Yunan Adalarındaki Eski Türk Varlığının Edebî İzleri II: Sakız / Literature Traces Of Old Turkish Existence In Greek Islands I: Sakiz (Chios)

Özet            Bir araştırma projesi olarak, seri makaleler hâlinde neşredilmeye başlanan çalışmaların ikincisi olan bu makalede, Osmanlı İmparatorluğu idaresinde yaklaşık 350 yıl boyunca Türk hâkimiyetinde kalmış Sakız adasında bulunan ve Türk varlığının birer izi olarak varlığını devam ettiren Türk dili, edebiyatı ve tarihine ait kültür unsurları ile Osmanlı yadigârları üzerine bir inceleme yapılmıştır. İncelemede, 2015 yılında yapılan seyahat müddetince tutulmuş notlara dayanılmış, Doğu Ege’deki Yunan adalarından Midilli ve Rodos’tan sonra üçüncü büyük ada olan ve Türk varlığının edebî izlerinden önemli örnekleri kültür mirası içinde korumaya devam eden Sakız adası çeşitli yönlerden tanıtılmıştır. Ayrıca, Türklüğün Sakız’daki millî mirasına, adadaki kültür izlerine ve edebî değerlerine resimlerle birlikte dikkat çekilmiştir.            Anahtar Kelimeler: Sakız, Türkler, Dil, Edebiyat, Tarih.  Literature Traces Of Old Turkish Existence In Greek Islands I: Sakiz (Chios)              Abstract                In this second article which is belonging to the serial works started to be published as parts of a research project, an examination based mostly on exploratory notes, is made on the cultural elements of Turkish language, literature and history and Ottoman commemoratives existing in Chios where was under the rule of Ottoman Empire. In the paper, the notes taken during the Chios travel are the main. Chios which is the third biggest island after Lesvos and Rhodes in Eastern Greece is introduced from various aspects and by pictures especially from the point of national and cultural traces and also literal commemoratives of Turks conserved in the island today.                 Key Words: Sakiz (Chios), Turks, Language, Literature, History.
Anahtar Kelimeler:

Sakız, Türkler, Dil, Edebiyat, Tarih

___

  • Ali Fuad (1338). Adalarımız Türkiye’den, Anadolu’dan ayrılamaz. Kastamonu.
  • Arat, R. R. (1930). Zur Heilkunde der Uiguren I. Berlin: SPAW.
  • Atalay, B. (2006 ). Kaşgarlı Mahmud Divanü Lugati’t-Türk (I-IV). Ankara: TDK Yayınları.
  • Clauson, G. (1972). An etymological dictionary of pre-thirteenth century Turkish. Oxford: Oxford University Press.
  • Evliya Çelebi (1935). Evliya Çelebi seyahatnamesi [Anadolu, Suriye, Hicaz (1671-1672)] (Dokuzuncu Cilt), İstanbul Devlet Matbaası.
  • Karpuz, H. (2002). Sakız adasındaki kaptan-ı derya Melek Mehmet Paşa çeşmesi. Anadolu Araştırmaları Dergisi, XVII, 321-335.
  • Kihtir, T. (2015). Balkanların Osmanlı tarihi. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
  • Konuk, N. (2008). Midilli, Rodos, Sakız ve İstanköy’de Osmanlı mimarisi. Ankara: SAM Stratejik Araştırmalar Merkezi.
  • Örenç, A. F. (2009). Sakız Adası. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 36, 6-10.
  • Piri Reis (1973). Kitâb-ı bahriyye, denizcilik kitabı I-II. Tercüman 1001 Temel Eser: 19, İstanbul.