Daimi Hakemlik Mahkemesi'nin Osmanlı İmporatorluğu ile Rusya Arasındaki Tazminat Faizi Uyuşmazlığı İlişkin Kararı HakkındaBir Değerlendirme
Rusya’ya karşı yapılan 1877–78 Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu tarihindeki en fecî yenilgilerden bi- ri ile sonuçlanmıştır. Bu savaş, çok geniş arazinin kaybedilmesine ve Osmanlı İmparatorluğu’nun gururu- nun kırılmasına neden olmuştur. Savaş sonrası andlaşmalarında, Osmanlı Hükümeti çok yüksek miktarda tazminat ödemeye zorlanmıştır. Bu tazminat, Rusya’nın savaş harcamaları ve Türkiye’de bulunan Rus te- baa ve müesseselerinin zararlarını tazmin için talep edilmiştir. Rusya’nın savaş harcamaları toprak veya para olarak ödenmiş ve bu tazminat türü için bir sorun yaşanmamıştır. Bununla beraber, Türkiye’deki Rus tebaa ve müesseselerinin uğradığı zararlar öngörülen vadede ödenmemiştir. Bunun üzerine Rusya, gecik- meler nedeniyle temerrüt faizi talep etmiştir. Osmanlı Hükümeti bu talebi reddetmiş ve sorunun Uluslararası Uyuşmazlıkların Barışçıl Çözümüne İlişkin Sözleşme ile kurulan Dâimi Hakemlik Mahkemesi’ne arz edil- mesini teklif etmiştir. Rusya bu teklifi kabul etmiş ve taraflar uygulanacak usul ve Mahkeme’ye sorulacak soruları belirleyen bir tahkimname imzalamışlardır. Dava sırasında taraflar, iddialarının haklılığını ortaya koymak için, uluslararası hukuk bağlamında bazı hukuki argümanlar gündeme getirmişlerdir. Mahkeme, bu argümanlar hakkında, uluslararası hukukun gelişimine katkıda bulunan yorumlar yapmıştır. Sonuç ola- rak, Mahkeme, Osmanlı Hükümeti’nin argümanlarından birini kabul ederek, davayı Osmanlı İmparatorlu- ğu lehine karara bağlamıştır. Böylece Osmanlı İmparatorluğu, temerrüt faizi ödemekten kurtulmuştur. Bu çalışmada, tarafların argümanları ve Mahkeme’nin yorumları ve kararı, uluslararası hukuk bağlamında in- celenecektir
Anahtar Kelimeler:
ANAHTAR KELİMELER1877–78 Savaşı, Dâimi Hakemlik Mahkemesi, temerrüt faizi konusunda devletin sorumluluğu, mücbir sebep, vazgeçme
An Evaluation on the Award of Permanent Court of Arbitration in the Case of Indemnity Interest between Ottoman Empire and Russion
Keywords:
-,
___
- KİTAP VE MAKALELER
- Aksar, Yusuf: Evrensel Yargı Kuruluşları, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2007.
- Altuğ, Yılmaz: “1856’dan Önce Osmanlı Devletinde Modern Devletler Hukuku Uygulaması”, Çağdaş Türk Diplomasisi: 200 Yıllık Süreç 15–17 Ekim 1997, Ankara, Sempozyuma Sunulan Tebliğler, İsmail Soysal (Yay.Haz.), Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1999, 95–104.
- Bozkurt, Gülnihal: “1899 Lahey Barış Konferansı ve Osmanlı Devleti”, XIII. Türk Tarih Kongresi, Ankara, 4–8 Ekim 1999 Kongreye Sunulan Bildiriler, III. Cilt, I. Kısım,Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2002, 369–394.
- Brownlie, Ian: Principles of Public International Law, Sixth Edition, Oxford University Press, Oxford, 2003.
- Erim, Nihat: Devletlerarası Hukuk ve Siyasi Tarih Metinleri, Cilt: I, (Osmanlı İmparatorluğu Andlaşmaları), Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1953.
- Hudson, Manley O.: The Permanent Court of Arbitration”, American Journal of International Law, Vol: 27, 1933. 440–460.
- Karal, Enver Ziya: Osmanlı Tarihi, Cilt: VIII, 4. Baskı, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1995.
- Malanczuk, Peter: Akehurst’s Modern Introduction to International Law, Seventh Revised Edition, Routledge, 1997.
- Bunlardan en meşhurları, Uluslararası Dâimi Adalet Divanı tarafından karara bağlanan Bozkurt–Lo- tus Davası ile Uluslararası Adalet Divanı tarafından karara bağlanan ve Divan’ın işin esasına girme- den tek taraflı Yunan başvurusunu yetki yönünden reddettiği Ege Kıta Sahanlığı Davası’dır.
- Pazarcı, Hüseyin: Uluslararası Hukuk Dersleri, III Kitap, 3. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 1999.
- Pazarcı, Hüseyin: Uluslararası Hukuk Dersleri, I Kitap, 9. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2001.
- Türkgeldi, Ali Fuat: Mesâil–i Mühimme–i Siyasiyye, Cilt:II, Bekir Sıtkı Baykal (Yay.Haz.), 2. Baskı, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1987.
- Yurdusev A. Nuri–Yurdusev, Esin: “Osmanlı İmparatorluğunun Avrupa Devletler Sistemine Girişi ve 1856 Paris Konferansı”, Çağdaş Türk Diplomasisi: 200 Yıllık Süreç 15–17 Ekim 1997, Ankara, Sempozyuma Sunulan Tebliğler, İsmail Soysal (Yay.Haz.), Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1999, 137–147.
- — American Journal of International Law, Vol: 7, 1913, 178–201.
- — The Secretary–General and the International Bureau of the Permanent Court of Arbitration, Permanent Court of Arbitration, Basic Documents Conventions, Rules, Model Clauses and Guidelines, 1998. İNTERNET KAYNAKLARI
- http : // www . pca – cpa . org / upload / files / Russian % 20Award%20edited%20_final_.pdf. (Erişim tar- ihi, 10.03.2009).
- http : // www . hague justiceportal.net/e Cache/DEF/7/894 . c2 V 0 T G Fu Zz 1 O T C Z MPU5M.html (Erişim tarihi: 11.03.2009).
- http://www.pca-cpa.org/upload/files/1899ENG.pdf. (Erişim tarihi: 18.03.2009)
- http://www.pca-cpa.org/upload/files/1907ENG.pdf. (Erişim tarihi: 18.03.2009)
- ISSN: 1309-677X
- Başlangıç: 2009
- Yayıncı: Çankaya Üniversitesi