Neojen Adana Havzasında Orta-Geç Miyosen Sırasında Meydana Gelen Regresyona Bağlı Olarak Gelişen Çökelim ve Ortamsal Değişiklikler ile İlgili Sedimanter Kanıtlar (Güney Türkiye)

Bu çalışmada, Adana havzasının (Güney Anadolu) Tersiyer evriminin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlamak amacıyla Orta-Geç Miyosen çökellerinin detay sedimanter ve stratigrafik özellikleri araştırılmıştır. Bu amaçla, bölgede Orta-Geç Miyosen birimlerinin stratigrafik ilişkileri gözetilerek detay haritalama ve sedimanter log alımı ve yorumlaması yapılmıştır. Adana Havzasının sedimanter evrimi, Erken Miyosen döneminde Çukurova bölgesinde bir ön havza olarak başlamaktadır. Havzanın oluşumu, Erken Miyosen sırasında büyük ölçekli bir denizel transgresyon ile başlamaktadır. Miyosen öncesi sedimantasyon alanı, Akitaniyen-Burdigaliyen transgresyonundan sonra Miyosen sedimantasyonunun gelişimini önemli ölçüde etkileyen, komşu bir çöküntü alanına sahip büyük bir platform konumundaydı.Bu çökelme ortamı, transgresyon sonrasında Miyosen dönemindeki sedimantasyonu önemli ölçüde kontrol etmiştir. Havzadaki Miyosen çökelleri, kuzeye doğru ilerleyen bu transgresyon sonucunda gelişmiştir. Kıyıya yakın bölgelerde kuzey kaynaklı litoral-acı su ve deltayik karakterli Kaplankaya Formasyonu ve biraz daha derinde resifal Karaisalı Formasyonu depolanmıştır. Bölgeye zaman zaman ilerleyen su basmaları sonucu ortamın derinleşmesi Akitaniyen-Burdigaliyen dönemlerinde meydana gelmiş olup, Serravaliyen’e kadar devam etmiştir. Bu durum, eski sahil şeridinin havza sınırının kuzeye doğru ilerlemesine neden olmuştur. Daha güneyde eş zamanlı tektonik çökme, havzada güneye doğru ilerleyen bir derinleşmeye yol açmıştır. Sonuç olarak, havzada karasaldan derin deniz türbiditlerine kadar uzanan çok çeşitli fasiyes türleri çökelmiştir. Langiyen-Serravalliyen’deki bu geçiş sırasında, Havzanın kuzey kenar kesimleri, ilerleyen tektonik, sedimantasyon ve çökme olaylarının bir sonucu olarak normal faylanma ile deforme olmuştur.

Sedimentary Evidences for the Depositional and Environmental Changes Regarding to Regression during Mid to Late Miocene in the Neogene Adana Basin (Southern Turkey)

In this study we investigate sedimentary and stratigraphic characteristics of the Mid to Late Miocene deposits to better understanding of the Tertiary evolution of the Adana Basin (Southern Turkey). For this purpose, detailed mapping, sedimentary survey and interpretations were made considering the stratigraphic relations in the Middle-Late Miocene units in the region. The depositional evolution of the Adana Basin starts during the Early Miocene as a foreland basin within the Çukurova region. An extensive marine transgression during the Early Miocene commenced the filling of the basin. The pre-Miocene deposition area was a large platform with an adjacent depression area. This depositional environment widely controlled the Miocene sedimentation after the Aquitanian-Burdigalian transgression. The Miocene sequences in the Adana Basin were deposited due to the northward transgression. The northerly sourced deltaic and littoral-brackish Kaplankaya Formation and a slightly deeper reefal Karaisalı Formation were deposited in the areas close to the shore. Documented by shallow to deeper marine sedimentation, the marine inundation of the region occurred during Aquitanian-Burdigalian and continued into the Serravallian causing the former coastline to migrate north. Synchronously tectonic subsidence further south cause southward progressive deepening. Therefore, various facies types, ranging from deep marine turbidites to terrestrial, deposited in the basin. The northern margin of the basin was experienced normal faulting in consequence of progressive tectonic and subsidence events during this marine transgression in the Langhian-Serravallian.

___

  • 1. Brinkmann, R., 1976. The Geology of Turkey. Elsevier, Amsterdam, 158.
  • 2. Kelling, G., Gökçen, S.L., Floyd, P.A., Gökçen, N., 1987. Neogene Tectonics and Plate Convergence in the Eastern Mediterranean: New Data from Southern Turkey. Geology, 15, 425-429.
  • 3. Ünlügenç, U. C., 1993. Controls on Cenozoic Sedimentation in the Adana Basin, Southern Turkey (Ph.D. Thesis), Keele University, UK. Two Volumes, 229.
  • 4. Ünlügenç U.C., Akıncı, A.C., 2017. Kızıldere-Güveloğlu (Ceyhan-Adana) Civarının Tektono-stratigrafisi, Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 32(2), 85-99.
  • 5. Yalçın, N.M., Görür, N., 1983. Sedimentological Evolution of the Adana Basin. In: O. Tekeli and M.C. Göncüoğlu (Eds), Proceedings of the International Symposium on the Geology of the Taurus Belt. Ankara, 165-172.
  • 6. Gürbüz, K., Ünlügenç, U.C., 2000. Kumca Zengin Fırtına Sedimanları ile Türbiditler Arasındaki Farklılıklara Adana Baseni’nden Bir Örnek. Yerbilimleri (Geosound), Adana, 36, 15-28.
  • 7. Nazik, A., Toker, V., 1986. Karaisalı Yöresi Orta Miyosen İstifinin Foraminifer Biyostratigrafisi. M.T.A. Derg., 103/104, 139-150.
  • 8. Tanar, Ü., 1985. Körlü (Tarsus-Mersin) Bölgesi Karaisalı, Kuzgun, Memişli Formasyonlarının Molluska Faunası. Jeoloji Müh. Dergisi, Ankara, 24, 17-20.
Çukurova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi dergisi-Cover
  • ISSN: 2757-9255
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2009
  • Yayıncı: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ
Sayıdaki Diğer Makaleler

Türkiye’de İller Arası Otomobil Yolculuklarının Çekim Yöntemi ile Modellenmesi ve CBS Ortamında İncelenmesi

Yaşar VİTOŞOĞLU, H. Canan GÜNGÖR, Polat YALINIZ

2 Boyutlu Metal Fotonik Kristallerin Asimetrik Özelliklerinin Optik Diyot Uygulaması için Araştırılması

Fulya KARAÇORA NANE, Turgut İKİZ

Kanonik Huffman Benzeri Kodlama için Kod Sözcüklerinin Uzunluklarını Cebirsel Olarak Hesaplayan Bir Algoritma

Mustafa ORAL, M. Mustafa AŞŞIK

Sulu Çözeltilerden Fosfor Gideriminde Demir ile Kaplanmış Aktif Karbonun Kullanılabilirliğinin Araştırılması

Hasan Kıvanç YEŞİLTAŞ, Turan YILMAZ

Ultra Geniş Bantlı Haberleşme Sistemleri için Çentikli Yuvarlatılmış Kelebek Anten Tasarımı

Duygu Nazan GENÇOĞLAN, Şule ÇOLAK

Bakır Flotasyonu Prosesinde, Köpük Görüntüleri ile % Bakır Tenörü Arasındaki İlişkinin Görüntü Analiz Yöntemiyle Belirlenmesi

Mehmet TÜRKMENOĞLU, Ö. Faruk ÖZGÜVEN, Fatih Ş. ERKUŞ, Ayşe ÖZGÜVEN, Z. Funda TÜRKMENOĞLU, O. Ozan VAROL

Çok Amaçlı Baraj Haznelerinin Genetik Algoritma ile Enerji Üretimi Amaçlı Optimizasyonu

Recep YURTAL

Reaktör Türlerinin ve Parametrelerinin Steam Reforming Prosesiyle Etanolden Hidrojen Üretimine Etkisinin Aspen Plus ile İncelenmesi

Mesut BEKİROĞULLARI, Mustafa KAYA

Toz Metalurjisi Metoduyla Üretilen Distaloy AE Alaşımlarının Isı Akışı Davranışları

Ayşe Nur ACAR

Neojen Adana Havzasında Orta-Geç Miyosen Sırasında Meydana Gelen Regresyona Bağlı Olarak Gelişen Çökelim ve Ortamsal Değişiklikler ile İlgili Sedimanter Kanıtlar (Güney Türkiye)

Ulvi Can ÜNLÜGENÇ, Ahmet Can AKINCI, Hatice KARAKILÇIK