Semra KARACA, Sezgi ÇINAR, Zerrin Bicik BAHÇEBAŞI

2110

Hastaların perspektifinden: Periton diyalizinin yaşama ve ruhsal belirtilere etkisi

Amaç: Bu çalışmanın amacı; sürekli ayaktan periton diyalizi (SAPD) uygulayan hastaların kendi ifadeleri ile hastalığı nasıl tanımladıkları ve periton diyalizinin iş, aile, sosyal ve özel yaşamlarına etkisi ile ruhsal belirti sıklığı arasındaki ilişkileri incelemektir. Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı olarak yapılan bu çalışma özel bir diyaliz merkezinde takip edilen 153 periton diyalizi hastasıyla yürütülmüştür. Çalışma verileri hasta tanıtım formu ve Kısa Semptom Envanteri (KSE) kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 49.51±15.44 yıl olup, %53.6’sı erkektir. Hastaların %81.7’si evli ve %51.6’sı ilkokul mezunudur. Hastaların %18.3’ü “hastalığın doğal bir durum” olduğunu ve %46.6’sı “özel yaşamında hiçbir şeyin eskisi gibi olmadığını, daha karmaşık ve zor olduğunu” belirtmiştir. KSE puan ortalaması 49.01±13.21 olarak bulunmuştur. Periton diyalizinin iş yaşamlarını nasıl etkilediğine ilişkin ifadeleri açısından, KSE’nin somatik belirtiler, hostilite ve paranoid düşünceler alt boyutları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<.01, p<.01 ve p<.05).Sonuç: Periton diyalizi hastaları yaş, cinsiyet, hastalıklarını algılayış biçimleri ve hastalığın yaşamlarını etkileme biçimlerine göre değişik sıklıkta ruhsal belirtiler yaşayabilmektedir.
Anahtar Kelimeler:

Periton diyalizi, iş-sosyal-özel yaşam, ruhsal belirti

The perspective from the patients: The effects of peritoneal dialysis on life and mental symptoms

Objective: The aim of this study was to investigate the relations between how patients on continuous ambulatory peritoneal dialysis (CAPD) described the disease with their own words, the effects of peritoneal dialysis on their work, social and private lives, and the frequency of mental symptoms. Methods: The present descriptive and correlational study was conducted on 153 peritoneal dialysis patients followed at a private dialysis center. The data were collected by using patient information form and the Brief Symptom Inventory (BSI).Results: The mean age of the patients is 49.51±15.44 years; of these, 53.6% are male. 81.7% of the patients are married and 51.6% are primary school graduates. 18.3% of the patients specified that “the disease was a natural state”, and 46.6% pointed out that “nothing was like it used to be in his/her private life and it was more complex and difficult”. The mean BSI score was 49.01±13.21. In terms of the patients’ statements regarding how peritoneal dialysis affected their work life, there were statistically significant differences between the BSI domains, namely, somatic symptoms, hostility and paranoid ideation (p<.01, p<.01 and p<.05).Conclusion: Peritoneal dialysis patients may experience mental symptoms in different frequency according to age, gender, illness perceptions and the way the disease affects their lives.
Keywords:

-,

PDF

___

  • Özcan Y, Baştürk M, Aslan SS, Utaş C. Hemodiyaliz ve sürekli ayaktan periton diyalizi uygulanan hastalarda psikiyatrik morbidite ve yaşam kalitesi. Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi. 2000; 7(4):332-337.
  • Çetinkaya S, Nur N, Ayvaz A, Özdemir D. Bir üniversite hastanesinde hemodiyaliz ve sürekli ayaktan periton diyalizi hastalarında depresyon, anksiyete düzeyleri ve stresle başa çıkma tutumları. Nöropsikiyatri Arşivi. 2008; 45:78-84.
  • Özçetin A, Bicik Bahçebaşı Z, Bahçebaşı T, Cinemre H, Ataoğlu A. Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2009;10:142-150.
  • Baykan H, Yargic İ. Depression, anxiety disorders, quality of life and stres coping strategies in hemodialysis and continuous ambulatory peritoneal dialysis patients. Bulletin of Clinical Psychopharmacology. 2012;22(2):167-76.
  • Serdengeçti K, Süleymanlar G, Altıparmak MR, Seyahi N. Türkiye’de nefroloji-diyaliz ve transplantasyon-2010. Türk Nefroloji Derneği Yayınları. 2011.
  • Wuerth D, Finkelstein SH, Kliger AS, Finkelstein FO. Chronic peritoneal diyalysis patients diagnosed with clinical depression: results of pharmacologic therapy. Seminars in Dialysis. 2003, 16(6):424-427.
  • Clarkson MR, Brenner BM. The Kidney. Elseiver Saunders, 2007. Sayfa?
  • Kaplan HI, Sadock BJ. Hemodialysis Units. Kaplan HI, Sadock BJ (eds.) Synopsis of Psychiatry Fifth Edition. Baltimore: Williams and Wilkins. 1988:426-427.
  • Özcan E, Yılmaz H, Eryılmaz M. Hemodiyalize giren hastalardaki anksiyete ve depresyon düzeyleri üzerine destekleyici yaklaşımın ve moklobemidin etkisi: Çift kör plasebo kontrollü bir çalışma. 3P Dergisi. 1995;(3)3:168-171.
  • Erengin N, Keçecioğlu N, Güven M, Sarikaya M, Tuncer M, Özcan S, Süleymanlar G, Ersoy F, Yakupoğlu G. Hemodiyaliz ve sürekli ayaktan periton diyalizi uygulanan hastaların yetiyitimi, depresyon ve anksiyete yönünden karşılaştırılması. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi. 1998;3:137-140.
  • Özçürümez G, Tanrıverdi N, Zileli L. Kronik böbrek yetmezliğinin psikiyatrik ve psikososyal yönleri. Türk Psikiyatri Dergisi. 2003;14(1):72- 80.
  • Şahin NH, Durak A. Kısa Semptom Envanteri: Türk gençleri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi. 1994;9:44-56.
  • Aştı T, Kara M, İpek G, Erci B. The experiences of loneliness, depression, and social support of Turkish patients with continuous ambulatory peritoneal dialysis and their caregivers. Journal of Clinical Nursing. 2006;15, 490-497.
  • Güney İ, Bıyık M, Yeksan M, Bıyık Z, Atalay H, Solak Y, Selçuk NY, Tonbul HZ, Türk S. Sleep quality and depression in peritoneal dialysis patients. Renal Failure. 2008;30:1017-1022.
  • Bilgic A, Akman B, Sezer S, Ozışık L, Arat Z, Özdemir FN, Haberal M. Predictors for quality of life in continuous ambulatory peritoneal dialysis patients. Nephrology. 2008;13: 587-592.
  • Einwohner R, Bernardini J, Fried L, Piraino B. The effect of depressive symptoms on survival in peritoneal dialysis patients. Peritoneal Dialysis International. 2004;(24):256-263.
  • Chilcot J, Wellsted D, Da Silva-Gane M, Farrington K. Depression on dialysis. Nephron Clin Pract. 2008;108:256-264.
  • Lew SQ, Piraino B. Quality of life and psychological issues in peritoneal dialysis patients. Seminars in Dialysis. 2005;18(2):119-123.
  • Kara B. Hemodiyaliz hastalarında tedaviye uyum: çok yönlü bir yaklaşım. Gülhane Tıp Dergisi. 2007;49:132-136.
  • Tüzer V. Kronik hastalıklar ve yeti yitiminde sistemik aile yaklaşımı. Klinik Psikiyatri. 2001;4:193-201.
  • Pektaş İ, Bilge A, Ersoy MA: Toplum ruh sağlığı hizmetlerinde epidemiyolojik çalışmalar ve toplum ruh sağlığı hemşireliğinin rolü. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2006;7:43-48.
  • Timmers L, Thong M, Dekker FW, Boeschoten EW, Heijmans M, Rijken M, Weinman J, Kaptein A. Illness perceptions in dialysis patients and their association with quality of life. Psychology and Health. 2008;23(6): 679-690.
  • Ünal S. Psikiyatrik uygulamalarda sosyokültürel duyarlılık. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2000;1(4):225-230.
  • Aydemir Ç, Kasım İ, Cebeci S, Göka A, Tüzer V. Kronik böbrek yetmezliği hastalarının yakınlarında yaşam kalitesi ve psikiyatrik semptomlar. Kriz Dergisi. 2002;10(2):29-39.
Clinical and Experimental Health Sciences-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2011
  • Yayıncı: Marmara Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Farklı kalsiyum konsantrasyonlarının enterotoksijenik Bacteroides fragilis kökenlerinin üremesi üzerine etkisi

Neşe BALKAN, Nilüfer ÖZAYDIN, Nurver TOPRAK ÜLGER

Çekilmemiş bir diş köküne eşlik eden reaktif kemik gelişimi

Mehmet Ali ELÇİN, ̧şebnem ERÇALIK YALÇINKAYA, Gühan DERGİN

Hastaların perspektifinden: Periton diyalizinin yaşama ve ruhsal belirtilere etkisi

Semra KARACA, Sezgi ÇINAR, Zerrin Bicik BAHÇEBAŞI

Fibröz displazili bir bayan hastanın radyolojik ve histolojik değerlendirilmesi

Onur ATALI, Filiz NAMDAR PEKİNER, Altan VAROL, Asım DUMLU, Semih ÖZBAYRAK, Canan ALATLI