Franz BOAS, Gündoğan ALPAY, Elmas ÇOKOL ALPAY

DİL

Bu çalışma, Franz Boas’ın editörlüğünde yayımlanan General Anthropology adlı kitabın “Language” adlı bölümünün dilimize çevirisidir. Bu bölüm, insan toplulukları arasında dilin rolünü, çeşitli başlıklar altında genel olarak ortaya koymayı amaçlasa da dilbilimsel açıdan önemli fikirlere kaynaklık etmiştir. Yazarın özellikle dilbilgisi başlığı altında dilbilgisinin dildeki rolüne ilişkin tespitleri, kendisinden sonra gelen dil-zihin ilişkisi tartışmalarında önemli bir dayanak noktası teşkil etmiştir. Boas’a göre dilbilgisi, kelimelerin cümle içerisindeki yerini belirlemeye ek olarak her deneyimin dile getirilmesi “gereken” yönlerini de belirlemektedir. Boas’ın bu fikirleri Edward Sapir’i Amerika yerlilerinin dillerini incelemeye yöneltmiş, ayrıca Rus asıllı Amerikalı dilbilimci Roman Jakobson’un da fikirlerine kaynaklık etmiştir. Guy Deutscher, dilin zihin üzerindeki etkisini ortaya koyarken Boas’ın bu bölümdeki fikirlerinden destek almış ve kuramsal olarak her dilin her şeyi ifade edebileceğini ancak diller arasındaki farkların, dilin konuşanları ifade etmek zorunda bıraktığı yapılarda aranması gerektiğine dikkat çekmiştir. Ona göre dildeki bu “gereken” yapılar konuşurların zihinleri üzerinde de etkiye sahiptir.

LANGUAGE

This study is the translation into our language of the section “Language” of the book titled General Anthropology, edited by Franz Boas. Although this chapter aims to reveal the role of language among human societies in general and under various titles, it has been the source of important linguistically important ideas. The author's determinations regarding the role of grammar in language, especially under the title of grammar, constituted an important mainstay in the language-mind relationship discussions that followed. According to Boas, grammar, in addition to determining the place of words in sentences, also determines the aspects that “necessary” be expressed in each experience. These ideas of Boas directed Edward Sapir to study the languages of the Native Americans and also inspired the ideas of the Russian-American linguist Roman Jakobson. Guy Deutscher, while revealing the effect of language on the mind, was supported by the ideas of Boas in this section and pointed out that theoretically every language can express everything, but differences between languages should be sought in the structures that the speakers have to express. According to him, these “necessary” structures in language also have an effect on the minds of the speakers.

PDF

___

Alverdes, F. (1927). Social life in the animal world. New York: Harcord Brace and Company Inc.
Bloomfield, L. (1933). Language. Chicago and London: The University of Chicago Press.
Boas, F. (1911). Handbook of American Indian languages. Bulletin of the Bureau of American Ethnology, 40, I. Washington: Goverment Printing Office.
Bogoras, W. (1904-1909). The chukchee. The Jesup North Pacific Expedition, C. 7, 74, Leiden: Brill - NewYork: G.E. Strechert.
Conant, L. L. (1893). Primitive number systems. Annual Report of the Smithsonian Institution, Washington: Goverment Printing Office.
Finck. F. N. (1909). Die sprachatamme des erdkreises. Leipzig, Berlin: B. G. Teubner.
Hihner, H. (1914). Schallnachahmung, wortschopfung und bedeutungswandel. Halle: Max Niemeyer.
Jespersen, O. (1923). Language. NewYork: Hanry Holt and Co.
Mallery, G. (1881). Sign language among North American Indians. Annual Report of the Bureau of Ethnology, C. 1, 263-552, Washington: Goverment Printing Office.
Meillet, A. ve Cohen, M. (1924). Les langues du monde. Paris: Librairie Ancıenne Edouard Champıon.
Sapir, E. (1921). Language: an introduction to the study of speech. NewYork: Harcourt, Brace.
Sturtevant, E. H. (1917). Linguistic change: an introduction to the historical study of language. Chicago: Universty of Chicago Press
Swanton, J. R. (1911). Haida. Handbook of American Indian Languages, Bulletin of the Bureau of American Ethnology 40, I, 205. Washington: Goverment Printing Office.
Thalhitzer, W. (1911). Eskimo. Handbook of American Indian Languages, Bulletin of the Bureau of American Ethnology 40, I, 998. Washington: Goverment Printing Office.
Tylor, E. B. (1865). Researches into the early history of mankind. London: John Murry.
Vendryes, J. (1925). Language. London: Kegan Paul, Trench, Trubner & Co.
Wundt, W. (1900). Volkerpsychologic. Die Sprache. Leipzig: Wilhelm Engelmann.