Türkiye’de Göç, Entegrasyon ve Eğitim Hakkına Erişim Üzerine Bir Değerlendirme

Türkiye’nin temel meselelerinin başında gelen göç konusu ülkenin en önemli konu başlıklarından birini oluşturmaktadır. Göç etkileri ve boyutları bakımından sürekli farklılaşan bir olgudur. Göç ile mücadele etmek ve buna dönük yeni çözümler üretmek Türkiye’nin ele alması gereken önemli bir konudur. Hiç şüphesiz, bölgesel ve küresel açıdan Türkiye’nin konumu, bundan sonra da oluşacak yeni göçlerin ve bunlara dair çözüm arayışlarını gündemde tutmaya devam edecektir. Bu araştırma Türkiye’nin geliştirdiği göç politikalarının, göçmenlerin entegrasyonları ile haklara erişimleri bağlamında eğitim hakkına erişimleri üzerine bir değerlendirme yapmayı amaçlamaktadır. Çalışma sonunda; uzun kalış sürelerinin göçmenlerin toplum tarafından kabulünü olumsuz etkilediği bunun bir sonucu olarak da göçmenlerin entegrasyonunun toplumda bir karşılığının olmadığı ve göçmen çocukların eğitim hakkına erişimlerinin istenilen düzeye ulaşılamadığı dikkat çekmektedir. Araştırmanın, göçmenlerin entegrasyonu ve eğitimi ile ilgili olarak bundan sonra yapılacak çalışmalar ile göçmenlerin entegrasyonu ve eğitimi ile ilgili politika yapıcı ve uygulayıcılara katkı sağlaması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Göç, entegrasyon, göçmenlerin eğitimi, hak, haklara erişim

An Assessment on Migration, Integration and Acces to the Right to Education in Turkey

Migration, which is one of the main issues of Turkey, constitutes one of the most important topics of the country. Migration is a phenomenon that is constantly changing in terms of its effects and dimensions. Combating migration and producing new solutions for it is an important issue that Turkey should address. Undoubtedly, Turkey's regional and global position will continue to keep new migrations and the search for solutions for them on the agenda. This research aims to make an assessment of the immigration policies developed by Turkey on the integration of immigrants and their access to the right to education in the context of their access to rights. At the end of the study; It is noteworthy that long stay periods negatively affect the acceptance of immigrants by the society, and as a result of this, the integration of immigrants does not have a counterpart in the society and the access of immigrant children to the right to education cannot be reached at the desired level. It is expected that the research will contribute to the future studies on the integration and education of immigrants and policy makers and practitioners related to the integration and education of immigrants.

Keywords:

: Migration, integration, education of immigrants, rights, access to rights,

PDF

___

Aydın, M., Akgül Açıkmeşe, S., Çelikpala, M., Özel, S., Dizdaroğlu, C. ve Kösen, M. G. (2019). Türk dış politikası kamuoyu algıları araştırması. İstanbul: Türkiye Çalışmaları Merkezi-Kadir Has Üniversitesi. https://www.khas.edu.tr/sites/khas.edu.tr/files/inline-files/TDP-2019.pdf adresinden erişildi.
Aydın, M., Çelikpala, M., Yeldan, E., Güvenç, M., Zaim, O. Z., Baybars Hawks, B., … Tığlı, S. D. (2021). Kantitatif araştırma raporu: Türkiye siyasal sosyal eğilimler araştırması 2020. İstanbul: Kadir Has Üniversitesi Türkiye Çalışmaları Grubu, Akademetre ve Global Akademi.
Borjas, George J. (1994), The economics of ımmigration, American Economic Assocation, Vol. 32, N.4, pp. 1667- 1717
Bozkaya, H. (2020). Çokkültürlü sınıf ortamı ve aidiyet. Çankırı Karatekin Üniversitesi Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi, 8 (2), 245-271. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/karefad/issue/57785/823536
Bozkaya, H. (2021a). Sosyal bilgiler dersinde güncel konuların ele alınması ve göçmen öğrencilerin toplumsal uyumları. Atlas Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (7), 89-101. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/atlas/issue/63154/926727
Bozkaya, H. (2021b). The effect of social studies lessons on citizenship perceptions of 7th grade Syrian immigrant students. In: Education Quarterly Reviews, Vol.4, No.3, 356-367.
Bozkaya, H. (2021c). Teachers’ views on citizenship subjects within the context of social studies literacy regarding identity formation and acquisition of citizenship awareness of immigrant students” International Journal of Education and Literacy Studies (IJELS) 9(4). 82-92 DOI: http://dx.doi.org/10.7575/aiac.ijels.v.9n.4p.82
Bozkaya, H. (2021d). Sosyal bilgiler öğretim programında vatandaşlık eğitimi. HAFIZA, 3 (1), 92-106. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hafizadergisi/issue/64239/935786
Bozkaya, H. (2021e). Göç ve göçmenlerin eğitimi ile ilgili Türkiye’deki doktora tezlerinin incelenmesi: bir içerik analizi çalışması. Milli Eğitim Dergisi Türkiye’de ve Dünyada Göçmen Eğitimi, 1013-1030 . DOI: 10.37669/milliegitim.
Bozkaya, H. (2021f). Çocuk hakları ve göçmen çocukların eğitimi. Ankara: Sonçağ Akademi
Büyükikiz, K, K & Çangal, Ö. (2016) Suriyeli misafir öğrencilere Türkçe öğretimi projesi üzerine bir değerlendirme, Gaziantep, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi.5, (3), s.1427. DOI: 10.31014/aior.1993.04.03.344
Eisenstadt, S. N. (1953). Analysis of patterns of immigration and absorption of immigrants. Population Studies, 7(2), 167-180. doi:10.1080/00324728.1953.10415301
Erder, S. (2006). Refah toplumunda getto. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Erdoğan, M. M. (2019). Türkiye’deki Suriyeli mülteciler. Ankara: Konrad Adenauer Stiftung.https://www.kas.de/documents/283907/7339115/T%C3%BCrkiye%27deki+Suriyeliler.pdf/acaf9d37-7035-f37c-4982-c4b18f9b9c8e?version=1.0&t=1571303334464 adresinden erişildi.
Erdoğan, M. M. (2020). Suriyeliler barometresi 2019: Suriyelilerle uyum içinde yaşamın çerçevesi. Ankara: Orion Kitabevi.
Erdoğan, M. M. ve Çorabatır, M. (2019). Suriyeli mülteci nüfusunun demografik gelişimi, Türkiye’deki eğitim, istihdam ve belediye hizmetlerine yakın gelecekte olası etkileri. Udra Programme Research Panel (s. 59). Ankara. https://igamder.org/uploads/belgeler/QUDRA_TURKEY%20RESEARCHREPORT_TR.pdf adresinden erişildi.
Faist, T. (2003). Uluslararası göç ve ulusaşırı toplumsal alanlar. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
Human Rights Watch. (2015). Preventing a lost generation: Turkey/"when picture my future, see nothing" barriers to education for Syrian refugee children in Turkey. https://www.hrw.org/sites/default/files/report_pdf/turkey1115_reportcover_web.pdf adresinden erişildi.
International Organizaton for Migration (IOM). (2009). Göç terimleri sözlüğü, (Ed: Bülent Çiçekli). İstanbul: IOM Yayınları.
International Organizaton for Migration (IOM). (2018). MCOF: Göç krizi operasyonel çerçevesi (2018-2019). https://turkey.iom.int/sites/default/files/sitreps/MCOF_TR.pdf adresinden erişildi.
İçduygu, A. ve Sirkeci, İ. (1999). Cumhuriyet dönemi Türkiye’sinde göç hareketleri. O. Baydar (Ed.), 75 Yılda Köylerden Şehirlere içinde (ss. 249-268). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
Kamu Denetçiliği Kurumu. (2018). Türkiye’deki Suriyeliler özel rapor. Ankara. https://www.ombudsman.gov.tr/suriyeliler/ozel_rapor.pdf adresinden erişildi.
Karpat, K. H. (2003a). Osmanlı nüfusu (1830-1914): Demografik ve sosyal özellikleri. (B. Tırnakçı, Çev.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Kearney, M. (1986). From the ınvisible hand to visible feet: Anthropological studies of migration and development. Annual Review of Anthropology, 15, 331-361.
KONDA. (2016). KONDA Barometresi: Suriyeli sığınmacılara bakış. KONDA Araştırma ve Danışmanlık. https://konda.com.tr/wp-content/uploads/2017/11/1602_Barometre62_SURIYELI_SIGINMACILAR.pdf adresinden erişildi.
Lee, E. S. (1966). A theory of migration. Demography, 3(1), 47-57. doi:10.2307/2060063
Levent, F & Çayak, S. (2017) Türkiye’deki Suriyeli öğrencilerin eğitimine yönelik okul yöneticilerinin görüşleri, İstanbul, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi 14-1, (37), 21-46.
Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü. (O. Akınhay ve D. Kömürcü, Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2019). Ülkemizdeki tüm yabancı öğrenci sayıları/yıllara göre ülkemizde eğitime erişimi sağlanan suriyeli öğrenci sayısı. 06 Şubat 2022 tarihinde https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_06/26115239_14_HAziran___2019_YNTERNET_SUNUUU_.pdf adresinden erişildi.
Moralı, G. (2018) Suriyeli mülteci çocuklara Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde karşılaşılan sorunlar, Kayseri, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi.8, (15), s. 1440.
Mutluer, M. (2003). Uluslararası göçler ve Türkiye: Kuramsal ve ampirik bir alan araştırması: Denizli/Tavas. İstanbul: Çantay Kitabevi. Ozankaya, Ö. (1984). Toplumbilim terimleri sözlüğü. Ankara: Savaş Yayınları.
Özatalay, C. ve Doğuç, S. (2019). The perception of discrimination in Turkey: Types-agents-dimensions (s. 35). İstanbul: Eşit Haklar İçin İzleme Derneği. https://www.esithaklar.org/wp-content/uploads/2021/12/Türkiyede-ayrımcılık-algısı-TR_v2.pdf adresinden erişildi.
Sinha, V. N. P. ve Ataullah, Md. (1987). Migration: An ınterdisciplinary approach. Delhi: Seema Publications.
Şimşek, D. (2018). Mülteci entegrasyonu, göç politikaları ve sosyal sınıf: Türkiye’deki Suriyeli mülteciler örneği. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18(40/2), 367-392.
Şimşek, D. (2019). Türkiye’de mülteci entegrasyonu: Zorlukları ve olanakları. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 4(2), 172-187. doi:10.30784/epfad.596262
Taştan, C & vd. (2016) Uluslararası Kitlesel Göçler ve Türkiye’deki Suriyeliler’’, I. Uluslararası Göç ve Güvenlik Konferansı, Ankara, s.18.
TBMM. (2018). Göç ve uyum raporu https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/docs/2018/goc_ve_uyum_raporu.pdf adresinden erişildi.
UNHCR. (2018). Turkey: Operational update 2018 highlights. 6 Şubat 2021 tarihinde https://www.unhcr.org/tr/wp-content/uploads/sites/14/2019/02/UNHCR-Turkey-Operational-Highlights-2018-Final.pdf adresinden erişildi.
UNHCR. (2019c). Stepping up: Refugee education In crisis (s. 55). Geneva. https://data2.unhcr.org/en/documents/details/71299 adresinden erişildi.
UNHCR. (2021). Global trends: Forced displacement in 2020. https://www.unhcr.org/60b638e37/unhcr-global-trends-2020 adresinden erişildi.
UNICEF, (1999). Dünya çocuklarının durumu. Ankara: UNICEF Türkiye Temsilciliği Yayınları.
Zelinsky, W. (1971). The hypothesis of the mobility transition. Geographical Review, 61(2), 219-249.