Geleneksel Van Evlerinin Cephe Özellikleri ve Tipolojisi Üzerine Bir İnceleme

Mimaride cephe elemanlarının kullanım biçimi, malzemesi, oranları, birbirleriyle olan ilişkileri cephenin kimliğini oluşturur. Yerel mimaride cephe kimliğinin oluşumu çevresel faktörlere bağlı kalarak bu çerçevede kısıtlanmışken, farklı dönemlerde karmaşık ve yoğun süslemelerle, kullanılan malzemelerle ihtişamın simgesi olmuştur. Yapının kullanım amacı ve gereksinimler cephenin oluşumuna yön vermiştir. Bu kapsamda cepheyi simgesel bir ifade aracı olarak görmek mümkündür. Bu çalışmanın amacı, tarihsel süreçte birçok medeniyete ev sahipliği yapmış Anadolu kentlerinden biri olan Van‟ın kent dokusunun oluşumunda önemli bir yeri olan geleneksel Van evlerini bahsedilen kapsamda değerlendirip, oluşumunda etkili olan faktörleri de dikkate alarak cephe özellikleri ve tipolojisi üzerine bir inceleme yapmaktır.

Anahtar Kelimeler:

Geleneksel Van evleri, Cephe, Cephe özellikleri, Van, Koruma

An Analysis of the Façade Features and Typology of Traditional Van Houses

In architecture, the form of the façade elements, the material, the proportions and their relationship with each other constitute the identity of the facade. While the formation of the façade identity in the vernacular architecture depends on the environmental factors and is restricted in this frame, it has become a symbol of the magnificence with the materials used intricately and intensely at different periods. The purpose and necessity of construction has led to the formation of the façade. In this context, we can see the facade as a symbolic expression tool. The aim of this study is to evaluate the characteristics of the traditional Van houses and examine the features of the façade of traditional Van houses, which has an important place in the formation of urban identity of Van which is one of the Anatolian cities that hosted many civilizations in the historical process.

Keywords:

Traditional Van houses, Facade, Facade features, Van, Conservation,

PDF

___

1. Kuban D., 1995. Mimarlık Kavramları (Üçüncü Baskı), Yem Yayınevi, İstanbul.
2. Bektaş, C., 1996, Türk Evi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
3. Küçükerman, Ö., 2007. Kendi Mekanının Arayışı İçinde Türk Evi, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, İstanbul.
4. Uluçam, A., 2000. Orta Çağ ve Sonrasında Van Gölü Çevresi Mimarlığı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
5. Uşma, G., Urfalıoğlu, N., 2017. Ömer Selçuk Evi ve Hamit Ekinci Evi Örneği Üzerinden Geleneksel Van Evlerinin Günümüzdeki Durumu, 2. International Mediterranean Science and Engineering Congress, Çukurova University, Adana, 1152.
6. Hasol, D., 2012. Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, YEM Yayınları, 106, İstanbul.
7. Sönmez, M., 2013. Çağdaş Mimarlıkta Cephe-Yüzey Kavramı Tartışmaları, NWSA Social Sciences, 8 (2), 79-90.
8. Şenyiğit. Ö., 2010. Biçimsel ve Anlamsal İfade Aracı Olan Cephelerin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Yaklaşım: İstanbul‟da Meşrutiyet ve Halaskargazi Caddeleri‟ndeki Cephelerin İncelenmesi, Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
9. Atalan, Ö., 2016. Continuity of Regional Identity: A Case Study of Facade Elements in Traditional Çeşme Houses, A/Z Dergisi, 13(2), 121-131.
10. Atıcı, E., 2017. Eskişehir Odunpazarı Evlerinin Cephe Dili Üzerinden İncelenmesi, Sanat Tarihi Dergisi, 26(1), 1-26.
11. Tanyeli, U., 1997. Modernizm‟in Sınırları ve Mimarlık, Modernizm‟in Serüveni, Ed: Enis Batur, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 63-71.
12. Kıyıcı, M., 1998. Endüstri Devriminin Osmanlı Mimarlığına Etkileri (1847-1920), Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
13. Eldem, S.H., 1995. Türk Evi Plan Tipleri, İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi Yayını, İstanbul.
14. Günay, R., 1998. Türk Ev Geleneği ve Safranbolu Evleri, Yem Yayınları, İstanbul.
15. Sezgin, H., 2006. Yöresel Konut Mimarisi ve Türkiye‟deki Örnekleri Hakkında, Tasarım Kuram Dergisi, 3(4), 1-20.
16. Urfalıoğlu, N., 2010. Antalya, Isparta ve Burdur Evlerinde Cephe Biçimlenişi, Suna-İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü Yayınları, Antalya.
17. Kuban, D., 1995. Türk Hayatlı Ev, Ziraat Bankası Yayınları, İstanbul.
18. Perker Z. S., 2012. Geleneksel Cumalıkızık Konutlarında Cephe Özellikleri ve Günümüzdeki Durum, 6. Ulusal Çatı & Cephe Sempozyumu, Uludağ Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Bursa, 1-10.
19. Erzen, A., 1992. Doğu Anadolu ve Urartular, TTK Yayınları, Ankara.
20. Abdülkadiroğlu, A., 1993. Van Kütüğü, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayınları, Van.
21. Gürbüz, O., 1994. Van Gölü Çevresinin Coğrafyası (Beşerî ve İktisadi Coğrafya Açısından), Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
22. Mangaltepe, İ., 2005. XIX. Yüzyıl Fransız Seyyahlarına Göre Van, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
23. Sayan, Y., Öztürk, Ş., 2001, Bitlis Evleri, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
24. Öztürk, Ş., Sayan, Y., 1996, Bitlis‟in Tarihi Evlerine Bir Bakış, Van Gölü Çevresindeki Kültür Varlıkları Sempozyumu Bildirileri, Van, 101-129.
25. Berk, C., 1951, Konya Evleri, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yayınları, İstanbul.
26. Karpuz, H., 1984, Türk İslam Mesken Mimarisinde Erzurum Evleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.