Turizm KOBİ’lerinin Sınıflandırılması

Ülke ekonomileri için önemli bir yere sahip olan KOBİ’ler, gelişmekte olan ve gelişmiş ülkeler tarafından sahip oldukları avantajları nedeniyle ekonomik olarak desteklenmektedir. Turizm sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin beş yıllık kalkınma planlarında “KOBİ” olarak ele alınması, turizm işletmelerinin de v bu ekonomik yardım ve desteklerden faydalanabilmesine olanak tanımıştır. Ülkelerarası ve hatta aynı ülke içinde yer alan kurum ve kuruluşlar arasında bile KOBİ tanımı farklılık göstermektedir. Bu değişikliğin nedenleri arasında üretim, sermaye miktarı, pazarlama, çalışan sayısı, satış hacmi gibi ölçüm için kullanılan ölçütlerin değişik olması gösterilmektedir. Türkiye ve Avrupa Birliği üyesi ülkelerde KOBİ sınıflandırmalarının nasıl yapıldığını ortaya koymak bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında yer alan veriler doküman analizi yöntemi ile toplanmıştır. Araştırma deseni olarak genel tarama modeli tercih edilmiştir. Sınıflandırmaların yapılmasında bütçe hacmi, çalışan sayısı ve satış hacmi gibi kriterlerin kullanıldığı görülmüştür. Konaklama işletmeleri özelinde bakıldığında oda ve çalışan sayısına göre sınıflandırma yapıldığı anlaşılmıştır. Bu çalışma ile KOBİ’lerin piyasaya ne derece hâkim olduğuna, ülke ekonomileri için ne derece önemli olduğuna ve verilecek ekonomik desteklerin bu sınıflandırmalara göre yapıldığına dikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sınıflandırma, KOBİ, Turizm

CLASSIFICATION OF TOURISM SMEs

SMEs, which are extremely important for national economies, are supported by both developed and developing countries due to their advantages. The evaluation of touristic enterprises as "SMEs" in the five-year development plans has enabled tourism enterprises to benefit from these supports and economic aids. The definition of SME may vary between countries and even between institutions and organizations within the same country. Among the reasons for this change are the differences in the criteria used for measurement such as production, marketing, sales volume, number of employees and amount of capital. The aim of this study is to reveal how SME classifications are made in Turkey and European Union member countries. The data within the scope of the study were collected by document analysis method. The general scanning model was preferred as the research design. It has been observed that criteria such as the number of employees, budget volume and sales volume are used in making the classifications. Considering the accommodation establishments in particular, it is understood that the classification is made according to the number of rooms and employees. In this study, attention was drawn to the extent to which SMEs dominate the market, how important they are for the country's economies, and the economic support to be given according to these classifications.

Keywords:

Classification, SMEs, Tourism,

PDF

___

Akbaba, A. (2013). Küçük Ölçekli Turizm İşletmelerinde İşletme Performansı: Akçakoca’da Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi (The Journal of Social and Economic Research), 13(25): 17-56.
Akgöz, E. (2003). Önbüro İşlemleri, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
Akın, M. (1998). Konaklama İşletmelerinde Yenileme ve Modernizasyon Yatırımlarının Finansmanı ve Ordum Bölgesinde Bir Uygulama. Ankara, Hacettepe Üniversitesi (Yüksek Lisans Tezi).
Arslan, Ö. (2003). Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Çalışma Sermayesi ve Bazı Finansal Yönetim Uygulamaları. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 4(1), 122.
Avcıkurt, C. (2003). Auditing Managerial Training Needs of Turkish Small and Medium Sized Hotel Enterprises. Managerial Auditing Journal 18(5), 399-404
Aykın, S.M. (2001). Turizm KOBİ’leri ve Avrupa Birliği’nin Turizm Sektörüne Yönelik Yol Haritası, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 12 (1): 141-150.
Barutçugil, İ.S. (1989). Turizm İşletmeciliği, Bursa, Uludağ üniversitesi Basımevi, İİBF.
Bayrak, S. ve Akdiş, M. (2000). KOBİ’lerin Yönetsel Durumu ve Yeni Sanayileşen İllerde Analizi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 73-90.
Bos-Brouwers, H. (2010). Corporate Sustainability and Innovation in SMEs: Evidence of Themes and Activities in Practice‟. Business Strategy and the Environment, 19 (7), ss. 417-435.
Buhalis, D. (1998). Stratejik Use of Information Technologies in the Tourism Industry. Tourism Management 19(5), 409-421.
Çatal, M.F. (2007). Bölgesel Kalkınmada Küçük ve Orta Boy İşletmelerin (KOBİ) Rolü. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 333-352.
Çelikkol, H., Çelikkol, M. ve Koç, Y.D. (2008). Ticaret Bankacılığında Yeni bir Boyut: Kobi Bankacılığı ve Türkiye Değerlendirmesi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, ss. 253-272.
Dallaryan, S. (2007). Küçük Ve Orta Ölçekli Konaklama İşletmelerinde Yönetim Sorunlarını Ortaya Çıkarmaya Yönelik Bir Uygulama-Sultanahmet Bölgesi Butik Otelleri. Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 31-42.
Demirtaş, N. (2010). Otel İşletmeciliği, Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim Yayınları, Yayın No: 67. ISBN: 978-975-482-910-5.
Devlet İstatistik Enstitüsü DİE, (1997). İmalat Sanayinde Küçük ve Orta Ölçekli İşyerleri: Sorunlar, Çözümler, Öneriler, Ankara.
Devlet Planlama Teşkilatı Kobi Stratejisi ve Eylem Planı, (2004). http://www3.kalkinma.gov.tr/PortalDesign/PortalControls/WebContentGosterim.aspx?Enc=51C9D1B02086EAFBC9E148BD5932ED84 (20.01.2022).
Duru, M.N. ve Erdem, E. (2010). Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin (Kobi) Sorunları. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, (20), 79-98.
Erkan, M. ve Eleren, A. (2001). Küreselleşme Sürecinde KOBİ'lerin Yeniden Yapılandırılması ve Bir Model Önerisi. Orta Anadolu Kongresi Raporu, Nevşehir.
European Commission, (2002). SMEs in Europe, Including a First Glance a EU Candidate Countries. Observatory of European SMEs, 2, 9.
European Commission, (2003). New SME Definition and a Model Declaration to be Used When Applying to SME Support Schemes. https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/new-sme-definition-user-guide-and-model-declaration (18.02.2022).
Getz, D., Carlsen, J. ve Morrison, A. (2004). The Family Business in Tourism and Hospitality, Oxfordshire: CABI Publishing.
Harjula, H. (2008). Scoping Study on the Inclusion of Releases and Transfers from Small and Medium-Sized Enterprises (SMEs) in PRTRs. Paris: Environment Directorate, Organisation for Economic Co-operation and Development.
Ingram, A., Jamieson, R., Lynch, P. ve Bent, R. (2000). Questioning the Impact of the ‘Graduatization’ of the Managerial Labour Force Upon the Management of Human Resources in The Scottish Hotel Industry. Journal of Consumer Studies and Home Economics 24(4), 212-222.
Karadeniz, E. ve İskenderoğlu, Ö. (2011). İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda İşlem Gören Turizm İşletmelerinin Aktif Kârlılığını Etkileyen Değişkenlerin Analizi, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 22(1), ss. 65-75.
Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kelçeoğlu, B. (2002). Genel Eğilimler Işığında Türkiye Turizmi Üzerine Bir Değerlendirme. II. Turizm Şurası Bildirileri, I. Cilt. 12-14 Nisan, Ankara, 70.
KOSGEB, (2019). KOBİ’lerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik https://www.kosgeb.gov.tr/site/tr/genel/detay/5560/mevzuat (14.03.2022).
Morrison, A. (1996). Marketing the Small Tourism Business. İçinde A. V. Seaton, ve M. Bennett (Editörler), Marketing Tourism Products: Concepts, Issues, Cases (ss. 400). London: International Thomson Publishing.
OECD, (2005). Organisation for Economic Co-operation and Development Staff. OECD SME and Entrepreneurship Outlook, 2005 Edition. Organisation for Economic Co-operation and Development Publishing.
Olalı, H. ve Korzay, M. (1989). Otel İşletmeciliği, Yön Ajans Basımevi, İstanbul.
Özbek, Z. (2008). KOBİ’lerin Türk Ekonomisine Etkileri. Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi, 31, 49-57.
Özdemir, A. İ. ve Altıparmak, A. (2005). Sosyo-Ekonomik Göstergeler Açısından İllerin Gelişmişlik Düzeyinin Karşılaştırmalı Analizi, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24 (Ocak – Haziran), ss.97-110.
Öztekin, H. ve İlhan, İ. (1994). Konaklama Endüstrisi ve Konaklama İşletmelerinin Sınıflandırılması, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 5 (3): 12-15
Öztürk, Ö. (2007). İstihdam Konusunda KOBİ’lerin Önemi ve KOBİ Alanında Eğitim İstihdam İlişkisi Açısından Kamu İstihdam Kurumunun Rolü, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü.
Peacock, R.W. (2004). Understanding Small Business: Practice, Theory and Research, Adelaide: Scarman Publishing.
Sarıaslan, H. (1996). Türkiye Ekonomisinde Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler, İmalat Sanayi İşletmelerinde Sorunlar ve Yeni Stratejiler, TOBB Yayını, Ankara.
Sarıgül, H. (2012). Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerde Muhasebe ve Finansal Raporlama Uygulamalarının Basel I-II-III Kriterlerine Uygunluğunun Ölçülmesi (Bir Araştırma), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Sheldon, P. (1993). Destination İnformation Systems. Annals of Tourism Research 20(4), 633-649.
Şahin, O. (2011). KOBİ’lerde Finansal Performansı Belirleyen Faktörler, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (14): 183-200.
T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi, (2020). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/3.5.20058948.pdf (23.04.2022).
T.C. Ticaret Bakanlığı, (2020). Türkiye’de Şirket Kurmak, https://ticaret.gov.tr/data/5d3e935313b87607d8feeffc/rehber_Tr.pdf (09.05.2022)
Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK, (2016). Sayı: 21540, 25 Kasım 2016 http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21540 (12.03.2022).
Uğuz, S. (2014). Türkiye'de Cari İşlemler Dengesi ve Turizmin Önemi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2014 (1) , 18-22. DOI: 10.18493/kmusekad.06748
United Nations Conference on Trade and Development, UNCTAD, (2007). Growing Micro and Small Enterprises in LDCs: the “Missing Middle” in LDCs: Why Micro and Small Enterprises are not Growing‟, http://unctad.org/en/docs/poitetebd5.en.pdf (15.02.2022).
Yalçın, A. ve Gafuroğlu, Ş. (2008). Ekonomik Krizlerin Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Üzerindeki Yönetsel ve İşlevsel Etkilerini Belirlemeye Yönelik Ampirik Bir Araştırma, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 2, s.434.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin.
Yılmaz, H. (2007). Turizm Sektörü Kobilerinin Finansman Sorunlarının Diğer Sektörlerle Karşılaştırmalı Analizi: Bodrum Örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (33), 162-170