Behiç Ak’ın Çocuk Kitaplarının Çocuk Edebiyatının Temel Öğeleri Bakımından İncelenmesi
Çocuk edebiyatı, çocuğun doğumundan itibaren kitapla tanışmasıyla başlayan ve ergenlik dönemini de kapsayan bir süreçte sanatsal nitelikli yapıtların aracılığıyla hedef kitlenin gelişimine katkı sağlayan yaşamsal bir alandır. Çocuk okurda, okuma sevgisi ve alışkanlığı geliştirmek, okuma kültürü bilinci oluşturmak için nitelikli çocuk edebiyatı yapıtlarıyla çocuğu buluşturmak ve çocuğun yaşamında kitabın yer almasını sağlamak gerekmektedir. Biçim ve içerik bakımından çocuk edebiyatının temel öğelerine uygun olarak hazırlanan, temel eğitim ilkelerini kuşatan ve buna bağlı olarak çocuğa görelik ve çocuk gerçekliği ilkeleri göz önünde bulundurularak hazırlanan çocuk edebiyatı yapıtlarının, çocuk ve kitap arasındaki bağın oluşumuna katkı sağladığı bilinmektedir. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı, Behiç Ak’ın çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel öğeleri çerçevesinde incelenmesidir. Bu çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi ile yürütülmüştür. Behiç Ak’ın çocuk edebiyatı yapıtlarından Gülümseten Öyküler Serisi’nde yer alan on (10) kitabı, betimsel analiz ile incelenmiştir. Seride yer alan kitaplar çocuk edebiyatının temel öğeleri bakımından “dış yapı özellikleri”; büyüklük, kâğıt, kapak-cilt, sayfa düzeni, harfler, resim; “iç yapı özellikleri”; kahraman, konu, ileti, dil- anlatım ve “temel eğitim ilkeleri” olarak üç ana başlık altında incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Behiç Ak’ın çocuk kitapları, çocuk edebiyatı, çocuk edebiyatının temel öğeleri
Examination of Children's Books of Behiç Ak In Terms of Principal Elements of Children's Literature
Children’s literature is a vital area that includes the adolescence period that begins with the birth of the child and meeting with the book, contributes to the development of the child through artistic works. In order to develop reading habits in children and to build reading culture consciousness, it is necessary to meet them with the works of qualified children's literature and to ensure that the book takes place in the child's life. It is known that children's books prepared by considering the child's relativity, child reality and encompassing basic education principles, contribute to the formation of the link between the child and the book. The purpose of research in this context is to examine the children's books of Behiç Ak within the framework of the principle elements of children's literature. This study have conducted by a document review method, which is one of the qualitative research methods. Ten books in the "Smiley Series of Stories", one of the child literature works of Behiç Ak, were examined with descriptive analysis. The books have been examined in three main categories in terms of principle elements of children's literature; "Outer structure properties"; size, paper, cover-skin, page layout, letters, picture; "Inner structure properties"; hero, subject, message, language-expression and "basic education principles".
Keywords:
Behic Ak's children's books, children's literature, principle elements of children's literature,
___
- Akyüz, M. (2014). Muzaffer İzgü’nün çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Aslan, C. (2006). Yazınsal nitelikli çocuk kitaplarının çocuğun okuduğunu anlama ve yazılı anlatım becerilerine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Çakır, P. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki öykülerin çocuğa görelik ilkesi açısından incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 8(1).
- Erkmen, N. (2017). Çocuk kütüphanelerinde en çok okunan çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel ilkeleri bağlamında incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- İnce Samur, A. Ö. (2014). Türkiye'deki ve Dünya’daki çalışmaların tanıklığında okuma kültürü. Journal Of Hasan Ali Yücel Faculity Of Education/Hasan Ali Yücel Egitim Fakültesi Dergisi (Hayef), 11(2).
- İnce Samur, A. Ö ve Arıkan, Y. (2018). Behiç Ak'ın Çocuk Kitaplarındaki Çatışmaların Mizah Ögesi Bakımından İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27 (1), 165-182.
- Karagöz, S. (2006). Ayla Çınaroğlu’nun çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel öğeleri yönünden incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Karagül, S. ve Samur, Ö. İ. (2017). Ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan öykülerdeki karakter özelliklerinin incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(2), 336-352.
- Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
- Karatay, H. (2011). Çocuk edebiyatı metinlerinde bulunması gereken özellikler. Kuramdan uygulamaya çocuk edebiyatı. Ankara: Grafiker Yayınları.
- MEB. (2012). Millî Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği, http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1605.pdf adresinden 29.07.2020 tarihinde edinilmiştir.
- Özer, A. (2006). Çocuk kitaplarındaki resimlerin çocuğa göreliği. 2.Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, 04-06 Ekim, Ankara.
- Sağlam, Ö. (2009). Harf çocuk edebiyatı çeviri kitaplarının çocuk edebiyatı açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
- Sarıyüce, H. L. (2012). Türk çocuk ve gençlik edebiyatı ansiklopedisi 1. İstanbul: Nar Yayınları.
- Sever, S. (2006). Çocuk edebiyatı öğretimi nasıl olmalıdır? 2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, 04-06 Ekim, Ankara.
- Sever, S. (2015). Çocuk ve edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
- Sever, S., Dilidüzgün, S., Neydim, N. ve Aslan, C. (2007). İlköğretimde çocuk edebiyatı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
- Türkçe Sözlük. (2005). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Şirin, M. R. (2000). 99 soruda çocuk edebiyatı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
- Yasa, M. (2012). Mevlâna İdris Zengin’in masal kitaplarının çocuk edebiyatının temel ögeleri açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale On sekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
- Yüce, K. ve Nuhoğlu, M. M. (2007). Çocuk edebiyatı. İstanbul: Lisans Yayıncılık.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: Oğuzhan YILMAZ
Sayıdaki Diğer Makaleler
Behiç Ak’ın Çocuk Kitaplarının Çocuk Edebiyatının Temel Öğeleri Bakımından İncelenmesi
Yağmur ARIKAN, Ayşe Özgül İNCE SAMUR
Çocuk Edebiyatına Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Gerilla’dan Simyacı’ya Nazir Akalın’ın Şiiri
Tacettin ŞİMŞEK, Mahmut Abdullah ARSLAN
Resimli Çocuk Kitaplarında Çocuk Hakları
Pınar BAĞÇELİ KAHRAMAN, Tuğçe KARTAL, Süreyya YILDIZ