (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-40: “90 Ülkeden 90 Sanatçı Van İçin Şarkı Söyledi: Bizim Eller” https://www.YouTube.com/watch?v=SsyrPj5pTIY (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-41:“Erzurum İçin Çal-Sarı Gelin / Müzikle Anlaşmak-To Talk Via Music” https://www.YouTube.com/watch?v=QyZ1UpgupvI (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-42:“Türkçe İçin Çal Türkçe İçin Söyle” https://www.YouTube.com/watch?v=8-Vjriy7HrU (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-43:“Türkçe İçin Söyle 2- Severim Ben Seni” https://www.YouTube.com/watch?v=6GN4qywPwVk (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-44:“Efeler İçin Söyle – 2” https://www.YouTube.com/watch?v=9q2x1_ZS-5I (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-45:“Ses Ver Gaziantep-Ferit Ginol KSM” https://www.YouTube.com/watch?v=B3hZ3de7YLU (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-46: “Lüleburgaz İçin Çal-Dere Geliyor Dere-Ah Tren Kara Tren” https://www.YouTube.com/watch?v=QbkLlbSFx-k (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-47:“Muş İçin Çal Projesi” https://www.YouTube.com/watch?v=4S0BSs5jgg0 (Son Erişim 28.08.2020)
  • URL-48:“Ordu İçin Çal 2” https://www.YouTube.com/watch?v=uMQI3wgyU9Y (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-49:“Sivas İçin Söyle” https://www.YouTube.com/watch?v=7zcMFS_OcJ4 (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-50:“Bir Nefes Erciş Türküleri” https://www.YouTube.com/watch?v=vCbnKF8gaO0 (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-51:“Eleştkirt İçin Söyle” https://www.YouTube.com/watch?v=4b301bchFPg (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-52:“TSK’dan Muhteşem Çanakkale Türküsü Klibi” https://www.YouTube.com/watch?v=CfhopA4WON8 (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-53:“Ertuğrul Berk Kara İçin Çal- Darıca Fen Lisesi” https://www.YouTube.com/watch?v=vbYLPUr9Ldc (Son Erişim 28.08.2020).
  • URL-54: “Çanakkale İçin Çal Bayburt Özel Eğitim Uygulama Okulu” https://www.YouTube.com/watch?v=LQg2tW0qUZ4 (Son Erişim 28.08.2020).