Futbolda Uygulanan Video Yardımcı Hakem Sistemi Hakkında Taraftar Tutumlarını Belirlemeye Yönelik Ölçek Geliştirme Çalışması

Bu çalışma futbolda kullanılan Video Yardımcı Hakem (VAR) sistemine yönelik taraftar tutumlarını belirlemek amacıyla yapılan bir ölçme aracı geliştirme araştırmasıdır. Çalışma genel tarama modeli kullanılan betimsel bir araştırmadır. Araştırmanın grubu VAR sisteminin uygulandığı süper lig profesyonel futbol kulüplerinin taraftarlarıdır. Araştırmaya 397 katılımcı gönüllü olarak katılmıştır. Veriler, spor kulüplerinin taraftar gruplarının sosyal medya hesapları aracılığıyla web tabanlı olarak toplanmıştır. Geliştirilen ölçme aracına açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmış ve uyum iyiliği indekslerine uygun değerler elde edilmiş, geliştirilen ölçeğin geçerlilik ölçütlerine uygunluğu tespit edilmiştir. Ölçme aracının iç tutarlık katsayısı α=,873 tespit edilerek ölçme aracının güvenilir olduğu ve alt boyutlarında hedeflenen özellikleri ölçtüğü ve geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. “Video Yardımcı Hakem Sistemi Taraftar Tutum Ölçeği” adı verilen ölçme aracı 9 ifadeli 7’li likert tipi ile hazırlanmış, futbola katkı, oyun yönetimi ve yarışma baskısı adı verilen 3 alt boyuttan oluşmaktadır. Araştırma sonucunda VAR sitemine karşı taraftar tutumlarını ölçmek amacıyla kullanılabilir, geçerli ve güvenilir bir ölçek oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Geçerlik, Güvenirlik, Tutum Ölçeği, Video Yardımcı Hakem, Futbol taraftarı

A Scale Development Study to Determine their Attitudes about The Video Assistant Referee System in Football Fans

This study is measurement tool development research conducted to determine the attitudes of the supporters towards the Video Assistant Referee (VAR) system used in football. The study is descriptive research using general scanning model. The group of the research is the fans of the super league professional football clubs in which the VAR system is applied. 397 participants voluntarily participated in the study. The data were collected via the social media accounts of the fan groups of sports clubs on a web-based basis. Explanatory and confirmatory factor analyses were performed on the developed measurement tool and values suitable for the goodness-of-fit indices were obtained, and the compatibility of the developed scale with the validity criteria was determined. The internal consistency coefficient of the measurement tool was determined as α=,873, and it was concluded that the measurement tool was reliable and measured the features targeted in its sub-dimensions and was valid. The measurement tool called "Video Assistant Referee System Fans Attitude Scale" is prepared with 9-statement 7-point likert type and consists of 3 sub-dimensions called contribution to football, game management and competition pressure. As a result of the research, a valid and reliable scale that can be used to measure the attitudes of supporters towards the VAR system was created.

Keywords:

Attitude Scale, Football Fans, Reliability, Validity, Video Assistant Referee,

PDF

___

Akşar, T., ve Merih, K. (2006). Futbol ekonomisi. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
Aleamoni, L. M. (1976). The Relation of sample size to the number of variables in using factor analysis techniques. Educational and Psychological Measurement, 36(4), 879-883.
Aydın, M. B., Hatipoğlu, D., ve Ceyhan, Ç. (2008). Endüstriyel futbol çağında taraftarlık. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 26, 289-316.
Bilgikeşif. (2021). https://bilgikesif.com/futbolda-var-sistemi/. Erişim tarihi 06.10.2022
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi 32, 470-83.
Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 133-151.
Carlos, L. P., Ezequiel, R., & Anton, K. (2019). How does Video Assistant Referee (VAR) modify the game in elite soccer?. International Journal of Performance Analysis in Sport, 19(4), 646-653.
Caruso, E. M., Burns, Z. C., & Converse, B. A. (2016). Slow motion increases perceived intent. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 113(33), 9250-9255. https://doi.org/10.1073/pnas.1603865113
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Dandıl, E., ve Özkul, İ. (2019). Futbol maçları için bilgisayarlı görü destekli gol karar sistemi(GolKaSis): Bir prototip çalışma. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Part C: Tasarım ve Teknoloji, 7(1), 214–226. https://doi.org/10.29109/gujsc.492108
Demir, M. (2020). Endüstriyel futbol ve futbolda teknoloji kullanımı . TRT Akademi , 5(9), 356-375 .
Dervent, F., Arslanoğlu, E., ve Şenel, Ö. (2010). Lise öğrencilerinin saldırganlık düzeyleri ve sportif aktivitelere katılımla ilişkisi (İstanbul ili örneği). Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 7(1), 521-533.
DeVellis, R. F. (2003). Scale Development: Theory and application. 2nd Ed., London: Sage Publications.
Engin, S. G., ve Çelik, V. O. (2019). VAR’lığın yeter! Hakemlerin gözünden video yardımcı hakem sistemi. International Journal of Sport Culture and Science 7(2), 53-68.
Erdoğan, Ç. H. (2021). Futbolcuların video yardımcı hakem “VAR” sistemi hakkındaki görüşleri. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 4(2), 113-123.
Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
Guilford, J. P. (1954). Psychometric methods. Mcgraw Hill, Newyork.
Gürler, C., & Polat, V. (2021). Video Assistant Referee's effect on football: Turkish super league case. RBFF-Revista Brasileira de Futsal e Futebol, 13(52), 118-124.)
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multirative data analysis: A global perspective. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
Helsen, W. F., MacMahon, C., & Spitz, J. (2019). Decision making in match officials and judges. In Williams, A.M., & Jackson, R.C. (Eds.). Anticipation and Decision Making in Sport (1st ed.). (pp. 250-266) London, Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315146270
Hinkin, T. R. (1995). A review of scale development practices in the study of organizations. Journal of Management, 21(5), 967-988.
Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. (2008). Structural equation modelling: guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
Johnson, R. L., & Morgan, G. B. (2016). Survey Scales: A Guide to development, analysis and reporting. New York: Guilford Press.
Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1996). LISREL 8 user’s reference guide. Uppsala, Sweden: Scientific Software International.
Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. (21. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kartal, M., ve Bardakçı, S. (2018). SPSS ve AMOS uygulamalı örneklerle güvenirlik ve geçerlik analizleri. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
Kayhan, R. F., Bardakçı, S., ve Çağdaş, C. A. Z. (2020). Türk futbolunda video yardımcı hakem (VAR) uygulamasına yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(27), 571-596.
Mather, G. (2020). A Step to VAR: The Vision science of offside calls by video assistant referees. Perception, 49(12), 1371–1374. https://doi.org/10.1177/0301006620972006
Nakip, M. (2003). Pazarlama araştırmaları teknikler ve (SPSS destekli) uygulamalar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory, New York: McGraw-Hill.
Paolo-Spagnolo, M. L., Pier, L. M., Massimiliano, N., Ettore, S., & Arcangelo, D. (2013). Non-ınvasive soccer goal line technology: a real case study. In Ieee Computer Society. 2013 Ieee Conference on Computer Vision And Pattern Recognition Workshops 23, 27-28.
Price, K. (2006). Officials encouraged to blow it. Sporting News, 18, 230.
Rennie, K. M. (1997). Exploratory and confirmatory rotation strategies in exploratory factor analysis. Annual Meeting of the Southest Educational Research Association, January, 1-28.
Saatçioğlu, C., & Çakmak, U. D. (2019). Avrupa ve Türkiye’de futbol ekonomisi: Karşılaştırmalı bir inceleme . Sakarya İktisat Dergisi , 8(4) , 331-350.
Saçaklı, H., Özdemir, Y., Kale, R., ve Gökçe, E. (1995). Futbol. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi,1, 19-22.
Samuel, R. D., Galily, Y., Filho, E., & Tenenbaum, G. (2020). Implementation of the Video Assistant Referee (VAR) as a career change-event: The Israeli Premier League case study. Frontiers in Psychology, 11(October), 1-16. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.564855
ScienceABC. (2021). https://www.scienceabc.com/innovation/how-does-the-goal-line-technology-work.html , erişim tarihi: 30.08.2021
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. MPR-Online, 8(2), 23–74.
Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2004). A beginner's guide to structural equation modeling. Psychology press.
Sky sports. (2021). https://www.skysports.com/football/news/11095/11395534/var-at-the-world-cup-when-can-video-assistant-referees-be-used-will-fans-be-informed-of-decisions, Erişim tarihi: 30.08.2021
Spitz, J., Moors, P., Wagemans, J., & Helsen, W. F. (2018). The impact of video speed on the decision-making process of sports officials. Cognitive Research: Principles and Implications, 3(16), 1–10. https://doi.org/10. 1186/s41235-017-0085-0
Spitz, J., Wagemans, J., Memmert, D., Williams, A. M., & Helsen, W. F. (2021). Video assistant referees (VAR): The impact of technology on decision making in association football referees. Journal of Sports Sciences, 39(2), 147–153. https://doi.org/10.1080/02640414.2020.1809163
Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
Taştan, Ş. (2009). Futbol taraftarlığı ve şiddet olgusu. Farklı taraftar gruplarında şiddet eğilimleri üzerine karşılaştırılmalı sosyolojik bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Tezbaşaran, A. (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Ankara Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
TFF. (2020). Futbol oyun kuralları. https://tff.org/Resources/TFF. Erişim tarihi: 21.06.2021
Turan, İ., Şimşek, Ü., & Aslan, H. (2015). Eğitim araştırmalarında likert ölçeği ve likert-tipi soruların kullanımı ve analizi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 186-203.
Ugondo, P. I., & Tsokwa, M. (2019). Interpreting Video Assistant Referee and Goal-Line technology communication: The Pitch-based referees perspectives. International Journal of Trend in Scientific Research and Development, Volume-3(Issue-4), 1058–1062. https://doi.org/10.31142/ijtsrd23914
Wang, J., & Wang, X. (2012). Structural equation modeling: Applications using Mplus: Methods and applications. West Susex: John Wiley & Sons.
Yurdagül, H. (2005). Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Kapsam Geçerlik İndeksinin Kullanımı. 14. Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
Zglinski, J. (2022). Rules, standards, and the video assistant referee in football. Sport, Ethics and Philosophy, 16(1), 3-19.