DÂHİLİ KLİNİKLERDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL SİNİZM VE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ
Amaç: : Bu araştırma, Diyarbakır’da Eğitim ve Araştırma Hastanesi
dâhili klinik ve yoğun bakımlarda çalışan hemşirelerin örgütsel sinizm ve
tükenmişlik düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem:
Tanımlayıcı tipte olan araştırmanın örneklemini hastanenin dâhili birimlerinde
çalışan (n:330) ve araştırmaya katılmayı kabul eden bireyler oluşturmuştur
(n=300). Veriler Sosyo-demografik Bilgi Formu, Sağlık Çalışanlarında Örgütsel
Sinizm Ölçeği (ÖSÖ) ile Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MTÖ) kullanıldı.
Verilerin analizi t testi, tek yönlü varyans analizi ve korelasyon analizi ile
yapılmıştır. İstatistikî anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular:
Kadın hemşirelerin sinik davranışlarını ifade edebilmek için alaycı mizahı
kullandıkları, yorgunluk, bıkkınlık ve duygusal enerjilerinin azaldığı
bulunmuştur. Nöbet sisteminde çalışan hemşirelerde tükenmişlik ve duygusal
tükenme boyutunda anlamlı farklılık bulunmuştur. Hemşirelerden kıdemi 5 yıldan
az olanların daha çok tükendiği, öfke, hor görme ve kınama gibi olumsuz duygular
sonucu, kurumun kendilerine dürüst davranmadıklarına inanmaktadırlar. ÖSÖ alt
boyutları ile MTÖ alt boyutları arasında anlamlı bir ilişki vardır. Her iki ölçekten
alınan toplam puanlara bakıldığında hemşirelerin tükenmişlik yaşadığı ve buna
bağlı olarak sinik duygular geliştirildiği görülmüştür. Sonuç: Araştırma
sonuçlarına göre mesleki deneyimi az olan bireyler sinik ve tükenmiş olduğundan,
işe yeni başlamış çalışanlar için periyodik görüşmelerin yapılarak hemşirelerin
görüşlerinin ve beklentilerinin alınması, bunlara önem verilerek desteklenmesi
gerekmektedir.
___
- Altay B., Gönener D., Demirkan C. (2010) Bir üniversite
hastanesinde çalışan hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri ve aile desteğinin
etkisi. Fırat Tıp Dergisi,15(1):10-16.
- Baz M., Kaya S., Savaş K. (2011). İşveren ve iş gören ilişkileri,
Uluslararası Hakemli Akademik Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 91-92.
- Bez Y., Emhan A. (2011). Psychological distress of women
working in banks. Asia-Pacific Psychiatry, 3(3), 145-150.
- Brandes, PM. (1997). Organizational cynicism: Its nature,
antecedents and consequences, Unpublished Phd Dissertation:The
Universty of Cincinnati.
- Çakıcı, A ., & D oğan, S. (2014). Örgütsel sinizmin iş
performansına etkisi: meslek yüksekokullarında bir araştırma.
- Erdost, HE., Karacaoğlu, K., Reyhanoğlu, M. (2007). Örgütsel
sinizm kavramı ve ilgili ölçeklerin Türkiye’deki bir firmada test edilmesi,
15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi (Kongre Kitabı). Sakarya.
25-27 Mayıs, 514-523.
- Ergin C.(1992) “Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach
Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması”, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi
Bilimsel Çalışmaları, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 143-154,
Ankara.
- Fettahlıoğlu Ö.O.(2015). Günümüz İşletmelerinin Temel
Hastalığı: Örgütsel Sinizme Yönelik Algılamaların, Tükenmişlik
Boyutları Üzerine Etkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3;13:
178-191.
- Feyza G. Ü. N., Baskan G. A.(2016) Öğretim Elemanlarının
Algılarına Göre Örgütsel Sinizm ile Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki
İlişkinin İncelenmesi An Investigation of the Relationship between
Organizational Cynicism and Burnout Regarding the Perceptions of
Academicians. Hacettepe University Journal of Education, 03/2016.
- Gül, H . v e A ğıröz, A. (2011). “Mobbing ve Örgütsel Sinizm
Arasındaki İlişkiler: Hemşireler Üzerine Bir Uygulama”. Afyon Kocatepe
Üniversitesi İİBF Dergisi, 8 (2), 27-47.
- Günüşen N., Üstün B. (2010). Türkiye'de İkinci Basamak Sağlık
Hizmetlerinde Çalışan Hemşire ve Hekimlerde Tükenmişlik: Literatür
İncelemesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik
Dergisi, 3 (1), 40-51.
- İncesu, E ,Yorulmaz, M , Evirgen, H . (2017). The effect of
organizational cynicism on burnout: a study on hospital employees.
Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 3 (3), 370-
380. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/usaysad/issue/33254/370343
- James, M. (2005). Antecedents and Consequences of Cynicism in
Organizaiıons: An Examination of the Potential Positive and Negative
Effects on School Systems, Dissertation of Doctor of Philosophy, The
Florida State University, Florida.
- Kaçan C.Y,Örsal Ö., Köşgeroğlu N.(2016) Hemşirelerde
tükenmişlik düzeyinin incelenmesi. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi;
5(2):65-74
- Karcıoğlu M. S., Naktiyok A. (2015). Örgütsel Ortamda
Algilanan Güven Düzeyinin Sinizm Üzerindeki Rolü: Atatürk Üniversitesi
İdari Personeli Üzerinde Bir Araştirma. Journal of Economics & Administrative Sciences/Afyon Kocatepe Üniversitesi Iktisadi ve Idari
Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1).
- Kebapcı A., Akyolcu N. (2011) Acil birimlerde çalışan
hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi. Türkiye
Acil Tıp Dergisi, 11(2):59-67.
- Kutaniş, R. Ö. ve E. Çetinel, (2010), “Adaletsizlik Algısı
Sinisizmi Tetikler mi?”, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi SBE. Dergisi,
Cilt: 12 (2), s. 186-195.
- Maslach Christina, Jackson Susan E.,(1981).“The Measurement
Of Experienced Burnout” Journal Of Occupational Behaviour, Vol. 2.99-
113, University of California, Berkeley
- Naus, F., Iterson, A. V. ve Roe, R. (2007). “Organizational
Cynicism: Extending the Exit, Voice, Loyalty, and Neglect Model of
Employees’ Responses to Adverse Conditions in the Work Place”, Human
Relations, 60(5), 683-718.
- Özen Kutaniş, R., Dikili, A. (2010). Değişim boyutuyla örgütlerde
sinizm, Örgütsel Davranışta Güncel Konular, İçinde DE.Özler (Ed.)
(1.Baskı, sy. 269-283) Bursa:Ekin Basın Yayın Dağıtım.
- Özler D. E., Atalay, C. G. (2011). A research to determine the
relationship between organizational cynicism and burnout levels of
employees in health sector. Business and Management Review, 1(4), 26-
38.
- Piko, B. F. (2006). Burnout, role conflict, job satisfaction and
psychosocial health among Hungarian health care staff: A questionnaire
survey. International journal of nursing studies, 43(3), 311-318.
- Tayfun A., Çatır O.(2014) Hemşirelerin Örgütsel Sinizm
Düzeylerinin İncelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi.6,1: 347-365
- Topçu, İ., Türkkan, N. Ü., Bacaksız, F. E., Şen, H. T., Karadal,
A., & Yıldırım, A. (2013). Sağlık çalışanlarında örgütsel sinizm ölçeğinin
geçerlik ve güvenirliği. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi
Elektronik Dergisi, 6(3).
- Üçok D., Torun A. (2014). Tükenmişliği Etkileyen Olumsuz
Tutum Ve Beklentiler: Sinik Tutum Ve Psikolojik Sözleşme İhlali Algisi
Üzerine Bir Araştirma. Ataturk University Journal of Economics &
Administrative Sciences, 28(1).