MERKEZ BANKASI BAĞIMSIZLIĞI VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİ: ENFLASYON HEDEFLEMESİ UYGULAYAN ÜLKELER ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz Merkez bankalarına verilen önem, küreselleşen ve ekonomik ihtiyaçları sürekli değişen ülke ekonomileri göz önüne alındığında, günden güne artarak devam etmektedir. Bu doğrultuda da merkez bankası bağımsızlığı meselesi gündemdeki yerini korumaktadır. Ekonomik koşullar hem bağımsızlık meselesini gündemde tutmakta, hem de merkez bankası bağımsızlığı ile ekonomik göstergeler arasındaki ilişkilerin araştırılması ihtiyacını ortaya çıkarmaktadır. Bağımsızlık ile enflasyon arasında var olduğu ifade edilen ilişkinin araştırılması amacıyla çalışmada enflasyon, büyüme, kamu nihai tüketim harcamaları, merkez bankası bağımsızlığı, geniş para arzı ve döviz kuru arasındaki ilişki 15 enflasyon hedeflemesi uygulayan ülke için araştırılmıştır. 1972-2014 arası yıllık veriler ile yapılan çalışmada panel regresyon yöntemi kullanılmıştır. Analiz bulgularına göre, merkez bankası bağımsızlığı ile enflasyon arasında negatif bir ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca kamu harcamaları ve büyüme değişkenleri ile ilgili anlamlı sonuçlara ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler:

Merkez Bankası Bağımsızlığı, Enflasyon, Panel Veri Analizi

PDF

___

Akay, H. K. (2007). Para politikasında şeffaflık. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(510).
Aktan, C. C. (2008). Yeni iktisat okulları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Alesina, A. ve Summers, L. H. (1993). Central Bank independence and macroeconomic performance: some comparative evidence. Journal of Money Credit and Banking, 25(2),151 – 162.
Alkınoğlu, L. (2000). Parasal istikrarı sağlamada Merkez Bankasının bağımsızlığı. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi. 5(1), 75 – 86.
Arnone, M. Ve Romelli, D. (2013). Dynamic Central Bank independence indices and inflation rate: a new empirical exploration. Journal of Financial Stability, 9(3), 385-398.
Barışık, S. (2004). Merkez Bankası bağımsızlığı, makroekonomik etkileri ve 2001 tarihli TCMB kanununun yansımaları. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 59(3),1 – 20.
Barro, R. J. ve Gordon, D. B. (1983). Rules, discretion and reputation in a model of monetary policy. Journal of Monetary Economics, (12), 101-121.
Beşkaya, A. ve Güdenoğlu, E. (2014). Merkez Bankası bağımsızlığı ve enflasyon arasındaki ilişki: Türkiye ekonomisinin zaman serileriyle analizi. Bankacılık ve Finansal Araştırmalar Dergisi, 1(2), 43 – 66.
Cukierman, A. Webb, S. B. ve Neyaptı, B. (1992). Measuring the independence of Central Banks and its effect on policy outcomes. The World Bank Economic Review, 6(3), 353 – 398.
Çidem, Y. (2013). Enflasyon-enflasyon belirsizliği ve Merkez Bankası bağımsızlığı ilişkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
Demirbaş, E. ve Kaya, M. V. (2012). Ekonomik büyüme ve Merkez Bankası bağımsızlığı arasında nedensellik ilişkisi: ekonometrik bir uygulama: Türkiye örneği. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7 (2), 149-168.
Demirgil, H. (2011). Merkez Bankası bağımsızlığı ve makroekonomik performans: TCMB örneği. Sosyoekonomi, 16 (16), 113-136.
Dilik, S. (2005). Merkez Bankasının bağımsızlığı. Kamu-İş Dergisi, 8(3).
Eijffinger, S. C. W. ve De Haan, J. (1996). The political economy of central bank independence. Princeton Studies in International Economics 19, In Internatıonal Economics.
Erdem, E. Akdemir, T. ve İlgün, M. F. (2014). Borç krizi ve Merkez Bankası bağımsızlığı ilişkisi: parasal birliğe dahil ülkelere yönelik panel veri analizi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 61-81.
Erdoğan, S. ve Orhan, O. Z. (2008). Para politikası. Ankara: YAZIT Yayın-Dağıtım.
Eroğlu, N. Aydın, H. İ. ve Kesbiç, C. Y. (2016). Para – banka ve finans. Ankara: Orion Kitabevi.
Gartner, M. (2008). The political economy of monetary policy conduct and Central Bank design. Readings in Public Choice and Constitutional Political Economy, (Der.: Charles K. Rowley and Friedrich G. Schneider), Springer, USA.
Geraats, P. M. (2002). Central Bank transparency. The Economic Journal, 112, 532-565.
Güriş, S. (2015). Stata ile panel veri modelleri, (Ed.: Selahattin Güriş). İstanbul: DER Yayınları.
Harunoğulları, E. (2017). Merkez Bankası bağımsızlığı ve politikaları neticesinde ekonomik büyüme: Türkiye örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Hicks, R. ve Bodea, C. (2015). http://www.columbia.edu/~rh2883/data.html (Erişim Tarihi: 20.10.2018).
Işık, S. (2015). Merkez Bankası bağımsızlığı ile makroekonomik değişkenler arasındaki İlişki: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
Jamanov, J. (2004). İktisat politika uygulamalarında bağımsız merkez bankacılığı ve makroekonomik performansın değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Kadyrova, S. (2009). Merkez Bankası bağımsızlığı ve makroekonomik performans arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Kooi, Willem J. and Jakob De Haan (2000). Does Central Bank independence really matter? New evidence for developing countries using a new indicator. Journal of Banking & Finance, 24 (4), 643-664.
Kum, H. ve Atik, H. (1999). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın Bağımsızlığı: Avrupa Birliği Ülkeleri ile Bir Karşılaştırma. Erişim: http://iibf. erciyes. edu. tr/akademik/kum/merkezbank. htm.
Kydland, F. E. ve Presscott, E. C. (1977). Rules rather than discretion: the inconsistency of optimal plans. The Journal of Political Economy, 85(3), 473-492.
Lucotte, Y. (2009). The influence of Central Bank independence on budget deficits in developing countries: new evidence from panel data analysis. Laboratoire d’Economie d’Orleans Universite d’Orleans, CNRS.
Mishkin, F. S. (1999). Central Banking in a democratic society: ımplications for transition countries. Central Banking, Monetary Policy and the Implications for Transition Economies, Kluwer Academic Publishers, Boston, 31-53.
Özatay, F. (2015). Parasal iktisat kuram ve politika. Ankara: Efil Yayınevi.
Özyurt, H. ve Güler, A. (2011). Merkez Bankası bağımsızlığı ve reel ekonomik performans: panel ARDL analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(2), 11-20.
Sargent, T. J. ve Wallace, N. (1981). Some unpleasant Monetarist arithmetic. Federal Reserve Bank of Minneapolis Quarterly Rewiew, 5(3), 1-17.
Sikken, B. J. ve De Haan, J. (1998). Budget deficits, Monetization, and Central-Bank independence in developing countries. Oxford Economic Papers, 50(3), 493-511.
Snowdon, B. ve Vane, H. R. (2012). Modern Makroekonomi: temelleri, gelişimi ve bugünü (Çev. Ed.: Barış Kablamacı). Ankara: Efil Yayınevi.
Sousa, P. (2001). Independent and accountable Central Banks and the European Central Bank. European Integration online Papers (Elop), 5(9).
Turgut, E. H. (2007). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası bağımsızlığı ve seçilmiş Avrupa Birliği üyesi ülkelerle karşılaştırılması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kadir Has Üniversitesi, İstanbul.
Ünal, H. (2008). Merkez Bankası bağımsızlığı’nın enflasyon ile ilişkisi ve Türkiye üzerine bir uygulama (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Üstüner, Y. ve Ayhan, B. (2010). Merkez Bankalarının bağımsızlığı ekseninde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. Amme İdaresi Dergisi, 43(1), 57-80.