Üçüncü Yol Olarak Habermas’ın Müzakereci Demokrasi Modeli

Müzakereci demokrasi modeli, Habermas’ın Franfurt ekolünden kısmen uzaklaştığı ve Kantçı temellere yaklaştığı ikinci dönemi diyebileceğimiz bir zamana tekabül eder. Genel çerçevesi itibariyle cumhuriyetçilik ile liberal model arasında üçüncü bir yol bulmak ve de cumhuriyetçi doktrinin aşırı etik boyutlarıya, liberal doktrinin çatışmacı yaklaşımını eleştirerek, iletişime dayalı ve daha iyi savın geçerliliğine dayanan bir demokrasi modeli sunmaktadır. Habermas’ın ortaya koymuş olduğu bu model,çağdaş siyaset felsefesi tartışmaları içerisinde birkaç bakımdan önemli bir yer teşkil eder. İlk olarak Habermas, cumhuriyetçi ve liberal doktrinler arasında sıkışıp kalmış olan demokrasi tartışmalarına yeni bir yön vermiştir. İkinci olarak, söz konusu model Kantçı bir yapı üzerine inşa edilmiş olsa da diyaloga verdiği önem dolayısıyla Kant felsefesinin monografik yapısını diyaloga dayanan çoğulcu bir temele taşır. Böylece tartışma, iyinin bilgisine salt akıldan değil pratik akıldan ulaşılacağı noktasına varır. Ben bu yazıda, öncelikle cumhuriyetçi ve liberal doktrinleri, genel bir çerçevede değerlendirerek müzakereci demokrasi modelinin ortaya çıkış zeminini belirlemek amacındayım. Ardından modelin kendisi üzerine açıklamalar getirmeye çalışacağım ve son olarak ise modelin genel bir eleştirisini yapacağım. 

___

  • Bayram, Ahmet Kemal. (2011). “Topluluk, İktidar İlişkileri, Birey ve Müzakereci Demokrasi” Liberal Düşünce, Yıl 16, Sayı 61-62, Kış-Bahar 2011, s. 111 – 120.
  • Barber, Benjamin R. (2003). Strong Democracy: Participatory Politics for a New Age, University of California Press, London.
  • Debray, Regis, (1995) “Cumhuriyetçi misiniz, Demokrat mı?”, Çev. Ahmet Arslan, 24.12.2015 tarihinde http://emreyildirim.me/wp-content/uploads/2013/12/regisdebray.pdf adresinden erişildi.
  • Habermas, Jurgen. (1999) “Demokrasinin Üç Normatif Modeli”, içinde Demokrasi ve Farklılık: Siyasal Düzenin Sınırlarının Tartışmaya Açılmas), Yay. Haz. Seyla Benhabib, Çev. Zeynep Gürata, Cem Gürsel, Demokrasi Kitaplığı, İstanbul.
  • Montesquieu. (1998). Kanunların Ruhu Üzerine, Çev. Fehmi Baldaş, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, İstanbul.
  • Sandel, Michael. (1996). “Democrasy’s Discontent: America in Search of Public Philosophy, Harward University Press.
  • Şahin, Bican. (2008) Liberal Demokrasinin Temelleri: Güncel Demokrasi Tartışmaları ed. Bican Şahin, Oreon Yayınları, Ankara.
  • Yazıcı, Sedat. (2003) “Atina, Isparta ya da Liberal Cumhuriyetçilik”, Liberal Düşünce, Kış.
  • Young, Iris Marion. (1999) “İletişim ve Öteki: Müzakereci Demokrasinin Ötesinde”, içinde Demokrasi ve Farklılık: Siyasal Düzenin Sınırlarının Tartışmaya Açılması,Yay. Haz. Seyla Benhabib, Çev. Zeynep Gürata, Cem Gürsel, Demokrasi Kitaplığı, İstanbul.