Muhammed Beşir ÇALIŞKAN, Kenan GÖÇER

DÜNYA TARİHİNİN YAPISI

Başlangıç: 2012
Yayıncı: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

Bir edebiyat eleştirmeni olarak düşünsel yolculuğa çıkan Kojin Karatani, “Dünya Tarihinin Yapısı” (2017) adlı kitabında duyu ve idrak arasındaki yarılmayı, bir öykü veya roman eleştirisinde değil, Marksist teoriyi alt üst ederek göstermektedir. Bunu da kitabın alt başlığını Üretim Tarzlarından Mübadele Tarzlarına koyarak göstermiştir. Kendisini bir Marksist olarak görmekle birlikte hâkim anlayış içerisinde bulunmamış ve Marx’ın eserlerini kendi kavramıyla transkritik yöntemiyle okumuş ve yorumlamıştır. İncelediğimiz kitabı yazma nedeni ise kendi yaptığı transkritiği de aşarak ‘yeni bir sistem’ ortaya koyabilmektir (s.19). Marx’ı aştığı nokta, tarihe üretim araçlarına sahiplik veya üretim tarzları açısından değil, mübadele tarzları açısından bakabilmesidir. Her ne kadar sistematik bir çalışmayı sevmediğini ve yaparken zorlandığını belirtse de başarılı bir mantık örgüsü ortaya koymuştur. Kitapta incelediği mübadele tiplerini ise A, B, C ve D şeklinde adlandırmış ve ortaya çıkışlarını, hâkim oldukları dönemde nasıl toplumsal formasyonlara sebep olduklarını izah etmiştir.

Anahtar Kelimeler:

karatani, tarih, marksizm

PDF

___

Karatani, K. (2017a). Transkritik Kant ve Marx Üzerine (2. bs.). Erkal Ünal (Çev.). İstanbul: Metis.
Karatani, K. (2017b). Dünya Tarihinin Yapısı (1. bs.). Ali Karatay (Çev.). İstanbul: Metis.