GAZETECİ VELİD EBÜZZİYA’NIN TÜRK BASINININ GELİŞİMİNE KATKILARI

Bu makalede basın tarihimizin önemli simalarından Velid Ebüzziya’nın Türk Basınının gelişimine katkıları ele alınmıştır. Gazeteci ve matbaacı Ebüzziya Mehmet Tevfik Bey’in oğlu olarak 1882’de doğan Velid Ebüzziya 1912 yılında Paris’e Siyasal Bilgiler eğitimi için gitmiş, burada Fransa’nın ünlü gazetelerinden Le Temps ve Le Figaro’da stajyer muhabir olarak çalışmıştır. Velid Ebüzziya, Fransa’da öğrendiği teknik gelişmeleri ilk olarak babasının çıkarttığı gazetelerde uygulamıştır. Velid Ebüzziya’nın Tasvir-i Efkâr’da harita, resim, karikatür ve fotoğraf gibi görsel malzemeleri oldukça yoğun kullanması, o güne kadar görsel öğelere pek de yer vermeyen Türk Basınını derinden etkilemiştir. Çift taraflı seri baskı imkânını sağlayan rotatif baskı makinasının ülkemizde ilk olarak Ebüzziya Matbaasında kullanılması da Velid Ebüzziya’nın basın tarihimize katkıları çerçevesindedir. Ayrıca çıkartmış olduğu Tasvir-i Efkâr ve Tevhid-i Efkâr gazeteleri bir okul işlevi görmüş, aralarında Abidin Daver, Sedat Simavi, Burhan Felek, Zekeriya Sertel ve Ahmet Cemalettin Saraçoğlu gibi basın tarihimizin önde gelen isimlerinin bulunduğu pek çok gazeteci Velid Ebüzziya’nın yanında yetişmiştir.  

___

  • Baban, Cihan. “Ebüzziya zade Velid”. İŞÜ TTA 001641061010. Ebüzziya, Ziyad. (1994). “Ebüzziya, Velid”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 10.Felek, Burhan. “Hadiseler Arasında”. İŞÜ TTA 001520024006.
  • G.R. (1945). Ebüzziya, Velid. Aylık Ansiklopedi, 9. İstanbul: İskit Yayınları.Güz, Nurettin. (2005). Haberde Yönlendirme ve Kamuoyu Araştırmaları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.Karaca, Emin. (1994). Cumhuriyet Olayı. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.Kavas, Uğur. (2008). Türkiye’de Basın Fotoğrafçılığının Görsel Tarihi–Osmanlı’dan 1960’a. Ankara: Rekmay Reklam ve Tanıtım.Koçu, Reşat Ekrem. (1967). “Ebüzziya Velid”. İstanbul Ansiklopedisi, 9(132). İstanbul: Yaylacılık Matbaası.Kuntay, Mithat Cemal. “Ebüzziya Tevfik ve Oğlu Velid Ebüzziya”, İŞÜ TTA 001641062010.Kuntay, Mithat Cemal. (1945). “Ebüzziyazade Velid”. Fen ve Sanat Halk Ansiklopedisi.Kut, Turgut. (2003). “Matbaa-i Ebüzziya”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 28.Pıgar, Rağıp. (1982). “Abdurrahman Velid Ebüzziya”. Yeni Defne, 2 (13).Saraçoğlu, Ahmet Cemaleddin. (2009). Gazeteler, Gazeteciler ve Olaylar Etrafında Mütareke Yıllarında İstanbul. İstanbul: Kitapevi Yayınları.Sertel, Zekeriya. (2001), Hatırladıklarım. İstanbul: Remzi Kitapevi.
  • Simavi, Sedat. “Velid’i Kaybettik”. İSAM ZE 354.
  • Til, Enis Tahsin. (2015). Gazeteler ve Gazeteciler. Ankara: Cümle Yayınları.Yazıcı, Nesimi. (2011). “Tasvîr-i Efkâr”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 40.Arşiv:İSAM ZE (İslam Araştırmaları Merkezi Ziyad Ebüzziya Evrakı) 341.7.İSAM ZE 343.İSAM ZE 552.İŞÜ TTA (İstanbul Şehir Üniversitesi Taha Toros Arşivi) 001520024006.İŞÜ TTA 001641061010.Süreli Yayınlar:Akşam. (13 Ocak 1945).Cumhuriyet. (13 Ocak 1945).Hâkimiyet. (12 Ocak 1956).Tasvir-i Efkâr.(1909-1920).Tevhid-i Efkâr. (1921-1925.)