Sağlık ve Güvenlik İşaretlerinde Piktogramik Yanılsamalar: “Sonuç Algı Parçalanması”
Yönlendirme ve uyarı işaretleri önemli tasarım ürünleridir. İş, üretim, eğitim, gezi, kültürel vb. amaçlarla oluşturulan yerleşkelerle kent yaşamı için üretilen yönlendirme, uyarı, tehlike ya da bilgilendirme işaretleri ancak tasarım disiplini içinde görsel iletişim, grafik tasarım, iç mimari, algı psikolojisi gibi alanların kesiştiği ve örtüştüğü katmanlarda değerlendirilebilirler. Yaşam ya da üretim amaç ve tarzlarına uygun olarak şekillenen piktogramik yapıların yönlendirip uyarırken hayat kurtardığı, kazaları önlediği ya da en kısa, hızlı ve güvenli yolu gösterdiği unutulmamalıdır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 11 Eylül 2013 tarihli Resmi gazetede yayınlanan “Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliği” ve ekleriyle belirlenen uyarı işaretlerinin asgari düzeyde kullanılması gereken kısmı, uyarı, yönlendirme ya da bilgilendirme başarısını acaba hangi bilimsel düzeyde karşılamaktadır? Bu düzeyin insan yaşamını koruma başarısı nedir? Evrensel bir dil olan piktogramik yapıların içinde değerlendirilen uyarı işaretleri birçok farklı kültürden insanın aynı anda yaşadığı ya da çalıştığı ortamlarda evrensel bilgilendirme/uyarma ya da koruma işlevini sürdürebilmekte midir? Bu sorulara yanıtların aranacağı makalenin araştırma kısmında bir Fokus Grup ile çalışılarak yönetmeliğin işlerliğini tartışma olanağına da kavuşulacaktır.
___
- BARTHES, Roland (2005). Göstergebilimsel Serüven. (Çev. Mehmet Rıfat). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.ERKMAN, F. (2005). Göstergebilime Giriş. İstanbul: Multilingual.FOSTER, Hal (2004). Tasarım ve Suç. (Çev. Elçin Gen). İstanbul: İletişim Yayınları.GOMBRICH, E. H. (2015). İmge ve Göz. (Çev. Kemal Atakay). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.HESKETT, John (2002). Tasarım. (Çev. Erkan Uzun). Ankara: Dost Kitabevi.KETENCİ, Hasan Fehmi ve BİLGİLİ, Can (2006). Görsel İletişim ve Grafik Tasarımı. İstanbul: Beta yayım, Dağıtım.KIRCAALİ, Gönül (2004). “Özel Eğitimde Fokus Grup Araştırmaları”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. Sayı: 5.TÜRKOĞLU, Nurçay (2005). Görü-Yorum. İstanbul: Der Yayınları.UÇAR, Tefik Fikret (2004). Görsel İletişim ve Grafik Tasarım. İstanbul İnkılap Yayınevi.SEGD, https://segd.org (Erişim Tarihi: 15.11.2018)United States Department of Labor, https://www.osha.gov/dsg/hazcom/ghs.html, (Erişim Tarihi: 15.11.2018)http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/09/20130911-6.htm, (Erişim Tarihi: 15. 11. 2018)http://www.gmk.org.tr/, (Erişim Tarihi: 15.11.2018)Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, http://www.csgb.gov.tr, (Erişim Tarihi: 15.11.2018)