Hakan BAYDUR, Gülten UÇAN, Dilara ŞEKER, Saliha ÖZPINAR, Gül GERÇEKLİOĞLU, Gönül Dinç HOROSAN

Manisa Kent Merkezinde Yaşayan Yetişkinlerde Toplumsal Cinsiyet Tutumunun Değerlendirilmesi: Yöntem ve Temel Bulgular

Bu çalışma, “Değişim için İletişim” (C-Change) Projesi kapsamında derlenen ve Türkçe’ye uyarlanan toplumsal cinsiyet tutumu ölçeklerinin metodolojisini tanıtmayı, ölçeklerden elde edilen sonuçların bazı sosyodemografik özellikler ile olan ilişkisini betimlemeyi amaçlamaktadır.Araştırma Manisa kent merkezinde küme örnekleme yöntemi ile seçilen 18 yaş üzeri 986 kişi üzerinde gerçekleştirilmiş kesitsel bir çalışmadır. Temel sosyodemografik bilgileri alınan katılımcılara kısa yaşam kalitesi ölçeği ve toplumsal cinsiyet tutumunu değerlendiren ölçekler uygulanmıştır. Araştırmanın verisi 2014 yılının Nisan ve Mayıs aylarında yüzyüze görüşmeler yolu ile elde edilmiştir.Araştırmaya katılanların yaklaşık yarısını oluşturan erkeklerin yaş ortalaması 40.5±15.4’tür; %37.8’i ilkokul mezunu, %75.9’u evli ve %40.5’inin düzenli olarak çalıştıkları bir işi bulunmaktadır. Toplumsal cinsiyet tutumunu değerlendiren ölçeklerin iç tutarlılık katsayılarının önerilen değer olan 0.7 civarından ve/veya üzerinde olduğu belirlenmiştir.Toplumsal cinsiyet tutumunu değerlendiren ölçeklerin büyük çoğunluğunun eğitim, çalışma durumu, yaş ve yaşam kalitesi ile anlamlı düzeyde ilişkili olduğu tespit edilmiştir (p

Anahtar Kelimeler:

Toplumsal cinsiyet, toplumsal cinsiyet eşitliği, toplumsal cinsiyet tutum ölçeği, yaşam kalitesi

The purpose is to introduce the methodology of gender attitude scales that are adopted to Turkish, and to determine the relationship between the scale results and some sociodemographic characteristics. It is a cross-sectional study carried out on 986 people over the age of 18 that are selected by cluster sampling method in the Manisa city center. Beside obtaining basic socio-demographic information, quality of life scale and gender attitudes scales are applied. The research data was obtained by face to face interviews in April and May of 2014. Approximately the half of the participants are male, the average age is 40.5±15.4, 37.8% are primary school graduates, 75.9% are married and 40.5% has a job that they regularly work. There is a significantly relationship between the most of the scales which evaluates gender attitudes and education, having a job and age (p< 0.05). Gender attitude scales that are adopted to Turkish are determined to be sensitive to the sociodemographic variables.

Keywords:

Gender, gender equality, gender attitude scale, quality of life,

PDF

___

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı (2008-2013). Ankara: Başbakanlık, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, 2008. 2. Forum
WE. The Global Gender
Geneva/Switzerland: World Economic Forum 2016. Gap Report 2015.
Bem SL. The BSRI and gender schema theory: A reply to Spence and Helmreich. 1981.
Kavuncu A. Bem cinsiyet rolu envanterinin Turk toplumuna uyarlama calismalari. Unpublished master’s thesis, Hacettepe Universitesi Egitim Fakultesi, Ankara, Turkey. 1987.
Dökmen Z. Bem cinsiyet rolü envanterinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi. 1991;35:81-9.
Zeyneloğlu S, Terzioğlu F. Development and psychometric properties gender roles attitude scale. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2011;40.
Ayan S. Cinsiyetçilik: Çelişik duygulu cinsiyetçilik. Cumhuriyet Medical Journal. 2014;36:147-56.
Sakallı-Uğurlu N, Ulu S. Evlilikte kadına yönelik şiddete ilişkin tutumlar: Çelişik duygulu cinsiyetçilik, yaş, eğitim ve gelir düzeyinin etkileri.(Attitudes toward violence against women in marriage: The effects of ambivalent sexism, age, education and income levels.). Türk Psikoloji Yazıları (Turkish Psychological Articles). 2003;6:53-65.
Pulerwitz J, Barker G. Measuring attitudes toward gender norms among young men in Brazil development and psychometric evaluation of the GEM scale. Men and Masculinities. 2008;10:322-38.
Çeber E, Demirelöz M, Nazli A, Ekşioşlu A, Mermer G, Aslan G, et al. Ergenlerde Cinsiyet Eşitliği Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Turkish Journal of Research & Development in Nursing. 2009;11.
Altınova HH, Duyan V. Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeğinin Türkçe Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Journal of Society & Social Work. 2013;24.
Altuntaş O, Altınova HH. Toplumsal Cinsiyet Algısı ve Sosyoekonomik International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 2015;10:83-100. İlişkisinin Belirlenmesi.
Jost JT, Kay AC. Exposure to benevolent sexism and complementary gender stereotypes: consequences for specific and diffuse forms of system justification. Journal of personality and social psychology. 2005;88:498.
Doğulu C. System justification and terror management: Mortality salience as a moderator of system-justifying tendencies in gender context: MIDDLE EAST TECHNICAL UNIVERSITY; 2012.
Işık R, Sakallı-Uğurlu N. Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları. 2009;12:16- 24.
Sakalı Uğurlu N, Glick P. Ambivalent sexism and attitudes toward women who engage in premarital sex in Turkey. Journal of Sex Research. 2003;40:296-302.
Şahin N, Dişsiz M. Sağlık çalışanlarında aile içi şiddete yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Uluslar Arası İnsan Bilimleri Dergisi. 2009;6:263-74.
Nanda G. Compendium of Gender Scales. Washington: Communication for Change, 2011.
TÜİK. Seçilmiş Göstergelerle Manisa 2013. Ankara: TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU, 2013 4202.
Portney LG, Watkins MP. Foundations of Clinical Research: Applications to Practice. East Northwalk, Connecticut: Appleton & Lange; 1993.
Hashemi SM, Schuler SR, Riley AP. Rural credit programs and women's empowerment in Bangladesh. World development. 1996;24:635-53.
Schuler SR, Hashemi SM, Riley AP. The influence of women's changing roles and status in Bangladesh's fertility transition: Evidence from a study of credit programs and contraceptive use. World Development. 1997;25:563-75.
Barker G, editor How do we know if men have changed? Promoting and measuring attitude change with young men. Lessons from Program H in Latin America. Expert Group Meeting on'the Role of Men and Boys in Achieving Gender Equality' United Nations: Brasilia, Brazil; 2003.
Parkes J. ‘Gender based violence in education. UNESCO GMR background paper. Parkes, J.(2007)‘Tensions and troubles in young people’s talk about safety and danger in a violent neighbourhood’, Journal of Youth Studies; 2014.
Pulerwitz J, Barker G, Segundo M, Nascimento M. Promoting more gender-equitable norms and behaviors among young men as an HIV/AIDS prevention strategy. Promoting more gender- equitable norms and behaviors among young men as an HIV/AIDS prevention strategy. 2006.
Waszak C, Severy LJ, Kafafi L, Badawi I. Fertility behavior and psychological stress: The mediating influence of gender norm beliefs among Egyptian women. Psychology of Women Quarterly. 2001;25:197-208.
Stephenson R, Bartel D, Rubardt M. Constructs of power and equity and their association with contraceptive use among men and women in rural Ethiopia and Kenya. Global public health. 2012;7:618-34.
León FR. Independent effects of wife’s domestic power and husband’s egalitarian beliefs on fertility desire and contraceptive use. REVISTA DE INVESTIGACIÓN EN PSICOLOGÍA. 2014;17:157-75.
León FR. Does professed religion moderate the relationship between women’s domestic power and contraceptive use in India. Open Family Studies Journal. 2011;4:1-8.
Pulerwitz J, Gortmaker S, DeJong W. Measuring Sexual Relationship Power in HIV/STD Research. Sex Roles. 2000;42:637-60.
Herdman M, Fox-Rushby J, Badia X. 'Equivalence' and the Translation and Adaptation of Health-Related Quality of Life Questionnaires. Qual Life Res. 1997;6:237-47.
Herdman M, Fox-Rushby J, Badia X. A Model of Equivalence in the Cultural Adaptation of HRQoL Instruments: The Universalist Approach. Qual Life Res. 1998;7:323-35.
Guyatt GH. The Philosophy of Health-Related Quality of Life Translation. Qual Life Res. 1993;2:461-5.
Mokkink LB, Terwee CB, Patrick DL, Alonso J, Stratford PW, Knol DL, et al. The COSMIN study reached international consensus on taxonomy, terminology, and definitions of measurement properties for health-related patient-reported outcomes. J Clin Epidemiol. 2010;63:737-45.
Terwee CB, Bot SDM, de Boer MR, van der Windt DAWM, Knol DL, Dekker J, et al. Quality criteria were proposed for measurement properties of health status questionnaires. Journal of Clinical Epidemiology. 2007;60:34-42.
Cohen J. Statistical power analysis for the behavioral sciences. 2 ed. Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum; 1988.
HÜNEE. 2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, 2014 NEE- HÜ.14.01.
Widman L, Welsh DP, McNulty JK, Little KC. Sexual Communication and Contraceptive Use in Adolescent Dating Couples. Journal of Adolescent Health.39:893-9.
Montesi JL, Fauber RL, Gordon EA, Heimberg RG. The specific importance of communicating about sex to couples’ sexual and overall relationship satisfaction. Journal of Social and Personal Relationships. 2011;28:591-609.
Schuler SR, Hashemi SM. Defining and studying empowerment of women: a research note from Bangladesh. 1993.
Schuler SR, Hashemi SM. Credit programs, women's empowerment, and contraceptive use in rural Bangladesh. Studies in family planning. 1994:65-76.
Acharya DR, Bell JS, Simkhada P, van Teijlingen ER, Regmi PR. Research Women's autonomy in household decision-making: a demographic study in Nepal. 2010.
Bartley SJ, Blanton PW, Gilliard JL. Husbands and Wives in Dual-Earner Marriages: Decision-Making, Gender Role Attitudes, Division of Household Labor, and Equity. Marriage & Family Review. 2005;37:69-94.
Pulerwitz J, Gortmaker SL, DeJong W. Measuring sexual relationship power in HIV/STD research. Sex Roles. 2000;42:637- 60.
Conroy AA. Adapting the Sexual Relationship Power Scale for HIV/AIDS Research in Malawi. Population Association of America 2010; Dallas, Texas, USA2010.
Pulerwitz J, Amaro H, De Jong W, Gortmaker SL, Rudd R. Relationship power, condom use and HIV risk among women in the USA. AIDS care. 2002;14:789-800.
Pulerwitz J, Hui W, Arney J, Scott LM. Changing Gender Norms and Reducing HIV and Violence Risk Among Workers and Students in China. Journal of Health Communication. 2015;20:869-78. http://edergi.cbu.edu.tr/ojs/index.php/cbusbed isimli
SBED başlıklı eseri bu Creative Commons Alıntı-Gayriticari 4.0
Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır. yazarın CBU